Τι πρέπει να προσέχετε στη διάγνωση των υπερκινητικών παιδιών;

Η ιστορία που ακολουθεί είναι του Sir Ken Robinson, συγγραφέα και σύμβουλο σε θέματα εκπαίδευσης και καλλιτεχνικής παιδείας. Πρόκειται για μία ενδιαφέρουσα, αληθινή ιστορία την οποία οι γονείς αλλά και οι ειδικοί ψυχικής υγείας είναι καλό να την φέρνουν συχνά στο μυαλό τους. Ο λόγος που επιλέξαμε να αναφερθούμε στην ιστορία αυτή είναι η συχνότητα των παιδιών που διαγιγνώσκονται με Διαταραχή Eλλειμματικής προσοχής-Yπερκινητικότητα (ΔΕΠ-Υ). Πρόκειται για μία αναπτυξιακή διαταραχή, πιθανότατα νευροβιολογικού υποβάθρου. Τα κύρια χαρακτηριστικά της είναι η εύκολη διάσπαση της προσοχής, η παρορμητικότητα καθώς και η αυξημένη κινητική δραστηριότητα, η οποία χαρακτηρίζεται από την έλλειψη σκοπού (υπερκινητικότητα). Το ζητούμενο της ιστορίας δεν είναι να κρίνουμε τους ειδικούς ψυχικής υγείας ή τις μέχρι τώρα διαγνώσεις. Επίσης, σκοπός δεν είναι να πούμε στους γονείς να εφησυχάζονται ή να μην ζητούν τη βοήθεια των ειδικών. Ο κύριος λόγος είναι να επιστήσουμε την προσοχή που πρέπει να δείχνουν οι ειδικοί στην μοναδικότητα του κάθε παιδιού. Ας μην βιάζονται να βγάζουν γρήγορα συμπεράσματα και να παρατηρούν καλύτερα όλο το πλαίσιο μέσα στο οποίο ζει και μεγαλώνει ένα παιδί. Υπάρχουν πολλοί παράγοντες που επηρεάζουν την εικόνα του. 

Η ιστορία λοιπόν έχει ως εξής: 

"Η Gillian ήταν μόλις 8 ετών, αλλά ήδη το μέλλον της βρισκόταν σε κίνδυνο. Η σχολική της επίδοση ήταν πολύ κακή, σύμφωνα με τους δασκάλους της, αφού τα γράμματα της ήταν δυσανάγνωστα, δυσκολευόταν να μείνει στη θέση της, η προσοχή της αποσπόταν πολύ εύκολα και δεν παρέδιδε τις εργασίες στην ώρα τους. Στη δεκαετία του 1930 όλα αυτά σήμαιναν ότι είχε μαθησιακές δυσκολίες και θα έπρεπε να παρακολουθήσει σχολείο για παιδιά με ειδικές ανάγκες. Σήμερα πιθανότατα θα έβρισκαν ότι έχει ΔΕΠ-Υ (Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας) και θα της έδιναν Ritalin ή κάτι παρόμοιο. Τότε, όμως, δεν υπήρχε τέτοια «αρρώστια»… Η μητέρα της αναγκάστηκε, βέβαια, να την πάει σε έναν ψυχολόγο για να την εξετάσει. Όσο ο ψυχολόγος μιλούσε με τη μητέρα της, η Gillian ήταν πολύ νευρική και λιγάκι μπερδεμένη, διότι αισθανόταν ότι η μητέρα της συμφωνούσε με τους δασκάλους πως η μικρή «είχε πρόβλημα». Ο ψυχολόγος δεν απηύθυνε καθόλου το λόγο στην Lynne, αλλά την παρατηρούσε προσεκτικά όση ώρα μιλούσε με τη μητέρα της.

Στο τέλος της κουβέντας, ο ψυχολόγος σηκώθηκε και κάθισε δίπλα στο κοριτσάκι. «Gillian, ήσουν πολύ υπομονετική και σ’ ευχαριστώ γι’ αυτό», της είπε. «Φοβάμαι, όμως, ότι θα πρέπει να κάνεις λίγη ακόμα υπομονή. Χρειάζεται να μιλήσω ιδιαιτέρως με τη μητέρα σου. Θα λείψουμε απ’το δωμάτιο για μερικά λεπτά. Μην ανησυχείς, δεν θ’αργήσουμε καθόλου». Η Gillian έγνεψε καταφατικά και οι δυο ενήλικες την άφησαν μόνη της. Πριν βγει απ’το δωμάτιο, όμως, ο ψυχολόγος άνοιξε το ραδιόφωνο που υπήρχε πάνω στο γραφείο του. Μόλις βγήκαν στο διάδρομο, από ένα παράθυρο κοίταξαν κρυφά μέσα στο δωμάτιο όπου βρισκόταν, μόνη της πια, η μικρή Gillian. Σχεδόν αμέσως, η Gillian σηκώθηκε και άρχισε να κινείται οτο ρυθμό της μουσικής. Οι δυο ενήλικες την παρακολούθησαν σιωπηλοί για μερικά λεπτά, μαγεμένοι από τη χάρη της κίνησης του παιδιού-Αξιοσημείωτη ήταν η έκφραση χαράς στο πρόσωπο του κοριτσιού Τελικά, ο ψυχολόγος στράφηκε στη μητέρα της Gillian και της είπε «Καταλαβαίνετε, κυρία Lynne, ότι η Gillian δεν είναι άρρωστη. Είναι χορεύτρια. Πηγαίνετε τη σε μια σχολή χορού, και όλα θα φτιάξουν».

Η μητέρα της έκανε αυτό ακριβώς που της πρότεινε ο ψυχολόγος. Η ζωή της Gillian άλλαξε. Πρόκειται για την ταλαντούχα χορογράφο Gillian Lynne, που δημιούργησε μαζί με τον Andrew Lloyd Webber κάποιες από τις πιο διάσημες μουσικοθεατρικές παραγωγές στην ιστορία, ανάμεσα στις οποίες το Cats (Γάτες) και το Phantom Of The Opera (Το Φάντασμα της 'Οπερας). Η ίδια λέει: «Μπήκα μέσα στην αίθουσα χορού και ήταν γεμάτη από ανθρώπους σαν εμένα. Ανθρώπους που δεν μπορούσαν να κάτσουν ακίνητοι. Ανθρώπους που έπρεπε να κινηθούν για να σκεφτούν». Κάποιος άλλος ψυχολόγος, ενδεχομένως, θα της είχε δώσει φαρμακευτική αγωγή και θα την είχε στείλει σε ειδικό σχολείο, καταστρέφοντας τη ζωή και το μέλλον της."

Αυτό ακριβώς συμβαίνει με όσους έχουν ανεπτυγμένη κιναισθητική νοημοσύνη. Σκέφτονται μέσω της κίνησης και τους αρέσει να χρησιμοποιούν τα σώματα τους για να εκφράσουν αυτό που νιώθουν και βιώνουν. Φυσικά, δεν πρόκειται μόνο για χορευτές και χορογράφους, αλλά και για αθλητές κάθε είδους, όπως και για χειρουργούς. Όσο περίεργο κι αν ακούγεται, το κοινό που έχουν οι αθλητές με τους χειρουργούς είναι το ταλέντο στο να χρησιμοποιούν τα χέρια τους. Το ίδιο συμβαίνει με όσους ασχολούνται με χειροτεχνίες και κατασκευές, καθώς και με τους ηθοποιούς, φυσικά.

Ενθαρρύνετε τα παιδιά να εκτονώνουν την έντασή τους σε πράγματα που τους αρέσουν και καλλιεργούν την κιναισθητική τους νοημοσύνη. Ο χορός, το θεατρικό παιχνίδι, οι κατασκευές, ο αθλητισμός είναι μερικές απ΄τις δραστηρίοτητες που βοηθούν. Επίσης, είναι σημαντικό οι γονείς να μην τρελαίνουν τα παιδιά με χιλιάδες δραστηριότητες και πληροφορίες καθώς δεν τα βοηθούν να εστιάσουν τη προσοχή τους κάπου. Όταν δεν μπορούν να ελέγξουν και να αφομοιώσουν όλα αυτά τα ερεθίσματα που τους δίνετε σύντομα θα χάσουν το ενδιαφέρον τους και θα νιώσουν άσχημα με τον εαυτό τους.