Πώς ένα βιβλίο απαγορεύτηκε στην Βρετανία, αλλά έγινε τελικά best seller

Το 1928, o Ντ. Χ. Λώρενς έγραψε ένα μυθιστόρημα που έμελλε να προκαλέσει παγκόσμιο ντόρο. «Ο Εραστής της Λαίδη Τσάτερλεϊ», που περιγράφει την θυελλώδη ερωτική σχέση μιας παντρεμένης κυρίας της υψηλής κοινωνίας με τον κηπουρό της, είχε απαγορευτεί σε πάρα πολλές χώρες, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ. Η γλώσσα, οι βωμολοχίες και η γυναικεία σεξουαλική επιθυμία και απόλαυση, θεωρήθηκαν χυδαία για εκείνη την εποχή.

Χρόνια αργότερα, ο μικρός βρετανικός οίκος Penguin Books, ο μοναδικός από την πατρίδα του Λώρενς, αποφάσισε να εκδόσει το βιβλίο, αλλά σε μία νέα εκδοχή, χωρίς τις ακατάλληλες λέξεις. Προηγουμένως «Ο Εραστής της Λαίδη Τσάτερλεϊ» είχε κυκλοφορήσει στα αμερικανικά βιβλιοπωλεία, εξίσου κομμένο και ραμμένο, και είχε σημειώσει επιτυχία. Δε συνέβη όμως το ίδιο και στην Βρετανία, αφού η απήχηση δεν ήταν τελικά η αναμενόμενη.

WHO

Αύριο είναι μια άλλη μέρα - Η ιστορία της Μάργκαρετ Μίτσελ που δημιούργησε τη διάσημη Σκάρλετ Ο’ Χάρα

Ο βρετανικός οίκος δεν το άφησε στην τύχη του. Το 1960 πήρε την γενναία απόφαση να εκδώσει το βιβλίο χωρίς λογοκρισία, οδηγώντας τον σε μία δίκη που έμεινε στην ιστορία. Στην αγόρευσή του προς τους ενόρκους, ο συνήγορος κατηγορίας, Μέρβιν Γκρίφιθ-Τζόουνς, έκανε λόγο για μυθιστόρημα πορνογραφίας και ρώτησε: «Θα εγκρίνατε να διαβάσουν οι γιοι σας και οι κόρες σας, αυτό εδώ το βιβλίο; Είναι αυτό ένα βιβλίο που θα αφήνατε να υπάρχει σε κοινή θέα στο σπίτι σας; Ένα βιβλίο που θα θέλατε να διαβάσει η σύζυγός σας ή ακόμα και οι υπηρέτες σας;».

Το βιβλίο έγινε σύμβολο της ελευθερίας της έκφρασης

Για τη δίκη, ο βρετανικός οίκος Penguin Books, κάλεσε πλήθος μαρτύρων, συμπεριλαμβανομένων 35 διακεκριμένων συγγραφέων και πολιτικών. Ανάμεσά τους ήταν και ο Ρίτσαρντ Χόγκαρτ, ένας ακαδημαϊκός με επιρροή, που θεωρήθηκε και βασικός μάρτυρας. Υποστήριξε πως το βιβλίο ήταν ηθικό και πως περιλάμβανε απλώς λέξεις που είχε ακούσει σε ένα εργοτάξιο, στο δρόμο του προς το δικαστήριο.

Στις 2 Νοεμβρίου 1960, μετά από μια δίκη που διήρκησε έξι μέρες, και ύστερα από τρεις ώρες σύσκεψης, ανακοινώθηκε η ομόφωνη απόφαση. Ο οίκος Penguin Books κρίθηκε «αθώος» βάσει του νόμου.

Getty Images / Derek Berwin

Αμέσως μετά την απόφαση, το βιβλίο του Λώρενς εκδόθηκε και βγήκε προς πώληση. Αυτό ήταν. Το τολμηρό μυθιστόρημα έγινε ανάρπαστο. Βρετανοί και Βρετανίδες το διάβαζαν παντού. Από την πρώτη κιόλας μέρα πουλήθηκαν 200.000 αντίτυπα. Τρεις μήνες αργότερα, είχε φτάσει τα δύο εκατομμύρια. Έναν χρόνο μετά τη δίκη, ο «Εραστής της Λαίδης Τσάτερλι» είχε πουλήσει 3.000.000 αντίτυπα.

Το βιβλίο έγινε σύμβολο της ελευθερίας της έκφρασης και ήταν το σημάδι πως το πολιτιστικό τοπίο της Βρετανίας άλλαζε. Ο Λώρενς ήθελε με το μυθιστόρημα του να γίνει το σεξ αποδεκτό στη λογοτεχνία. Ήθελε να κάνει τις σεξουαλικές σχέσεις στο μυθιστόρημα έγκυρες και πολύτιμες, αντί για επαίσχυντες. Και το πέτυχε.

Φυσικά το βιβλίο του Λώρενς συνέχισε μια λαμπρή πορεία παγκοσμίως, φτάνοντας να γίνει κλασικό ανάγνωσμα. Η ιστορία του μεταφέρθηκε τόσο στον κινηματογράφο, σημειώνοντας εισπρακτική επιτυχία, όσο και στην τηλεόραση. H ταινία με την Έμα Κορίν και τον Τζακ Ο’Κόνελ είναι διαθέσιμη στο Netflix.