REAL LIFE

Πώς ακριβώς να εξηγήσεις το φόβο;


JTeam

25 Νοεμβρίου 2022

Πώς ακριβώς να εξηγήσεις το φόβο;
Unsplash
της Σοφίας Δρούγκα

Το 2022 μοιάζει για νούμερο χρονιάς που είναι βγαλμένο από ταινία. Τουλάχιστον έτσι το νιώθουμε όσοι γεννηθήκαμε πριν το 2000. Το 2022 θα περίμενε κανείς να έχουμε αιωρούμενα αυτοκίνητα και να φωνάζουμε δυνατά για την προστασία του περιβάλλοντος, όχι να φτιάχνουμε λίστες γυναικοκτονιών και βιασμών καταρρίπτοντας με απόγνωση πια ,κάθε προηγούμενο «ρεκόρ».

Αλλά η κατάσταση έχει ως εξής. Τα φαινόμενα βίας φαίνονται να πληθαίνουν, αλλά αν με ρωτάτε, μάλλον δεν έχουμε δει τίποτα ακόμη. Κι αυτό γιατί; Θα κάνω έναν πεζό παραλληλισμό με την εποχή που όλοι πίστευαν πως οι ομοφυλόφιλοι άνδρες και γυναίκες ή γενικά τα άτομα της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας, απλά φύτρωσαν μέσα σε μια πενταετία. Όχι δα να είμαστε τόσο αφελείς. Πάντα υπήρχαν άνθρωποι με διαφορετική σεξουαλική ταυτότητα και προσανατολισμό, πάντα κακοποιούνται οι γυναίκες, όμως ποτέ άλλοτε δεν υπήρχε τόση στήριξη στις μειονότητες από την κοινωνία. Είναι σαν να παραδεχόμαστε σιωπηλά σαν κοινωνία πως ίσως τότε «δεν ήμασταν έτοιμοι».

Ας είναι έτσι. Ας ήρθε τώρα η ώρα την αλλαγής. Πώς εξηγείς λοιπόν σε έναν άνδρα ή σε έναν άνθρωπο γενικά τι σημαίνει καθημερινότητα για μια γυναίκα; Πώς να εξηγήσεις συνθήκες που δεν έχει και ούτε πρόκειται να αντιμετωπίσει ποτέ;

Θα μπορούσε κανείς να καταλάβει πώς περνάει μια εβδομάδα για μια γυναίκα σε μια τοξική πατριαρχική κοινωνία;

Jenny.Gr
Unsplash

Δευτέρα

Δευτέρα πρωί, μια ωραία μέρα με όμορφο καιρό. Ξυπνάς, βάζεις καφέ και φεύγεις για δουλειά. Πετώντας τα σκουπίδια, βλέπεις με την άκρη του ματιού σου έναν τύπο γύρω στα 60 να σε κοιτάει στοχευμένα από πάνω μέχρι κάτω λες και δεν έχει ξαναδεί γυναίκα. «Καλή εβδομάδα να έχουμε» σκέφτεσαι.

Τρίτη

Απόγευμα πια κατεβαίνεις από τη δουλειά και πας να πάρεις το αμάξι σου. Έχει βραδιάσει και είσαι σε εγρήγορση δέκα φορές περισσότερες απ’ ότι το πρωί. Σκέφτεσαι, 2 λεπτά μακριά έχω παρκάρει, τι θα συμβεί; Περνάει αμάξι με δύο τύπους που αρχίζουν και σφυρίζουν χαζογελώντας ενώ παράλληλα χαμηλώνουν ταχύτητα και κρατάνε πορεία για λίγο δίπλα σου όσο περπατάς. Σκέφτεσαι ακαριαία όλο το λεξιλόγιο που σου απαγόρευε η μάνα σου να χρησιμοποιείς, για να τους «αποτρέψεις» να μη το κάνουν ξανά σε άλλη. Αλλά μετά σκέφτεσαι, «Μαζέψου, έχει νυχτώσει», αλλάζεις πεζοδρόμιο ανεβάζεις ρυθμό μπαίνεις στο αμάξι και κλειδώνεις.

Τετάρτη

Είσαι στον δρόμο για το θέατρο. Καιρό είχες να δεις μια παράσταση και πραγματικά αδημονείς. Οδηγείς με ανοιχτά παράθυρα και χαλαρή μουσική και έχεις σχεδόν φτάσει. Σε πιάνει ένα φανάρι και περιμένεις. Μέσα σε 20 δευτερόλεπτα έχει έρθει δίπλα στο πρόσωπό σου μια μηχανή με ένα τύπο ο οποίος πιάνει με το χέρι του το τζάμι και αρχίζει και σου λέει «είσαι φοβερή οδηγός, με στυλ και εγώ ψάχνω κάποια σα κι εσένα να την πάω για ποτό». Σημείωση: Να «με πάει» για ποτό. Λες και είμαι τσάντα ας πούμε την πας, την αφήνεις, τη φέρνεις.

Τρομάζεις λίγο γιατί δε το περιμένεις. Λες ΕΝΝΟΕΙΤΑΙ ευχαριστώ, για να μη σε ακολουθήσει μιας και έχει δει τις πινακίδες σου και κλείνεις το παράθυρο και αποφασίζεις πως ήρθε η ώρα να περάσεις με κόκκινο γιατί δε μπορείς να το διαχειριστείς. Το φανάρι εκείνη την ώρα -σαν από μηχανής θεός- γίνεται πράσινο και ξεκινάς γρήγορα κοιτώντας πάντα στον καθρέφτη πίσω σου.

Πέμπτη

Είναι πρωί και έχεις πάει σούπερ μάρκετ. Βρίσκεσαι σε κεντρικό δρόμο με πολύ κόσμο. Ό,τι καλύτερο δηλαδή. Δε μπορεί να σε πειράξει -σχεδόν- κανείς. Περνάς μια διασταύρωση χαλαρή και ακούς από πίσω σου «Πωπω μ***α, τι κ***α είσαι εσύ αστεράκι μου;» Αηδιάζει λίγο το μέσα σου, αλλά θυμάσαι το βασικό. Είναι ακόμη μέρα! Γυρνάς πίσω βλέπεις ένα άσπρο βαν με δυο άντρες να σε κοιτάνε με μια πρωτοφανέστατα αηδιαστική έκφραση και εκεί νευριάζεις. Πας δίπλα από το βαν και αρχίζεις να φωνάζεις και να ορίεσαι με όλη σου τη δύναμη. Κυρίως για να ντραπούν οι ίδιοι... πάλι με σκοπό να μη το κάνουν σε κάποια άλλη... κάποιο άλλο βράδυ, που τα περιθώρια αντίδρασης είναι μικρά... έως ελάχιστα. Κι ο φόβος μεγαλύτερος κυρίαρχος.

Παρασκευή

Τελευταία μέρα της εβδομάδας και λες θα χαλαρώσω. Γυρνάς από τη δουλειά και κατά τις 9 αποφασίζεις να πας βόλτα τον σκύλο σου. Ενώ ντύνεσαι σκέφτεσαι τη μαμά σου που σου είπε πως διάβασε ότι παρενόχλησαν μια παρέα κοριτσιών στην περιοχή σου, πριν λίγες μέρες. Αφήνεις το κολάν που ετοιμάζεσαι να βάλεις, πιάνεις την πιο φαρδιά σου φόρμα, από αυτές που είναι one-size και όχι εφαρμοστές και τη φοράς. Στο δρόμο ακούς την αγαπημένη σου μουσική και περπατάς σχετικά γρήγορα για να αποφύγεις περίεργες συναναστροφές. Κάποια στιγμή ακούς έναν περίεργο ήχο σαν κλειδιά. Γυρνάς και σταυρώνεται η ματιά σου με έναν άνδρα γύρω στα 40 που σε κοιτάει συνεχώς από το απέναντι πεζοδρόμιο -δηλαδή ούτε δυο μέτρα μακριά. Συναγερμός μέσα σου. Κοιτάς γύρω σου, ψυχή. Σκοτάδι και κανένας πεζός κοντά. Λες οκ ηρέμησε απλά περπατάει και σε κοιτάει. Θα φύγει, τι θα κάνει; Αρχίζεις να περπατάς πιο γρήγορα και ακούς το κουδούνισμα από τα κλειδιά που είχε στη ζώνη να πλησιάζει. Με την άκρη του ματιού σου τον βλέπεις να κατεβαίνει από το απέναντι πεζοδρόμιο και να έρχεται προς το μέρος σου με μεγάλα βήματα. Εκεί τέλος. Νιώθεις αυτό που λέμε «σταματάει η καρδιά μου» ακαριαία. Ο χρόνος αντίδρασης είναι πολύ σημαντικός σε αυτό το σημείο γιατί είναι κομβικό. Εγώ, όντας χρόνια στον χώρο του αθλητισμού, εμπιστεύομαι την ταχύτητά μου. Κι έτσι έγινε. Αρχίζεις να τρέχεις με ό,τι έχεις σε δύναμη. Δεν σταματάς. Ούτε πας απευθείας σπίτι, γιατί μπορεί να δει που μένεις. Απλά τρέχεις. Στρίβεις πολλές φορές για να σε χάσει και μόνο όταν βεβαιωθείς ότι δε σε ακολουθεί κανείς, πας σπίτι να ηρεμήσεις σε ένα διάστημα δυο με τρείς ώρες. «Παρασκευή» σκέφτεσαι, έρχεται Σαββατοκύριακο, δε χρειάζεται να βγω.

Ο φόβος δε φεύγει. Είναι εκεί. Ζούμε μαζί του και προσαρμοζόμαστε. Άλλες δεν είναι τόσο τυχερές. Άλλες δε τρέχουν τόσο γρήγορα. Άλλες υποφέρουν χρόνια από την κακοποίηση, ενώ σε άλλες μια και μόνο κακοποιητική συμπεριφορά τις στοιχειώνει για πάντα και τις αλλάζει εκ των έσω.

Όλα τα παραπάνω δεν είναι βγαλμένα από βιβλίο ούτε πηγάζουν από τη φαντασία μας. Είναι μια απλή εβδομάδα για μια γυναίκα. Και μάλιστα για μια γυναίκα που περιορίζεται. Δε φοράει αυτά που θέλει, δεν βάζει μακιγιάζ για να δείχνει όσο το δυνατόν λιγότερο θελκτική όταν βγαίνει και περπατάει μόνη το βράδυ. Και αναρωτιέσαι, είναι λογικό; Είναι λογικό αντί να ξεριζώσουμε όλη την τοξική αρρενωπότητα και διαστροφή που διαχέεται σε τόση μεγάλη μερίδα ανδρικού πληθυσμού, να πρέπει να «κρυβόμαστε» με κάθε τρόπο με τον φόβο της πιθανότητας;

Δεν είναι. Ας μάθουμε πλέον πως οι γυναίκες φοβούνται και όχι άδικα. Ας ξεκινήσουμε να ακυρώνουμε και να εκθέτουμε ανθρώπους που δε ξέρουν να φέρονται. Που νομίζουν πως το «φλερτ» είναι οι φωνές και τα σφυρίγματα στο δρόμο. Που νομίζουν πως μπορούν ένα βράδυ να «κάνουν την τύχη τους» με μια περαστική στο δρόμο. Που νομίζουν ότι η συναίνεση δεν είναι δα και τόσο σημαντική για τη συνουσία. Που νομίζουν πως έχουν για κάποιο τυχαίο γενετικό λόγο εξουσία πάνω μας. Έχουμε ζήσει και έχουμε ακούσει ήδη αρκετά. Ήρθε η ώρα να μπει ένα φρένο και να προστατεύσουμε η μια την άλλη. Μη μένεις αμέτοχη ή αμέτοχος αν βλέπεις μια κοπέλα να φοβάται. Κι αν είσαι άντρας, ξεκίνα τουλάχιστον το βράδυ να περπατάς μπροστά της και όχι πίσω της.