Σαν σήμερα το 1994, έφυγε από τη ζωή η γυναίκα που έμεινε στην ιστορία μόνο με το μικρό της όνομα, όπως πολλοί άνθρωποι που άφησαν το στίγμα τους: Η Μελίνα Μερκούρη. Γεννημένη το 1920 στην Αθήνα, η Μελίνα, όπως την αποκαλούσαν όλοι, ήταν πολιτικός, βραβευμένη ηθοποιός και μία προσωπικότητα που έμεινε γνωστή για το θάρρος και την τόλμη της.
Παππούς της ήταν ο Σπύρος Μερκούρης, δήμαρχος της Αθήνας για δύο δεκαετίες - στον οποίο, μάλιστα, είχε μεγάλη αδυναμία - και ο πατέρας της ο Σταμάτης Μερκούρης, ο οποίος είχε διατελέσει Υπουργός Εργασίας. Έγινε εμφανές στα επόμενα χρόνια της ζωής της πως η πολιτική θα γινόταν κάτι που θα την επηρέαζε και θα όριζε τη ζωή της μαζί με την υποκριτική, στην οποία μπήκε αμέσως μετά το σχολείο.
Η Μελίνα Μερκούρη σπούδασε υποκριτική στη Δραματική Σχολή του Εθνικού και ανέβηκε πρώτη φορά στη σκηνή του θέατρου το 1944. Λίγο αργότερα ήρθε ο πρώτος της μεγάλος ρόλος ως Μπλανς στο έργο του Τένεσι Ουίλιαμς «Λεωφορείον ο Πόθος». Δεν άργησε και η πρώτη της κινηματογραφική δουλειά - λίγα χρόνια μετά έγινε η γνωστή σε όλους ως «Στέλλα» στη ταινία του Μιχάλη Κακογιάννη και πολύ σύντομα απέκτησε και διεθνή φήμη με τον ρόλο της ως Ίλια στη ταινία «Ποτέ την Κυριακή», όταν το έργο μεταφέρθηκε στη Νέα Υόρκη.
Η γνωριμία της με τον Ζιλ Ντασέν με αφορμή την ταινία «Στέλλα» στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Καννών του 1955 - στο οποίο έλαβε το βραβείο Isa Miranda - αποτέλεσε ορόσημο στη ζωή της. Μετά από δέκα χρόνια, οι δύο τους ήταν πλέον παντρεμένοι, ενώ ο Ντασέν ήταν ο σκηνοθέτης στις ταινίες που πρωταγωνίστησε η Μερκούρη και την έκαναν γνωστή: «Ποτέ την Κυριακή» (1960), «Φαίδρα» (1962), «Τοπκαπί» (1964) και «A Dream of Passion» (1978).
To ταλέντο της, όμως, δεν περιορίστηκε μόνο σε αυτό, αλλά την οδήγησε μέχρι το Broadway με την "Illya Darling" με συμπρωταγωνιστή το Νίκο Κούρκουλο.
Ωστόσο, η πολιτική και η αγάπη της για την Ελλάδα ήταν δύο πράγματα που αποτέλεσαν κινητήριες δυνάμεις για την Μελίνα Μερκούρη. Όταν πληροφορήθηκε για το πραξικόπημα, όσο βρισκόταν στο εξωτερικό, άρχισε να παλεύει για την ανατροπή της χούντας με δηλώσεις, συνεντεύξεις, πολιτικές εκδηλώσεις, συναυλίες και μιλώντας πιο δυνατά απ' όλους κατά της δικτατορίας. Αυτό, της στοίχισε την ελληνική της ιθαγένεια, ενώ της κατασχέθηκε η περιουσία. Επίσης, δεν την άφησαν να παρευρεθεί στην κηδεία του πατέρα της το 1968, ενώ της έδωσαν μόνο μερικές ώρες για να αποχαιρετίσει τη μητέρα της το 1972.
Μετά την αποκατάσταση της Δημοκρατίας, η Μελίνα επέστρεψε στην Ελλάδα και πολιτεύτηκε. Διετέλεσε Υπουργός Πολιτισμού με το ΠΑΣΟΚ από το 1981 μέχρι το 1989 και από το 1993 μέχρι το 1994. Ίσως το μεγαλύτερό της όνειρο ήταν η επιστροφή των μαρμάρων του Παρθενώνα από το Βρετανικό Μουσείο - και η εκστρατεία για να επιστρέψει στην Ελλάδα ξεκίνησε από το 1982 στη Διεθνή Διάσκεψη Υπουργών Πολιτισμού της UNESCO στο Μεξικό, με τη δημιουργία του ιδρύματος Μελίνα Μερκούρη γι' αυτό το σκοπό.
Η Μελίνα Μερκούρη άφησε την τελευταία της πνοή το 1994 στο νοσοκομείο Memorial της Νέας Υόρκης, από καρκίνο στους πνεύμονες. Δύο μέρες μετά, πραγματοποιήθηκε η κηδεία της στην Ελλάδα, ενώ ήταν η πρώτη Ελληνίδα που τάφηκε με τιμές αρχηγού κράτους.
Σήμερα, Τετάρτη 6 Μαρτίου και 25 χρόνια μετά τον θάνατό της, το ΥΠΠΟΑ οργανώνει εκδήλωση, με τον τίτλο «Μελίνα, σε θυμόμαστε» στην Ταινιοθήκη της Ελλάδας (Ιερά Οδός 48 & Μεγ. Αλεξάνδρου 134-136), με προβολή της ταινίας «Στέλλα» που έφερε τη Μελίνα στις Κάννες και συζήτηση με τους συνεργάτες της Μανουέλα Παυλίδου, Χριστόφορο Αργυρόπουλο, Μάνο Ζαχαρία και Στέλλα Χρυσουλάκη, στις 18:00-21:00.
Δείτε μερικές μερικές από τις πιο σημαντικές στιγμές της ζωής της στη gallery:
19650101 nin k09 805
19741111 baf k09 122
