Οι γονείς ασκούν κριτική προκείμενου να μάθουν τα παιδιά τους να συμπεριφέρονται σωστά και με τρόπο αποδεκτό.
Οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν ανατραφεί πιστεύοντας ότι, αν αποδέχεστε ένα παιδί, αυτό θα παραμείνει ακριβώς όπως είναι, ότι ο καλύτερος τρόπος για να βοηθήσετε ένα παιδί να γίνει κάτι καλύτερο στο μέλλον είναι να του λέτε τι δεν αποδέχεστε σε αυτό τώρα. Γι’ αυτό, στην ανατροφή των παιδιών, οι περισσότεροι γονείς στηρίζονται πολύ στη γλώσσα της μη αποδοχής, πιστεύοντας ότι αυτός είναι ο καλύτερος τρόπος για να τα βοηθήσουν.
Πώς μπορούν όμως τα παιδιά και κυρίως οι έφηβοι να προστατευτούν από την αυστηρή κριτική των γονιών τους;
Θα πρέπει αρχικά να βρείτε ένα τρόπο να προστατεύσετε την αυτοεκτίμησή σας από την αρνητική κριτική των γονέων σας. Προσοχή, το να δεχθείτε κριτική για την συμπεριφορά σας ή για μια επιλογή, είναι πάντοτε ευπρόσδεκτη. Καθώς, σας δίνεται η ευκαιρία μέσω αυτής για βελτίωση. Ακόμα, είναι μια οπτική που δεν είχατε δει. Αυτό όμως, είναι τελείως διαφορετικό, από την αρνητική κριτική. Το να ακούτε όλη μέρα σχόλια για τον τρόπο που συμπεριφέρεστε, να έρχεστε αντιμέτωποι με την ειρωνεία και την επικριτική στάση των γονιών σας, σε καμία περίπτωση δεν βοηθά την αυτοεκτίμησή σας. Καθώς, από ένα σημείο και μετά αρχίζετε να πιστεύετε πως όσα σας αποδίδονται είναι αληθινά, με αποτέλεσμα να αναβιώνετε μέσα σας συναισθήματα μειονεξίας τόσο στις συγκρούσεις σας με τους γονείς σας όσο και στην κοινωνική σας ζωή γενικώς.
Πώς μπορείτε να διαχειριστείτε μια τέτοια συμπεριφορά;
Σε ένα πρώτο επίπεδο είναι απολύτως φυσιολογικό να σας στεναχωρεί μία τέτοια συμπεριφορά από ένα τόσο κοντινό σας πρόσωπο. Σε ένα δεύτερο επίπεδο πολλές φορές δεν αρκεί να κατανοήσετε κάτι λογικά για να το πιστέψετε βαθιά μέσα σας.
Σκεφτείτε λίγο, όταν ήσασταν παιδί, πώς νιώθατε για αυτά που σας λέγανε οι γονείς σας; Τα μικρά παιδιά βλέπουν τους γονείς τους ως παντογνώστες και δύσκολα αμφισβητούν τη γνώμη των γονέων τους. Ποτέ δε θα ακούσετε από ένα μικρό παιδί ότι έχουν πρόβλημα οι γονείς του, καθώς θεωρεί ότι για να του φέρονται άσχημα σημαίνει ότι κάποιο πρόβλημα έχει το ίδιο. Πολλές φορές το παιδί αυτό ενηλικιώνεται και παρόλα αυτά συνεχίζει να είναι φορέας των συμπερασμάτων που έβγαλε στο παρελθόν (π.χ. "για να μου φέρεται έτσι ο πατέρας μου φταίω"). Ο λόγος είναι ότι τα συμπεράσματα που βγάζουμε κατά την παιδική μας ηλικία είναι πολύ βαθιά ριζωμένα μέσα μας και αυτό μας κάνει να τα θεωρούμε δεδομένα και να μην τα αμφισβητούμε.
Η λογική κατανόηση ενός γεγονότος πολλές φορές δεν είναι αρκετή. Για να μπορέσετε να μην επηρεάζεστε από τη συμπεριφορά του γονέα σας θα πρέπει να πιστέψετε εκατό τοις εκατό ότι το πρόβλημα το έχει εκείνος και όχι εσείς και κατά συνέπεια μία πιθανή εξήγηση του φαινομένου που περιγράφετε είναι να χρειάζεστε να επεξεργαστείτε λίγο ακόμα το θέμα μέσα σας. Σε περίπτωση που ισχύει αυτό το ενδεχόμενο, αυτό που πρέπει να κάνετε είναι να συνεχίσετε να προσφέρετε επιχειρήματα στον εαυτό σας σχετικά με το παράλογο της συμπεριφοράς του. Σε κάθε ευκαιρία θα πρέπει να θυμίζετε στον εαυτό σας ότι δεν είναι δυνατόν να φταίτε εσείς, ούτε τώρα και ιδίως ούτε στο παρελθόν για τη συμπεριφορά του και ίσως θα σας βοηθούσε να φτιάξετε έναν κατάλογο με τα επιχειρήματά σας ότι φταίει ο πατέρας σας και όχι εσείς.
Η δεύτερη πιθανότητα είναι να βιώνετε εντελώς αναμενόμενα συναισθήματα όπως στεναχώρια ή θυμό απέναντι στο γονέα σας. Τα συναισθήματα αυτά είναι "αναμενόμενα" επειδή η συμπεριφορά του είναι άδικη και είναι λογικό να σας πληγώνει, ενώ ο ρόλος του ως πατέρα σας κάνει τα λόγια του ακόμη πιο βαριά. Σίγουρα το να αποφεύγετε την εκτεταμένη επαφή μαζί του είναι κάτι που θα σας βοηθήσει, αλλά δεν είναι δυνατόν να καταφέρετε να τον αποφύγετε εντελώς ζώντας στο ίδιο σπίτι.
Μιλήστε μαζί του. Εκφράστε τα συναισθήματά σας. Εξηγήστε του πως με το να ασκεί κριτική ή να σας ειρωνεύεται, δεν βοηθά να γίνεται καλύτερος άνθρωπος. Αντιθέτως, δημιουργεί πρόβλημα τόσο στην προσωπικότητα σας όσο και στην σχέση σας. Τονίστε του πως είναι ευπρόσδεκτες οι συμβουλές και η κριτική του. Από κει και πέρα είναι όμως δικό σας θέμα κατά πόσο θα τις υιοθετήσετε ή όχι. Οι γονείς σας έχουν μεγαλώσει με διαφορετικό τρόπο και σε διαφορετικό περιβάλλον. Έχουν διαμορφώσει τις δικές τους απόψεις, ιδέες και πιστεύω. Εσείς από την άλλη, θα πρέπει να επεξεργαστείτε ποια από αυτά τα πιστεύω σας εκφράζουν και ποια όχι, διαμορφώνοντας τη δική σας προσωπικότητα. Να θυμάστε πως εμείς αφήνουμε τους άλλους να μειώσουν, να μας θυμώσουν και να μας προσβάλλουν.
