Beethoven: Τούφες από τα μαλλιά του αποκάλυψαν τα πιθανά αίτια του θανάτου του

Το 1802, ο Ludwig van Beethoven έγραψε ένα σπαρακτικό γράμμα στα αδέρφιά του, περιγράφοντας την κώφωσή του που τον ανάγκαζε να «ζει σαν εξόριστος» με αποτέλεσμα να θέλει να πεθάνει. Παρόλο που συνέχισε το έργο του για 25 ακόμη χρόνια, τους παρακάλεσε να προχωρήσουν σε έρευνα για την απώλεια ακοής του.

Δύο αιώνες αργότερα και για πρώτη φορά, διεθνής ομάδα επιστημόνων αποκρυπτογράφησε το DNA του, όπως είχε ζητήσει ο ίδιος από τούφες των μαλλιών του, αναζητώντας τα αίτια θανάτου του και τα προβλήματα υγείας του είχε. Από τα στοιχεία που προέκυψαν, αποκαλύφθηκε ότι ο σπουδαίος μουσικοσυνθέτης είχε προδιάθεση για ηπατική νόσο και είχε μολυνθεί από ηπατίτιδα Β. Αυτό σε συνδυασμό με την κατανάλωση αλκοόλ, μπορεί να οδήγησε στον θάνατό του.

UPDATE

Πανδημία: Πόσο επηρέασε τελικά ο Covid την ανθρώπινη ευτυχία;

Πολλοί βιογράφοι μέχρι σήμερα έχουν κάνει debate σχετικά με το τι ήταν αυτό που προκάλεσε τον θάνατό του στα 56 του αλλά χωρίς να έχει υπάρξει γενετική έρευνα. Μελετώντας το γονιδίωμα του, δεν μπόρεσαν να καταλήξουν σε συγκεκριμένα αίτια αλλά όσα έρχονται στο φως, έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Η έρευνα που δημοσιεύτηκε στο Current Biology, στηρίχθηκε σε πέντε τούφες των μαλλιών του, όλες από τα τελευταία επτά χρόνια της ζωής του, οι οποίες σύμφωνα με τους επιστήμονες, είναι «σχεδόν σίγουρα αυθεντικές».

Scientists decoded DNA from Beethoven’s hair, saved by his fans. It offered clues on his final years. https://t.co/c1twfxpd7P

— The Washington Post (@washingtonpost) March 22, 2023

Στην ομάδα των ερευνητών συμμετείχαν το Πανεπιστήμιο του Cambridge, η Αμερικανική Εταιρεία Beethoven, το Κέντρο Beethoven του Πανεπιστημίου του Σαν Χοσέ, το Καθολικό Πανεπιστήμιο του Leuven, το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο της Βόννης, το Πανεπιστήμιο της Βόννης, η εταιρεία γενετικών δοκιμών "FamilyTreeDNA", το Μουσείο Beethoven στη Βόννη και το Ινστιτούτο Max Planck για την Εξελικτική Ανθρωπολογία.

Η ομάδα των επιστημόνων δεν μπόρεσε να βρει τα ακριβή αίτια για την κώφωση ή τα γαστρεντερικά προβλήματα του Γερμανού μουσικοσυνθέτη. Ωστόσο, ανακάλυψαν ένα σημαντικό αριθμό γενετικών παραγόντων κινδύνου για ηπατική νόσο. Βρήκαν επίσης στοιχεία μόλυνσης από τον ιό της ηπατίτιδας Β, τους μήνες πριν από την ασθένεια που έδωσε τέλος στη ζωή του

H ομάδα έκανε δοκιμαστικούς ελέγχους αυθεντικότητας σε οκτώ δείγματα μαλλιών που αποκτήθηκαν από από δημόσιες και ιδιωτικές συλλογές σε Ευρώπη και ΗΠΑ. Όπως διαπιστώθηκε μετά από αυτή τη διαδικασία, τουλάχιστον δύο από τις τούφες δεν προέρχονταν από τον Beethoven, συμπεριλαμβανομένης μιας διάσημης τούφας που κάποτε θεωρούνται ότι είχε κοπεί από το κεφάλι του συνθέτη από τον 15χρονο μουσικό Ferdinand Hiller.

Αναλύσεις προηγούμενων ετών της τούφας "Hiller" είχαν υποστηρίξει την υπόθεση ότι ο Beethoven είχε δηλητηριαστεί από μόλυβδο, τώρα όμως διαπιστώθηκε ότι η τούφα ανήκε σε γυναίκα

Hundreds of years after #Beethoven's death, researchers have pulled DNA from strands of his hair — and found clues about what killed him
https://t.co/I8JJXKh9NC

— Firstpost (@firstpost) March 23, 2023

Από τα δείγματα, πέντε αναγνωρίστηκαν ως αυθεντικά. Ένας από τους πρώτους στόχους της έρευνας ήταν να αποκαλύψει τα προβλήματα υγείας του Beethoven, όπως ήταν και η σταδιακή απώλεια της ακοής του. Η ομάδα ερεύνησε επίσης πιθανές γενετικές αιτίες των χρόνιων γαστρεντερικών προβλημάτων του και μιας σοβαρής ηπατικής νόσου που έγινε πιο έντονη με το θάνατό του το 1827.

Οι ερευνητές καταλήγουν ότι η λοίμωξη από ηπατίτιδα Β του Μπετόβεν μπορεί να προκάλεσε τη σοβαρή ηπατική νόσο του συνθέτη, που επιδεινώθηκε από την κατανάλωση αλκοόλ και τον γενετικό κίνδυνο. Ο επικεφαλής συγγραφέας, Tristan Begg από το Πανεπιστήμιο του Cambridge, αναφέρει ότι «μπορούμε να υποθέσουμε από τα "βιβλία συνομιλίας" του Beethoven, τα οποία χρησιμοποίησε την τελευταία δεκαετία της ζωής του, ότι κατανάλωνε αλκοόλ πολύ συχνά, αν και είναι δύσκολο να υπολογίσουμε το πόσο».

«Αν η κατανάλωση αλκοόλ ήταν αρκετά μεγάλη για αρκετό χρονικό διάστημα, η αλληλεπίδραση με τους γενετικούς παράγοντες κινδύνου αποτελεί μια πιθανή εξήγηση για την κίρρωσή του»

Οι ερευνητές με τα στοιχεία που έχουν στη διαθεσιμότητά τους, «δεν μπορούν να πουν με βεβαιότητα τι είναι αυτό που "σκότωσε" τον μουσικοσυνθέτη. Μπορούν όμως να επιβεβαιώσουν ότι υπήρξε στην περίπτωσή του ο κίνδυνος της κληρονομικότητας και της μόλυνσης από τον ιό της ηπατίτιδας Β, εξαλείφοντας άλλες λιγότερο πιθανές γενετικές αιτίες.

Τέλος, η ομάδα ανέλυσε το γονιδίωμα πέντε συγγενών του που βρίσκονται στη ζωή και ζουν στο Βέλγιο. Έχουν το ίδιο επίθετο και μοιράζονται κάποια κοινά γενεαλογικά στοιχεία αλλά δεν βρέθηκε κάποια σύνδεση μεταξύ τους.