Φιόντορ Ντοστογιέφσκι: Η άγνωστη ζωή του πολυτάλαντου συγγραφέα που κάποτε απέφυγε το εκτελεστικό απόσπασμα και είπε πως «η ζωή είναι ευτυχία»
Έλενα Κρητικού
11 Νοεμβρίου 2020
Ο Φιόντορ Μιχάηλοβιτς Ντοστογιέφσκι ήρθε στη ζωή στις 11 Νοεμβρίου του 1821 στη Μόσχα, και η αλήθεια είναι ότι η ζωή του ήταν σαν μια μορφή επανάστασης, που είχε για ήρωες τις λέξεις, που τον κατέταξαν γρήγορα στη λίστα με τις πιο σημαντικές μορφές της παγκόσμιας λογοτεχνίας.
Ο Ρώσος συγγραφέας άφησε ως παρακαταθήκη μερικά από τα πιο σημαντικά έργα της εποχής του, αλλά και κάθε γενιάς, που μπορεί να πορεύεται και να εμπνέεται μέσα από το πλούσιο υλικό, το οποίο συνοδεύει σχεδόν όλες τις σελίδες των μυθιστορημάτων και των διηγημάτων του. «Έγκλημα και τιμωρία», «Ο ηλίθιος», «Αδελφοί Καραμαζώφ», «Ο σωσίας», «Ο μικρός ήρωας» είναι μερικά μόνο από τα έργα που άφησαν εποχή και μεταφέρουν με αμέτρητους συμβολισμούς τις πιο σπουδαίες έννοιες της ζωής.
Δεδομένου ότι κάθε βιβλίο του Ντοστογιέφσκι αποτελεί μια συναρπαστική διαδρομή για τον αναγνώστη, ανακαλύψαμε άγνωστες πτυχές της ζωής του, προκειμένου να κατανοήσουμε καλύτερα την προσωπικότητα, που με μια ασύγκριτη πένα μάς μεταφέρει κάθε φορά στα πιο μακρινά και μαγικά μέρη, εκεί που έχουμε τη δυνατότητα να έρθουμε καλύτερα αντιμέτωποι με τον εαυτό μας!
Ο Φιόντορ Ντοστογιέφκι, του οποίου τα έργα έχουν μεταφραστεί σε περισσότερες από 170 γλώσσες, με πολλά αντίτυπα να πωλούνται με την ίδια επιτυχία μέχρι σήμερα, γοήτευε με τα έργα του, πολλούς κλασικούς συγγραφείς όπως τους James Joyce, Herman Melville, Franz Kafka, και Ernest Hemingway. Ο Freud έλεγε μάλιστα, πως το έργο του, «Αδελφοί Καραμαζώφ» ήταν ίσως «η σπουδαιότερη νουβέλα που γράφτηκε ποτέ». Δεν ήταν λίγες οι φορές άλλωστε, που «ο πατέρας της ψυχανάλυσης» στεκόταν και εκθείαζε τις κυριότερες αρετές της προσωπικότητάς του Φιόντορ, που συμπυκνώνονταν στις λέξεις της υψηλής δημιουργικότητας και της εξαιρετικής τεχνικής, με την οποία «έντυνε» κάθε έργο του.
Πηγαίνοντας πίσω στον χρόνο, ο Ντοστογιέφσκι άρχισε να ανακαλύπτει και να πειραματίζεται με τον θαυμαστό κόσμο της Λογοτεχνίας από όταν ήταν παιδί. Οι γονείς του σημαντικού συγγραφέα είχαν προσλάβει μια νταντά για τον ίδιο, η οποία του διάβαζε μερικούς πολύτιμους θησαυρούς της παιδικής λογοτεχνίας, καθώς και πολλά παραμύθια που καλλιεργούσαν στο έπακρο τη φαντασία του. Μάλιστα, στην ηλικία των 4 ετών, η μητέρα του χρησιμοποιούσε τη Βίβλο για να τον διδάξει γραφή και ανάγνωση. Όσο μεγάλωνε, οι γονείς του άρχισαν να τον εξοικειώνουν με αρκετά δύσκολα έργα της λογοτεχνίας, όπως του Pushkin.
Ένα ακόμη στοιχείο για εκείνον είναι το γεγονός ότι υπέφερε από συχνές επιληψίες. Ο ίδιος μάλιστα, χαρακτήριζε τον εαυτό του επιληπτικό, εξαιτίας των σοβαρών κρίσεων που πάθαινε και κατά τις οποίες έχανε τη συνείδησή του, είχε μυϊκούς σπασμούς και συχνά ερχόταν αντιμέτωπος με την κατάθλιψη. Οι κρίσεις χειροτέρευαν όσο περνούσε ο καιρός ενώ ήταν και μία από τις αιτίες του θανάτου του στην ηλικία των 59 ετών. H ασθένειά του περιγραφόταν συχνά στα έργα του, όπως μέσα από τον κεντρικό ήρωα, Lev Myshkin στον "Ηλίθιο". Από την άλλη, στους «Aδελφούς Κaramazov» συναντάμε τη σύνδεση ανάμεσα στον φόνο του πατέρα και την αδυσώπητη μοίρα του πατέρα του ίδιου του Dostoevsy, η οποία αποτελεί το σοβαρότερο τραύμα της ζωής του. Μάλιστα, η αντίδραση του σε αυτό συνιστά το κρίσιμο σημείο της νεύρωσής του.
Πέρα από τις φοβίες του για τον θάνατο, ο Ντοστογιέφσκι αντιμετώπισε τον θάνατο κατάματα τουλάχιστον μία φορά, κοιτώντας ένα εκτελεστικό απόσπασμα. Το 1849 ο συγγραφέας συνελήφθη μαζί με άλλα μέλη της επαναστατικής, προοδευτικής ομάδας του «κύκλου Petrashevsky», η οποία ήταν αντίθετη με τη διοίκηση του Τσάρου. Τα μέλη καταδικάστηκαν σε θάνατο και χωρίστηκαν σε τρεις ομάδες για να αντιμετωπίσουν το εκτελεστικό απόσπασμα. Ο Ντοστογιέφσκι ήταν στη δεύτερη ομάδα, και καθώς παρακολουθούσε τα όπλα που σημάδευαν την πρώτη ομάδα, τους δόθηκε χάρη. Η ομάδα εξορίστηκε στη Σιβηρία όπου ο ίδιος έμεινε για τέσσερα χρόνια.
Κλείνουμε με ένα απόσπασμα από το γράμμα, που έγραψε ο ίδιος στον αδερφό του, γυρνώντας στο κελί του μετά τη χάρη που του δόθηκε:
«Όταν αναπολώ το παρελθόν μου και σκέφτομαι πόσο χρόνο έχω χάσει για το τίποτα, πόσο πολύ χρόνο έχω σπαταλήσει ματαιοπονώντας, σε λάθη, τεμπελιά, σε ανικανότητα για να ζήσω – πόσο λίγο εκτιμούσα τη ζωή, πόσες φορές αμάρτησα ενάντια στην καρδιά μου και στην ψυχή μου – τότε η καρδιά μου ματώνει. Η ζωή είναι ένα δώρο, η ζωή είναι ευτυχία, κάθε λεπτό μπορεί να είναι μια αιωνιότητα ευτυχίας. Δεν είμαι ούτε κακόκεφος ούτε αποκαρδιωμένος. Η ζωή βρίσκεται παντού, η ζωή είναι εντός μας, όχι εκτός μας. Θα βρίσκομαι ανάμεσα σε ανθρώπινα πλάσματα και θα είμαι ένας άντρας μεταξύ αντρών κι έτσι θα παραμείνω για πάντα, δεν θα αποκαρδιωθώ και δεν θα τα παρατήσω ό,τι κι αν συμβεί – αυτό είναι η ζωή, αυτό είναι το νόημά της, θα το θυμάμαι για πάντα. Αυτή η ιδέα έχει κυριεύσει τη ζωή μου και το αίμα μου».
Πηγή κεντρικής φωτογραφίας: Wikipedia
Πηγές κειμένου: https://www.slavorum.org/, https://www.factinate.com/
