«Τα παιδιά βλέπουν. Τα παιδιά πράττουν» ή όπως πολύ σοφά λέει μία παλιά ρήση «το μήλο κάτω απ΄την μηλιά θα πέσει».
Τα παιδιά απ΄την πρώτη μέρα της ζωής τους παρατηρούν τον κόσμο των μεγάλων και μέσα απ΄την μίμηση μαθαίνουν πώς να συμπεριφέρονται. Παρατηρούν και επεξεργάζονται τους πάντες και τα πάντα γύρω τους. Οι ειδικοί έχουν μελετήσει πάρα πολύ τη συμπεριφορά των μικρών και έχουν συμπεράνει πως τα παιδιά μεγαλώνοντας τείνουν να μοιάζουν σε μεγάλο βαθμό με τους γονείς τους. Έχουν τις ίδιες συνήθειες, ιδιοτροπίες, αξίες, τα ίδια πιστεύω και όχι μόνο.
Γνωσιακοί Ψυχολόγοι, Συμπεριφοριστές, Εξελικικτικοί Ψυχολόγοι, γενετιστές και πολλοί ακόμη ειδικοί έχουν εντοπίσει πολλές συμπεριφορές που επαναλαμβάνονται από τη μια γενιά στην επόμενη. Για παράδειγμα, τα παιδιά που οι γονείς τους καπνίζουν στο σπίτι έχουν περισσότερες πιθανότητες να γίνουν και οι ίδιοι καπνιστές μεγαλώνοντας. Οι γονείς που κάνουν χρήση αλκοόλ ή ναρκωτικών ουσιών είναι πολύ πιθανό να δουν αργότερα τα παιδιά τους να τους μιμούνται. Είναι τόσο ισχυρά τα γονίδια αλλά και η μίμηση που είναι εντυπωσιακό πως παιδιά που οι γονείς τους ήταν χρήστες ουσιών ή εθισμένοι στο αλκοόλ και δόθηκαν για υιοθεσία μεγαλώνοντας σε διαφορετικό πλαίσιο, με εντελώς άλλα ερεθίσματα τελικά δεν ξέφυγαν απ΄τα μονοπάτια των γονιών τους. Σαφώς, και υπάρχουν εξαιρέσεις αλλά οι έρευνες έχουν δείξει πως οι περιπτώσεις αυτές επαναλαμβάνονται. Δεν είναι όμως μόνο οι κοινές συμπεριφορές που μπορούν να παρατηρηθούν από γενιά σε γενιά. Είναι και τα ποιοτικά χαρακτηριστικά που υιοθετούν τα παιδιά από τους γονείς τους. Για παράδειγμα, οι γονείς που έχουν χαμηλή αυτοεκτίμηση, το πιθανότερο είναι και τα παιδιά τους να μην πιστέψουν ούτε εκείνα στον εαυτό τους, όπως αντίστοιχα και γονείς που είναι απαισιόδοξοι να μεγαλώσουν παιδιά που να ονειρεύονται ένα δυσοίωνο μέλλον.
Στο σημείο αυτό είναι σωστό να τονιστεί πως παρόλο που έχουν διεξαχθεί πάρα πολλές μελέτες και έρευνες επί του θέματος, οι ειδικοί δεν έχουν καθορίσει επακριβώς τι είναι αυτό που προκαλεί τα επαναλαμβανόμενα μοτίβα. Αυτό που είναι γενικότερα αποδεκτό στη σημερινή βιβλιογραφία, είναι ότι μερικές συμπεριφορές και χαρακτηριστικά των παιδιών οφείλονται σε βιολογικούς παράγοντες και μερικές σε περιβαλλοντικούς παράγοντες.
Αυτό που πρέπει να γίνει κατανοητό απ΄τους γονείς είναι ότι ο τρόπος που τελικά τα παιδιά μαθαίνουν για τον κόσμο των μεγάλων είναι η μίμηση. Μέσα απ΄την μίμηση και την ταύτιση με τους γονείς τα παιδιά αντιλαμβάνονται το πώς πρέπει να συμπεριφέρονται. Πως δημιουργούν σχέσεις, πως διαπραγματεύονται, πως λύνουν τις διαφορές τους, τι σημαίνει δεν λέω ψέματα, τι σημαίνει είμαι καλός φίλος, σύζυγος, σύντροφος, μπαμπάς, μαμά κ.ο.κ. Ότι και να λένε οι γονείς, όσο κι αν φωνάζουν οι πράξεις τους είναι πιο δυνατές.
Σκεφτείτε τα θετικά πράγματα που θέλετε να περάσετε στα παιδιά σας – την ευτυχία, την υπομονή, τον σεβασμό, τη γενναιοδωρία, την καλοσύνη, την αισιοδοξία, την πειθαρχία κ.α. Τα παιδιά σέβονται τους ανθρώπους που είναι συνεπείς σε αυτά που λένε. Η υποκρισία και η ασυνέπεια ωθεί τα παιδιά στο να ακολουθήσουν λάθος μονοπάτια δημιουργώντας αποπροσανατολισμό. Θα πρέπει να τα λεκτικά και τα μη λεκτικά μηνύματα να ταυτίζονται. Δεν μπορείτε να λέτε με χαμηλό τόνο «Παιδί μου σ΄εμπιστεύομαι». Το παιδί εύκολα μπερδεύεται και δεν ξέρει ποιο από τα δύο είναι αλήθεια.
Προσπαθήστε λοιπόν να γίνετε η “μηλιά” που έχει στα κλαδιά της τους σωστούς καρπούς. Γίνετε ο ενήλικας που το παιδί σας θα θέλατε να εξελιχθεί.
«Τα παιδιά βλέπουν. Τα παιδιά πράττουν». Με αυτό το μήνυμα η NAPCAN, ένας οργανισμός για παιδιά, παρουσιάζει μέσα από ένα βίντεο ένα δυνατό μήνυμα για τους γονείς ώστε να καταλάβουν πως τα παιδιά τους αντιγράφουν κατά τη διάρκεια της ζωής τους. Τα παιδιά σας μιμούνται χωρίς να γίνεται αντιληπτό από σας τις περισσότερες φορές. Το κάνουν όμως.
Το βίντεο συγκλονίζει αλλά είναι μια καλή υπενθύμιση για τους γονείς ώστε να σκέφτονται πριν δράσουν μπροστά στα παιδιά τους
