Η 18η Απριλίου έχει οριστεί ως η Παγκόσμια Ημέρα Πολιτιστικής κληρονομιάς, μία ημέρα αφιερωμένη στον πολιτισμό και στην κουλτούρα όλων των χωρών του κόσμου. Η Εκπαιδευτική Επιστημονική και Πολιτιστική Οργάνωση των Ηνωμένων Εθνών, γνωστή με το ακρώνυμο UNESCO, έχει αναλάβει από το 1972 να προστατεύσει και να στηρίξει σημαντικά μνημεία παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς.
Για να επιλεγεί ένα Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς, πρέπει να είναι μοναδικό ορόσημο που είναι γεωγραφικά και ιστορικά αναγνωρίσιμο και έχει ιδιαίτερη πολιτιστική ή φυσική σημασία.
Η Ελλάδα έχει σε αυτή τη λίστα 16 μνημεία, που λαμβάνουν νομικής προστασίας από τον οργανισμό. Ας δούμε παρακάτω ποια είναι αυτά και ας θυμηθούμε κομμάτια της ιστορίας μας.
Ακρόπολη, Αθήνα (1987)
Η Ακρόπολη της Αθήνας και τα μνημεία της είναι παγκόσμια σύμβολα του κλασικού πνεύματος και του πολιτισμού και αποτελούν το μεγαλύτερο αρχιτεκτονικό και καλλιτεχνικό συγκρότημα που κληροδοτήθηκε από την ελληνική αρχαιότητα στον κόσμο.
Στο δεύτερο μισό του 5ου αιώνα π.Χ., η Αθήνα, μετά τη νίκη ενάντια στους Πέρσες και την εγκαθίδρυση της δημοκρατίας, πήρε ηγετική θέση μεταξύ των άλλων πόλεων-κρατών του αρχαίου κόσμου. Στην εποχή που ακολούθησε, καθώς η σκέψη και η τέχνη άνθιζαν, μια εξαιρετική ομάδα καλλιτεχνών εφάρμοσε τα φιλόδοξα σχέδια του Αθηναίου πολιτικού Περικλή και, υπό την εμπνευσμένη καθοδήγηση του γλύπτη Φειδία, μετέτρεψε τον βραχώδη λόφο σε ένα μοναδικό μνημείο σκέψης και τέχνης.
Αρχαιολογικός χώρος στη Βεργίνα (1996)
Η πόλη της Βεργίνας, η αρχαία πρώτη πρωτεύουσα του Βασιλείου της Μακεδονίας, ανακαλύφθηκε τον 19ο αιώνα κοντά στη Βεργίνα, στη βόρεια Ελλάδα. Τα πιο σημαντικά ευρήματα είναι το μνημειώδες παλάτι, πλούσια διακοσμημένο με ψηφιδωτά και ζωγραφισμένους στόκους, και το νεκροταφείο με περισσότερους από 300 τάφους, μερικά από τα οποία χρονολογούνται από τον 11ο αιώνα π.Χ. Ένας από τους βασιλικούς τάφους του Μεγάλου Τύμβου είναι αυτός του Φίλιππου Β ', ο οποίος κατέκτησε όλες τις ελληνικές πόλεις, ανοίγοντας το δρόμο για τον γιο του, Αλέξανδρο και την επέκταση του ελληνιστικού κόσμου.
Αρχαιολογικός χώρος Δελφών (1987)
Το πανελλήνιο ιερό των Δελφών, όπου βρισκόταν το μαντείο του Απόλλωνα, ήταν η τοποθεσία του «ομφαλού του κόσμου». Συνδυασμένος αρμονικά με το υπέροχο τοπίο και με ιερή σημασία, οι Δελφοί τον 6ο αιώνα π.Χ. ήταν πράγματι το θρησκευτικό κέντρο και σύμβολο ενότητας του αρχαίου ελληνικού κόσμου.
Αρχαιολογικός χώρος στον Μυστρά (1989)
Ο Μυστράς, το «θαύμα του Μοριά», χτίστηκε αμφιθεατρικά γύρω από το φρούριο που χτίστηκε το 1249 από τον πρίγκιπα της Αχαΐας, τον William του Villehardouin. Ανακτήθηκε από τους Βυζαντινούς, στη συνέχεια καταλήφθηκε από τους Τούρκους και τους Ενετούς, η πόλη εγκαταλείφθηκε το 1832, αφήνοντας μόνο τα συναρπαστικά μεσαιωνικά ερείπια, σε ένα όμορφο τοπίο.
Αρχαία Ολυμπία (1989)
Ο χώρος της Ολυμπίας, σε μια κοιλάδα της Πελοποννήσου, κατοικήθηκε από τους προϊστορικούς χρόνους. Τον 10ο αιώνα π.Χ., η Ολυμπία έγινε κέντρο λατρείας του Δία. Το ιερό των θεών, έχει μία από τις υψηλότερες συγκεντρώσεις αριστουργημάτων από τον αρχαίο ελληνικό κόσμο. Εκτός από τους ναούς, υπάρχουν τα ερείπια όλων των αθλητικών δομών που ανεγέρθηκαν για τους Ολυμπιακούς Αγώνες, οι οποίοι διοργανώνονταν στην Ολυμπία κάθε τέσσερα χρόνια, ξεκινώντας το 776 π.Χ.
Αρχαιολογικός χώρος των Φιλίππων (2016)
Τα ερείπια αυτής της τειχισμένης πόλης βρίσκονται στους πρόποδες μιας ακρόπολης στη βορειοανατολική Ελλάδα, στην αρχαία διαδρομή που συνδέει την Ευρώπη και την Ασία, την Εγνατία Οδό. Ιδρύθηκε το 356 π.Χ. από τον Μακεδόνα βασιλιά Φίλιππο Β ', η πόλη αναπτύχθηκε ως «μικρή Ρώμη» με την ίδρυση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας τις δεκαετίες μετά τη Μάχη των Φιλίππων, το 42 π.Χ. Η ζωντανή ελληνιστική πόλη του Φιλίππου Β ', από την οποία μπορείτε να δείτε τα τείχη και τις πύλες τους, το θέατρο και τον ταφικό κήπο, συμπληρώθηκε με δημόσια ρωμαϊκά κτίρια όπως το φόρουμ και μια μνημειακή βεράντα με ναούς στα βόρεια. Αργότερα, η πόλη έγινε κέντρο της χριστιανικής πίστης μετά την επίσκεψη του Αποστόλου Παύλου το 49-50 μ.Χ. Τα ερείπια των βασιλικών του αποτελούν εξαιρετική μαρτυρία για την πρώιμη ίδρυση του Χριστιανισμού.
Μυκήνες και Τίρυνθα (1999)
Οι αρχαιολογικοί χώροι των Μυκηνών και της Τίρυνθας είναι τα επιβλητικά ερείπια των δύο μεγαλύτερων πόλεων του μυκηναϊκού πολιτισμού, που κυριάρχησαν στον ανατολικό μεσογειακό κόσμο από τον 15ο έως τον 12ο αιώνα π.Χ. και έπαιξαν ζωτικό ρόλο στην ανάπτυξη του κλασικού ελληνικού πολιτισμού. Αυτές οι δύο πόλεις συνδέονται άρρηκτα με τα ομηρικά έπη, την Ιλιάδα και την Οδύσσεια, που έχουν επηρεάσει την ευρωπαϊκή τέχνη και λογοτεχνία για περισσότερες από τρεις χιλιετίες.
Δήλος (1990)
Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, ο Απόλλωνας γεννήθηκε σε αυτό το μικρό νησί στο αρχιπέλαγος των Κυκλάδων. Το ιερό του Απόλλωνα προσέλκυσε προσκυνητές από όλη την Ελλάδα και η Δήλος ήταν ένα πλούσιο εμπορικό λιμάνι. Το νησί φέρει ίχνη των διαδοχικών πολιτισμών στον κόσμο του Αιγαίου, από την 3η χιλιετία π.Χ. στην παλαιοχριστιανική εποχή. Ο αρχαιολογικός χώρος είναι εξαιρετικά εκτεταμένος και πλούσιος και μεταδίδει την εικόνα ενός μεγάλου κοσμοπολίτικου λιμανιού της Μεσογείου.
Μεσαιωνική πόλη της Ρόδου (1988)
Το Τάγμα του Αγίου Ιωάννη της Ιερουσαλήμ κατέλαβε τη Ρόδο από το 1309 έως το 1523 και άρχισε να μετατρέπει την πόλη σε οχυρό. Στη συνέχεια, τέθηκε υπό τουρκική και ιταλική κυριαρχία. Με το Παλάτι των Μεγάλων Δασκάλων, το Μεγάλο Νοσοκομείο και την Οδό των Ιπποτών, η Άνω Πόλη είναι ένα από τα πιο όμορφα αστικά σύνολα της γοτθικής περιόδου. Στην Κάτω Πόλη, η γοτθική αρχιτεκτονική συνυπάρχει με τζαμιά, δημόσια λουτρά και άλλα κτίρια της Οθωμανικής περιόδου.
Μοναστήρια Δάφνης, Οσίου Λουκά και Νέας Μονής στη Χίο (1990)
Αν και γεωγραφικά απέχουν το ένα από το άλλο, αυτά τα τρία μοναστήρια (το πρώτο είναι στην Αττική, κοντά στην Αθήνα, το δεύτερο στη Φωκίδα κοντά στους Δελφούς και το τρίτο σε ένα νησί στο Αιγαίο, κοντά στη Μικρά Ασία) ανήκουν στην ίδια τυπολογική σειρά και μοιράζονται τα ίδια αισθητικά χαρακτηριστικά. Οι εκκλησίες είναι χτισμένες σε σχήμα σταυρού σε τετράγωνο με μεγάλο θόλο που υποστηρίζεται από λαβίδες που ορίζουν έναν οκταγωνικό χώρο. Τον 11ο και 12ο αιώνα διακοσμήθηκαν με υπέροχα μαρμάρινα έργα καθώς και ψηφιδωτά σε χρυσό φόντο, όλα χαρακτηριστικά της «δεύτερης χρυσής εποχής της βυζαντινής τέχνης».
Παλιά πόλη της Κέρκυρας (2007)
Η Παλιά Πόλη της Κέρκυρας, στο νησί της Κέρκυρας, βρίσκεται σε στρατηγική θέση στην είσοδο της Αδριατικής Θάλασσας και έχει τις ρίζες της τον 8ο αιώνα π.Χ. Τα τρία οχυρά της πόλης, που σχεδιάστηκαν από διάσημους Βενετούς μηχανικούς, χρησιμοποιήθηκαν για τέσσερις αιώνες για να υπερασπιστούν τα ναυτιλιακά εμπορικά συμφέροντα της Δημοκρατίας της Βενετίας ενάντια στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. Με την πάροδο του χρόνου, τα οχυρά επισκευάστηκαν και εν μέρει ξαναχτίστηκαν αρκετές φορές, πιο πρόσφατα υπό βρετανική κυριαρχία τον 19ο αιώνα. Το κυρίως νεοκλασικό απόθεμα κατοικιών της Παλιάς Πόλης προέρχεται εν μέρει από την ενετική περίοδο, εν μέρει από μεταγενέστερες κατασκευές, ιδίως τον 19ο αιώνα. Ως οχυρωμένο μεσογειακό λιμάνι, το αστικό και λιμενικό σύνολο της Κέρκυρας είναι αξιοσημείωτο για το υψηλό επίπεδο ακεραιότητας και αυθεντικότητας.
Παλαιοχριστιανικά και Βυζαντινά Μνημεία της Θεσσαλονίκης (1988)
Ιδρύθηκε το 315 π.Χ., η πρωτεύουσα της επαρχίας και το θαλάσσιο λιμάνι της Θεσσαλονίκης ήταν μία από τις πρώτες βάσεις για τη διάδοση του Χριστιανισμού. Μεταξύ των χριστιανικών μνημείων του είναι και ωραίες εκκλησίες, μερικές χτισμένες στο ελληνικό σχέδιο του σταυρού και άλλες στο σχέδιο τριών ναών βασιλικής. Κατασκευασμένα για μεγάλο χρονικό διάστημα, από τον 4ο έως τον 15ο αιώνα, αποτελούν μια διαχρονική τυπολογική σειρά, η οποία είχε σημαντική επιρροή στον βυζαντινό κόσμο. Τα ψηφιδωτά της ροτόντα, του Αγίου Δημητρίου και του Αγίου Δαυίδ είναι από τα μεγάλα αριστουργήματα της παλαιοχριστιανικής τέχνης.
Πυθαγόρειο και Ηραίο Σάμου (1992)
Πολλοί πολιτισμοί έχουν κατοικήσει αυτό το μικρό νησί του Αιγαίου, από την 3η χιλιετία π.Χ. Τα ερείπια του Πυθαγορείου, ένα αρχαίο οχυρωμένο λιμάνι με ελληνικά και ρωμαϊκά μνημεία και ένα εντυπωσιακό υδραγωγείο σήραγγας, καθώς και το Ηραίο, ο ναός της Σάμιας Ήρας, σώζονται μέχρι σήμερα.
Ιερό του Ασκληπιού στην Επίδαυρο (1988)
Σε μια μικρή κοιλάδα στην Πελοπόννησο, το ιερό του Ασκληπιού, του θεού της ιατρικής, αναπτύχθηκε από μια πολύ παλαιότερη λατρεία από αυτή του Απόλλωνα, τον 6ο αιώνα π.Χ. το αργότερο, ως επίσημη λατρεία του κράτους της Επιδαύρου. Τα κυριότερα μνημεία του, ιδίως ο ναός του Ασκληπιού, ο Θόλος και το Θέατρο, θεωρούνται ένα από τα αγνότερα αριστουργήματα της ελληνικής αρχιτεκτονικής. Ο τεράστιος τόπος, με τους ναούς και τα κτήρια του νοσοκομείου αφιερωμένο στους θεραπευτικούς του θεούς, παρέχει πολύτιμες πληροφορίες για τις θεραπευτικές λατρείες των ελληνικών και ρωμαϊκών χρόνων.
Ναός του Επικούρειου Απόλλωνα στις Βάσσες (1986)
Αυτός ο διάσημος ναός του θεού της θεραπείας και του ήλιου χτίστηκε στα μέσα του 5ου αιώνα π.Χ. στα μοναχικά ύψη των Αρκαδικών βουνών. Ο ναός, που βρίσκεται στην αρχαιότερη κορινθιακή πρωτεύουσα που έχει βρεθεί, συνδυάζει το αρχαϊκό στιλ και τη γαλήνη του δωρικού στιλ με κάποια τολμηρά αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά.
Το ιστορικό κέντρο της Χώρας με το Μοναστήρι του Αγ. Ιωάννη του Θεολόγου κι η σπηλιά της αποκάλυψης στην Πάτμο (1999)
Το μικρό νησί της Πάτμου στα Δωδεκάνησα φημίζεται να είναι ο τόπος όπου ο Άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος έγραψε τόσο το Ευαγγέλιο του όσο και την Αποκάλυψη. Ένα μοναστήρι αφιερωμένο στον «αγαπημένο μαθητή» ιδρύθηκε εκεί στα τέλη του 10ου αιώνα και έκτοτε υπήρξε τόπος προσκυνήματος και ελληνικής ορθόδοξης μάθησης. Το ωραίο μοναστικό συγκρότημα κυριαρχεί στο νησί. Ο παλιός οικισμός της Χώρας, που σχετίζεται με αυτό, περιέχει πολλά θρησκευτικά και κοσμικά κτίρια.
Δείτε ακόμη:
Γίνε κι εσύ μέλος μόνο με 6€/ έτος στο συνδρομητικό Jenny.gr Exclusive Benefits