Το σχολείο είναι ένα περιβάλλον που τα αστεία και οι φάρσες ευδοκιµούν. Κάποιες από αυτές όµως δεν είναι καθόλου αστείες, καθώς µπορούν να προκαλέσουν ανεπανόρθωτες σωµατικές αλλά και ψυχικές «ζηµιές» σε ένα παιδί. Ο σχολικός εκφοβισµός ή αλλιώς bullying αποτελεί ένα θέµα που χρήζει άµεσης αντιµετώπισης. Πρόκειται για τις περιπτώσεις, όπου το γέλιο γίνεται σιωπή.
Τα σχολεία μπορεί να έκλεισαν αλλά αυτό δεν σημαίνει πως το bulling δεν μπορεί να εμφανιστεί και σε άλλους χώρους. Από το διαδίκτυο, καθώς αρκετοί έφηβοι, διατηρούν προφίλ σε σελίδες κοινωνικής δικτύωσης, στην παιδική χαρά ακόμα και σε μια κατασκήνωση. Μπορεί τα περιστατικά αυτά να μοιάζουν σκηνές από αμερικάνικη ταινία αλλά δυστυχώς δεν είναι.
Πειράγματα, προσβολές, φάρσες, αστείοι χαρακτηρισμοί είναι ένα σύνηθες φαινόμενο μεταξύ των παιδιών αλλά και των εφήβων. Το θέμα είναι πως αυτό το είδος λεκτικής βίας είναι μια μορφή bullying. Ο σχολικός εκφοβισμός μπορεί να διακριθεί σε έμμεσο και άμεσο. Ο άμεσος εκφοβισμός, εκδηλώνεται με επιθετικές συμπεριφορές άμεσα, με το δράστη να είναι παρών και να έχει απέναντί του το θύμα. Από την άλλη ο έμμεσος εκφοβισμός, εκδηλώνεται μέσω ψυχολογικής ή κοινωνικής βίας, όταν το θύμα δεν είναι παρών. Ο Οι έµµεσες µορφές είναι πιο συγκαλυµµένες και δύσκολα γίνονται αντιληπτές, τόσο από τα ίδια παιδιά, όσο και από τους εκπαιδευτικούς και τους γονείς.
Σε γενικές γραμμές, οι μορφές που μπορεί να πάρει το φαινόμενο του εκφοβισµού είναι οι ακόλουθες:• Σωματικός: Ο δράστης έχει στόχο να προκαλέσει βλάβη στο θύμα με σωματικές επιθέσεις π.χ. χτυπήματα, σπρωξίματα, κλωτσιές κ.λπ. • Λεκτικός: Περιλαµβάνει άµεσα και επαναλαµβανόµενα πειράγµατα, χλευασµούς, απειλές, ειρωνείες, κοροϊδίες κ.λπ.• Συναισθηµατικός: Περιλαµβάνει τον εµπρόθετο κοινωνικό αποκλεισµό του παιδιού-θύµατος από οµάδα συνοµηλίκων, τη διάδοση ψευδών συνήθως φηµών, το κλείδωµα στη σχολική αίθουσα και την αποστολή κακόβουλων σηµειωµάτων προς το θύµα. Έχει συνήθως στόχο να µειώσει το κοινωνικό προφίλ του θύµατος, καθώς και την αυτοπεποίθησή του.
• Σεξουαλική µορφή: Περιλαµβάνει ανεπιθύµητα αγγίγµατα, απειλές, προσβλητικά µηνύµατα, χυδαία γράµµατα, πειράγµατα σεξουαλικού περιεχοµένου.,
Ποιες είναι οι διαστάσεις;
Με βάση τα αποτελέσµατα µελέτης που πραγµατοποίησε η Εταιρία Ψυχοκοινωνικής Υγείας του Παιδιού και του Εφήβου (ΕΨΥΠΕ), σε συνεργασία µε την Παιδαγωγική σχολή του ΑΠΘ, ένας στους 4 µαθητές (ποσοστό 25%) έχει υποστεί κάποια µορφή εκφοβισµού εντός του σχολικού περιβάλλοντος µε συχνότητα δύο ως τρεις φορές το µήνα ή και περισσότερο. Τα αγόρια είναι πιο συχνά θύτες και θύµατα εκφοβιστικής συµπεριφοράς, που εµφανίζεται κυρίως στο σχολικό περιβάλλον (στην αυλή, στον διάδροµο, στη σχολική αίθουσα κατά τη διάρκεια του διαλείµµατος). Η κατάσταση αυτή µπορεί να επηρεάσει την ψυχοσυναισθηµατική ανάπτυξη του παιδιού και τη διαδικασία της µάθησης.
Ποια είναι τα χαρακτηριστικά που διακρίνουν τον δράστη;
Είναι η σωματική δύναμη και υπεροχή. Το παιδί που δρα ως θύτης έχει αυτοπεποίθηση, δρα παρορμητικά, χωρίς άγχος και ενοχές. Επίσης, οι θύτες είναι συνήθως δημοφιλείς στους συνομηλίκους τους και έχουν κοντά τους, σαν υπηκόους, άτομα που τους ακολουθούν πάντα. Αν θυμάστε στις αμερικάνικες ταινίες, ο θύτης είναι συνήθως ο πιο γόης του σχολείου, που θα πειράξει πάντα τον πιο αδύναμο μαθητή, τον σπασίκλα ή το «φυτό» της τάξης.
Το ζητούμενο είναι οι γονείς να βρίσκονται κοντά στο παιδί, ώστε να είναι σε θέση να αντιληφθούν αλλαγές στη συμπεριφορά του. Οι καλοκαιρινές διακοπές δεν σημαίνει πως δεν εγκυμονούν προβλήματα ή πως το παιδί δεν βιώνει φόβο και λύπη για ότι του έχει συμβεί. Παρατηρήστε λοιπόν το παιδί σας, αν έχει άρνηση για κοινωνικές δραστηριότητες, και προτιμά να μείνει στο δωμάτιο του. Μπορεί ακόμα να παρουσιάζει επιθετική συμπεριφορά στο σπίτι, πιθανότατα εναντίον του μικρότερου μέλους της οικογένειας. Αν πρόκειται για έφηβο, μπορεί να φοβάται αν θα χτυπήσει το κινητό του ή ξαφνικά να παρατηρήσετε αλλαγή στις ώρες που περνούσε μπροστά στον υπολογιστή. Μπορεί ακόμα, να παρουσιάσει προβλήματα στην ομιλία του, να σταματήσει να τρώει, να κλαίει πριν κοιμηθεί ή να έχει εφιάλτες.
Είναι σηµαντικό µόλις διαπιστώσετε ένα από τα σηµάδια του bullying στο παιδί σας να αντιδράσετε αµέσως. Σε καµία περίπτωση δεν πρέπει να το αµελήσετε λέγοντας «µπα!! Δεν βαριέσαι, ιδέα µου θα είναι», γιατί οι συνέπειες µπορεί να είναι καταστροφικές.
Πώς μπορείτε να συμπαρασταθείτε και να δράσετε;
- Εξηγήστε του πως δεν φταίει εκείνο. Είναι πολύ σημαντικό για εσάς. Τονώστε την αυτοπεποίθησή του και βοηθήστε να μάθει να επαινεί τον εαυτό του.
- Διδάξτε του να στέκεται όρθιο µε αυτοπεποίθηση, να κοιτά στα µάτια, να λέει δυνατά σε όποιον το ενοχλεί «ΣΤΑΜΑΤΑ» ή «ΠΑΡΑΤΑ ΜΕ» και να φεύγει.
- Αναφέρετε συγκεκριµένα περιστατικά, στον δάσκαλο. Αν δεν αλλάξει κάτι, µιλήστε στον διευθυντή ή τις αρµόδιες Διευθύνσεις Εκπαίδευσης. Αν τα πράγματα είναι άσχημα και το παιδί αρνείται να πηγαίνει σχολείο, τότε θα πρέπει να πάρει μεταγραφή.
- Επικοινωνείτε με το παιδί σας. Θα πρέπει να είστε κοντά του και να παρακολουθείτε πως αντιδρά και συμπεριφέρεται.
- Βρείτε άλλες εξωσχολικές δραστηριότητες, όπου το παιδί θα γίνει αποδεκτό από τους συνομηλίκους του και θα κάνει φίλους.
Σε κάθε περίπτωση ζητήστε τη βοήθεια των ειδικών. Είναι σημαντικό για να σας βοηθήσουν να αντιδράσετε σωστά. Σε καμία περίπτωση δεν μπορείτε να υποτιμήσετε την κατάσταση ή τα συναισθήματά του παιδιού σας. Καθώς, ο κάθε άνθρωπος είναι διαφορετικός και αντιδρά με τον δικό του.
Κάντε like στη σελίδα μας στο facebook για να μαθαίνετε όλα τα νέα.
