Το πλοίο Τιτανικός
© Getty Images/ Universal History Archive
REAL LIFE

Τιτανικός: Οι αληθινές ιστορίες αγάπης, ηρωισμού και επιβίωσης γύρω από το θρυλικό ναυάγιο


Χριστίνα Κατσαντώνη

10 Απριλίου 2025

Πάνω από έναν αιώνα μετά το παρθενικό ταξίδι, που οδήγησε στο θάνατο 1.500 επιβάτες και μέλη του πληρώματος, οι αληθινές ιστορίες του κόσμου του Τιτανικού εξακολουθούν να συντηρούν το μύθο του

H ατμόσφαιρα ήταν ηλεκτρισμένη, γεμάτη προσμονές και όνειρα, στο λιμάνι του Σαουθάμπτον, σαν σήμερα, στις 10 Απριλίου του 1912. Το νέο πλοίο της Royal Mail Ship, το μεγαλύτερο σε μέγεθος όχημα που είχε φτιαχτεί στον κόσμο, ξεκινούσε για το παρθενικό του ταξίδι, με τελικό προορισμό τη Γη του αμερικανικού ονείρου, τη Νέα Υόρκη. Τα ξημερώματα της πέμπτης μέρας μετά την έναρξη του ταξιδιού, στην ατμόσφαιρα κυριαρχούσε μια αδυσώπητη αίσθηση παγωνιάς, οδύνης και μοναξιάς, καθώς οι επιβαίνοντες στις λιγοστές σωσίβιες λέμβους παρακολουθούσαν τον μεγαλειώδη Τιτανικό να εξαφανίζεται μπροστά στα μάτια τους στα σκοτεινά βάθη του Ατλαντικού.

Αμέτρητοι μύθοι, ιστορίες ζωής, ενθύμια και ιστορικά κειμήλια κρατούν ζωντανό μέχρι σήμερα τον θρύλο του ναυαγίου, που οδήγησε στον θάνατο πάνω από 1.500 από τους περίπου 2.200 επιβάτες του. Κι όσο κι αν η μυθοπλασία, με τη φωνή της Σελίν Ντιόν να τραγουδά “My heart will go on” και τον Τζακ (Λεονάρντο Ντι Κάπριο) να κρεμιέται στο κατάρτι αγκαλιά με τη Ρόουζ (Κέιτ Ουίνσλετ) έχει σφραγίσει την αληθινή ιστορία με ένα συγκινητικό κι αγαπημένο love story, οι αληθινές ιστορίες του Τιτανικού ξεπερνούν κάθε φαντασία

Εξώφυλλο των New York Times για το ναυάγιο του Τιτανικού
Εξώφυλλο των New York Times για το ναυάγιο του Τιτανικού © Getty Images/ Blank Archives

Στον σχεδιασμό και την κατασκευή του Τιτανικού, βασική προτεραιότητα ήταν η χλιδή και η πολυτέλεια, οι ανέσεις των επιβατών, δεδομένου ότι θα μετέφερε κάποιους από τους πλουσιότερους ανθρώπους της εποχής. Ακόμα και στη δεύτερη, αλλά και στην τρίτη θέση, οι επιβάτες γνώριζαν ανέσεις πρωτόγνωρες για τα δεδομένα της εποχής.

Ειδικά, στην πρώτη θέση, υπήρχαν υπερπολυτελείς καμπίνες και σαλόνια, γυμναστήριο, γήπεδο σκουός, βιβλιοθήκες, τουρκικά λουτρά, κουρείο, πισίνα -για πρώτη φορά σε πλοίο- και ευρύχωρα εστιατόρια.

Το τελευταίο δείπνο των επιβατών της Α’ θέσης, λίγες ώρες πριν τη μοιραία σύγκρουση με το παγόβουνο, σύμφωνα με το τυπωμένο μενού, που έχει διασωθεί (μαζί με πιάτα, σκεύη μαγειρικής κι ακόμα μισογεμάτα μπουκάλια κρασί), περιλάμβανε στρείδια, κονσομέ, σολομό, φιλέ μινιόν και ψητή πάπια, με ποικιλία συνοδευτικών, πουτίγκα, γλυκό ροδάκινο, εκλέρ και παγωτό για επιδόρπιο. Ακόμα και στην γ’ θέση, όμως, το μενού ήταν πλούσιο, με ορεκτικά, σούπα, κυρίως και μπισκότο για επιδόρπιο.

Αντίστοιχη έμφαση δεν είχε δοθεί στην ασφάλεια του πλοίου, που αν και είχε χωρητικότητα 3.300 επιβατών, ήταν εφοδιασμένο με 20 σωστικές λέμβους, που έφταναν μόλις για το 1/3 τους. Σύμφωνα με τη νομοθεσία της εποχής, ο Τιτανικός κάλυπτε τις ανάγκες ασφαλείας και με το παραπάνω. Το ναυάγιο, όμως, οδήγησε σε ριζική αναθεώρηση των κανόνων ασφαλείας στις θαλάσσιες μεταφορές

Τη βραδιά της 14ης Απριλίου, η θάλασσα ήταν απίστευτα γαλήνια κι ο Φρέντερικ Φλιτ, ο πρώτος από το πλήρωμα που είδε τον κίνδυνο, διέκρινε το παγόβουνο, όταν εκείνο βρισκόταν μπροστά στην πορεία του πλοίου, 20 λεπτά πριν τα μεσάνυχτα. Η απότομη στροφή δεν κατάφερε να γλιτώσει τον Τιτανικό από τη σύγκρουση που ακολούθησε. Δύο ώρες και 40 λεπτά μετά, ο “αβύθιστος”, εξαφανιζόταν στα σκοτεινά νερά, ενώ η ορχήστρα συνέχιζε να παίζει.

Ένας από τους ανθρώπους που βυθίστηκε μαζί με το πλοίο εκείνη τη νύχτα ήταν ο Άγγλος επικεφαλής της ορχήστρας, Γουόλας Χάρτλεϊ. Γιος καθηγητή εκκλησιαστικής μουσικής, άφησε τη δουλειά του ως ταμίας για να αφιερωθεί στο αγαπημένο του βιολί. Πριν επιβιβαστεί στον Τιτανικό, είχε ήδη κάνει 80 ταξίδια, παίζοντας μουσική.

Οι μαρτυρίες επιζώντων συναινούν πως ο 33χρονος και οι μουσικοί του έπαιζαν σε ένα από τα σαλόνια την ώρα της σύγκρουσης, όμως βγήκαν στο κατάστρωμα για να ενθαρρύνουν τους επιβάτες την ώρα της επιβίβασης στις λέμβους. Συνέχισαν να παίζουν στην παγωνιά και στο σκοτάδι, χωρίς πιάνο, χωρίς καρέκλες, χωρίς φώτα, δίνοντας και παίρνοντας κι οι ίδιοι κουράγιο από τις μελωδίες.

Έχουν υπάρξει διαφορετικές εκδοχές σχετικά με το ποιο ήταν το τελευταίο τραγούδι που ακούστηκε από τον Τιτανικό, η  επικρατέστερη αναφέρει τον ύμνο “Nearer, My God, To Thee”. Και οι οκτώ μουσικοί του Τιτανικού, βρήκαν τον θάνατο τη νύχτα του ναυαγίου, αφήνοντας πίσω τα όργανα τους, μεταξύ των οποίων και το βιολί του εμψυχωτή της μπάντας, Χάρτλεϊ, του οποίου το πτώμα βρέθηκε στις 25 Απριλίου 1912. 

Ο ταμίας Χιου Γουόλτερ ΜακΈλροϊ και ο καπετάνιος Έντουαρντ Τζ. Σμιθ
Ο ταμίας Χιου Γουόλτερ ΜακΈλροϊ και ο καπετάνιος Έντουαρντ Τζ. Σμιθ στον Τιτανικό. Ο πάτερ Φ.Μ. Μπράουν που τράβηξε τη φωτογραφία, αποβιβάστηκε στο Κουίνσταουν, τρεις μέρες πριν το πλοίο βυθιστεί © Getty Images/ Ralph White/CORBIS

Υπάρχουν πολλές ιστορίες αγάπης, που δεν θα μάθουμε ποτέ, καθώς χάθηκαν στα νερά του Ατλαντικού. Από όσες μετέφεραν οι επιζώντες, ξεχωρίζει αυτή των ιδιοκτητών του Macy’s, του 67χρονου Ίσιντορ και της 63χρονης Αϊντα Στράους.

Η Άιντα ήταν από τις πρώτες γυναίκες που οδηγήθηκαν σε σωστική λέμβο, όμως αρνήθηκε επίμονα να εγκαταλείψει τον σύζυγο της: “Δεν θα χωριστώ από τον άντρα μου” ήταν τα λόγια της που μετέφεραν επιζώντες. “Όπως ζήσαμε, έτσι και θα πεθάνουμε. Μαζί”.

Στον κ. Στράους προσφέρθηκε επίσης μια θέση στη βάρκα της σωτηρίας, όμως αρνήθηκε να τη δεχτεί, εφόσον υπήρχαν ακόμα γυναίκες και παιδιά στο πλοίο. Σύμφωνα με μαρτυρίες, η Άϊντα έδωσε στην καμαριέρα της τη γούνα της και τη βοήθησε να μπει στη βάρκα και να σώσει τη ζωή της. Η ίδια έμεινε μέχρι τέλους στο πλοίο, στο πλευρό του αγαπημένου της.

Η ιστορία της Κέιτ Φλόρενς Φίλιπς και του Χένρι Μόρλεϊ θεωρείται πως ενέπνευσε τους δημιουργούς της κινηματογραφικής ταινίας του Τιτανικού κι είναι η αληθινή ιστορία πίσω από τον έρωτα του Τζακ και της Ρόουζ.  

Η 19χρονη τότε Κέιτ ξεκινούσε μαζί με τον αγαπημένο της -αλλά παντρεμένο- Χένρι για μια νέα ζωή στην Αμερική. Εκείνος της δώρισε ένα περιδέραιο με ένα μεγάλο διαμάντι, που η Κέιτ φορούσε περήφανα στα δείπνα του ταξιδιού. Μετά τη σύγκρουση, η Κέιτ, έχοντας μαζί της το διαμάντι, επιβιβάστηκε σε βάρκα και σώθηκε, όχι όμως κι ο Χένρι. Μερικούς μήνες μετά, ήρθε στη ζωή η κόρη τους.

Στο πλοίο επέβαιναν τουλάχιστον 13 ζευγάρια, που βρίσκονταν σε μήνα του μέλιτος. Ένα από αυτά ήταν κι ο 47χρονος Τζ. Τζ. Άστορ, ιδιοκτήτης του ξενοδοχείου Waldorf Astoria κι ίσως ο πλουσιότερος επιβάτης του πλοίου, με τη 19χρονη σύζυγο του, Μαντλέν.

Ο Τζον Τζέικομπ Άστορ Δ΄, με τη σύζυγό του Μαντελέν Φορς. Πέθανε στον Τιτανικό· εκείνη επέζησε και γέννησε το παιδί του
Ο Τζον Τζέικομπ Άστορ Δ΄, με τη σύζυγό του Μαντελέν Φορς. Πέθανε στον Τιτανικό· εκείνη επέζησε και γέννησε το παιδί του © Getty Images/ George Rinhart/Corbis

Ο Άστορ δεν επιβίωσε, αλλά πρόλαβε να δει την έγκυο σύζυγο του να μπαίνει με ασφάλεια σε σωστική λέμβο. Όλοι οι επιζώντες του ναυαγίου διασώθηκαν από το πλοίο Carpathia που έσπευσε στο σημείο αμέσως μόλις έλαβε το σήμα κινδύνου. 

Σωσίβια λέμβος με επιζώντες από τον Τιτανικό πλησιάζει το διασωστικό πλοίο Καρπάθια
Σωσίβια λέμβος με επιζώντες από τον Τιτανικό πλησιάζει το διασωστικό πλοίο Καρπάθια © Getty Images/ Ralph White/CORBIS

Η πιο τρελή ιστορία επιβίωσης από το θρυλικό ναυάγιο είναι αυτή του Τσαρλς Γιούγκιν, μέλους του πληρώματος του πλοίου (φούρναρης), ο οποίος βοήθησε πολλούς από τους επιζήσαντες να επιβιβαστούν σε βάρκες και μέχρι την τελευταία στιγμή αναζητούσε εγκλωβισμένους. Για να πάρει κουράγιο, έπινε αλκοόλ και κατά μία εκδοχή, αυτή η μεγάλη ποσότητα αλκοόλ που υπήρχε στον οργανισμό του, κατάφερε να τον κρατήσει ζωντανό σχεδόν τρεις ώρες στα παγωμένα νερά του Ατλαντικού!  

Θα μπορούσε να πει κανείς πως... ήταν πολύ πιωμένος για να πεθάνει; Μάλλον όχι. Επιστημονικά, η εξήγηση ότι το αλκοόλ κρατά ζεστό έναν οργανισμό στην παγωνιά της θάλασσας δεν στέκει. Αυτό, όμως, που επιστημονικά υποστηρίζεται ότι έσωσε τον Γιούγκιν ήταν η δύναμη της επιθυμίας του για ζωή, ατσαλωμένη από τις χαλαρωτικές ιδιότητες του ποτού σε συνδυασμό με την πεποίθηση ότι το αλκοόλ θα τον σώσει.
                                                   
Ο Γιούγκιν διασώθηκε από λέμβο που αναζητούσε επιζώντες, επέστρεψε στα ταξίδια λίγες μέρες μετά το ναυάγιο και πέθανε στα 97 του στο Νιου Τζέρσεϊ. 

Μια από τις πιο ξεχωριστές ιστορίες του Τιτανικού είναι κι αυτή της “αβύθιστης” Μάργκαρετ -Μόλι- Μπράουν, Αμερικανίδας κοσμικής, η οποία διέταξε το πλήρωμα της μισοάδειας λέμβου, στην οποία επέβαινε να επιστρέψει για επιζώντες -εμπνέοντας την ανάλογη ηρωίδα της ταινίας.

Η Μπράουν κατάφερε να επιβιώσει, να βοηθήσει στη διάσωση κι άλλων επιβατών και να συνεχίσει τη φιλανθρωπική της δράση, συγκεντρώνοντας πόρους για την οικονομική ενίσχυση των απόρων επιζησάντων του ναυαγίου. Πολλά χρόνια μετά η ζωή της έγινε ταινία και μιούζικαλ στο Μπρόντγουεϊ.