Άννα Ροκοφύλλου: «Μέγιστη πρόκληση, να κερδίσω την εμπιστοσύνη των θυμάτων έμφυλης βίας και διακρίσεων»

Η Άννα Ροκοφύλλου γνωρίζει καλά ότι είναι αδύνατο να υπάρξει πολιτική χωρίς τους πολίτες. Κι από την πρώτη στιγμή που ασχολήθηκε με τα κοινά, δεν τους ακούει απλώς, αλλά είναι μαζί τους – «σκεφτόμαστε, προβληματιζόμαστε, σχεδιάζουμε και ενεργούμε μαζί», σημειώνει.

Ως Αντιδήμαρχος Πολιτικών Ισότητας, Αντιμετώπισης Διακρίσεων και Έμφυλης Βίας του Δήμου Αθηναίων, έχει κάνει σημαντική προσπάθεια στην ανάδειξη ζητημάτων που σχετίζονται με την παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, αλλά και στην εξάλειψη της έμφυλης βίας. Στόχος της, να δει τις γυναίκες να ξεφεύγουν από κακοποιητικά περιβάλλοντα – αυτός άλλωστε είναι και ο σκοπός του «Ξενώνα φιλοξενίας γυναικών θυμάτων βίας & των παιδιών τους» - ενώ, παρότι αναγνωρίζει ότι έχει σημειωθεί πρόοδος, τονίζει πως «ο δρόμος προς την ισότητα είναι μακρύς, αλλά αξίζει να αγωνιζόμαστε».

WHO

Σοφία Ζαχαράκη: «Οι άνθρωποί μας είναι ο πολυτιμότερος θησαυρός μας»

Σήμερα, μιλά για όλα – από τα μαθήματα που της έχει δώσει η μέχρι τώρα πορεία της, μέχρι το όραμά της για το πολιτιστικό μέλλον της Ελλάδας.

Ποια ήταν η μεγαλύτερη πρόκληση που έχετε κληθεί να αντιμετωπίσετε, ως Αντιδήμαρχος Πολιτικών Ισότητας, Αντιμετώπισης Διακρίσεων και Έμφυλης Βίας του Δήμου Αθηναίων;

Στον Δήμο της Αθήνας έγκαιρα συνειδητοποιήσαμε την υποχρέωσή μας να αναδείξουμε τα θέματα διακρίσεων και βίας ως ζητήματα που σχετίζονται με την παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και τη διάσπαση της κοινωνικής συνοχής. Γι' αυτό, άλλωστε, θεσπίστηκε η συγκεκριμένη Αντιδημαρχία.

Πρόκληση και μάλιστα μέγιστη θεωρώ να κερδίσω την εμπιστοσύνη των θυμάτων έμφυλης βίας και διακρίσεων, ώστε την κρίσιμη ώρα της άσκησης βίας να γνωρίζουν ότι υπάρχει καταφύγιο, υπάρχουν άνθρωποι, υπάρχει τέλος πάντων λύση.

Οι γυναίκες που υφίστανται βία, μέσα και έξω από την οικογένεια, είναι κατ΄ εξοχήν άτομα ενοχικά. Και φοβούνται. Φοβούνται τα πάντα, χωρίς να έχουν καθαρή σκέψη. Εκείνη, λοιπόν, τη στιγμή πρέπει να φέρουν στον νου τους τη διαδρομή προς τον «Ξενώνα φιλοξενίας γυναικών θυμάτων βίας & των παιδιών τους» του δήμου Αθηναίων. Ο Ξενώνας παρέχει στις γυναίκες και στα παιδιά τους ασφαλή φιλοξενία, σίτιση, ψυχοκοινωνική φροντίδα και νομική στήριξη από εξειδικευμένο προσωπικό για να ενδυναμωθούν και να επανενταχθούν στην αγορά εργασίας.

Και μία γυναίκα να καταφέρουμε να μας εμπιστευτεί και να ξεφύγει, είναι τεράστιο το κέρδος. Και για μένα προσωπικά είναι και μια συγκινητική νίκη, η νίκη των δικαιωμάτων και της ζωής.

Ασχολείστε με τα κοινά από νεαρή ηλικία και είστε ιδιαίτερα ενεργή. Πόσο σημαντικό είναι για ένα πολιτικό πρόσωπο, κατά την άποψή σας, να έρχεται κοντά στους πολίτες και να ακούει τις ανάγκες τους;

Μα, υπάρχει πολιτική χωρίς τους πολίτες; Αδιανόητο! Αυτόν τον ρόλο έχουν άλλωστε οι πολιτικοί: μαζί με τους πολίτες, πολίτες και οι ίδιοι, να συνδιαμορφώνουν το παρόν και να σχεδιάζουν το κοινό μέλλον. Όμως ένα συγκεκριμένο, ρεαλιστικό παρόν και ένα εξίσου ρεαλιστικό αλλά και ελπιδοφόρο μέλλον. Αλλιώς δεν έχει δύναμη η ζωή να πάει μπροστά.

Πράγματι, γεννήθηκα και μεγάλωσα σε ένα σπίτι που είχε την πολιτική στον πυρήνα του. Με την έννοια της πλήρους αφοσίωσης στις θεμελιώδεις αρχές της ελευθερίας, της δημοκρατίας, της δικαιοσύνης και παράλληλα της ανιδιοτελούς κοινωνικής προσφοράς. Στο πλαίσιο αυτό πολύ νέα συνειδητοποίησα ότι η ζωή δεν προχωράει από τον καναπέ, ούτε είναι πορεία ατομική και μοναχική. Άκουσα πρώτα τις δικές μου ανάγκες. Συνειδητοποίησα ότι αυτές ήταν όμοιες με τις ανάγκες χιλιάδων άλλων, κυρίως γυναικών, που καθημερινά αγωνίζονταν για να δείξουν τις δυνατότητές τους και να επιβάλουν την ταυτότητά τους στις σχολές, στη δουλειά, στον δρόμο. Και βγήκα μπροστά. Και δεν διαψεύστηκα, ούτε το μετάνιωσα. Γιατί σήμερα, με μια αρκετή δόση περηφάνειας, μπορώ να πω ότι μαζί με τους άλλους πολίτες, γυναίκες και άνδρες, έχουμε ανοίξει σημαντικούς δρόμους στη κατοχύρωση δικαιωμάτων, στη βελτίωση της καθημερινότητας, στο όνειρο αλλά και την ελπίδα. Δεν ακούω, λοιπόν, απλά τους πολίτες. Είμαι μαζί τους, είναι μαζί μου, σκεφτόμαστε, προβληματιζόμαστε, σχεδιάζουμε και ενεργούμε μαζί. Δεν γίνεται αλλιώς!

Από την εμπειρία σας στην προεδρία του ΟΠΑΝΔΑ, πώς οραματίζεστε το πολιτιστικό μέλλον της Αθήνας;

Η Αθήνα είναι μια πόλη που συγκινεί και ξαφνιάζει. Πλασμένη από φως, σοφία και ένταση, μέσα από τις χιλιετίες της διαρκούς ιστορικής της παρουσίας αλλά και μέσα από τις αντιθέσεις της, είναι τοποθετημένη στο κέντρο του παγκόσμιου πολιτιστικού χάρτη. Το μέλλον της πόλης μας δεν μπορεί να είναι άλλο από το να καθιερωθεί ως η παγκόσμια μητρόπολη του πολιτισμού. Ως σημείο συνάντησης των πολιτών του κόσμου με το παρελθόν και το μέλλον τους. Άλλωστε ο πολιτισμός είναι το μέσον για να συναντηθούν, να επικοινωνήσουν, να συμβιώσουν αρμονικά οι πολίτες ανεξαρτήτως καταγωγής, γλώσσας, φύλου, θρησκείας. Έχουμε την αγαθή τύχη να ζούμε δίπλα σε εμβληματικά ερεθίσματα αρχαίου και σύγχρονου πολιτισμού, μνημεία και χώρους που μπορούν να διαλέγονται μαζί μας. Έχουμε όμως και τη δυνατότητα να τους εντάξουμε στην καθημερινότητά μας, να προοδεύουμε δίπλα τους. Το Νέο Μουσείο της Ακρόπολης είναι πλέον μια κλασική περίπτωση ενός σύγχρονου μέσου πολιτισμού που ζει καθημερινά μαζί μας με δυναμική ματιά προς το μέλλον. Η Εθνική μας Πινακοθήκη, έργο που ολοκληρώθηκε πρόσφατα, ξεδίψασε τον πόθο να ξεδιπλωθεί μπροστά στα μάτια μας η εικόνα του ελληνικού και ευρωπαϊκού πνεύματος και ταυτόχρονα ανανέωσε τη διεθνή εικόνα της Ελλάδας μέσω του πολιτισμού. Ακολουθεί το Νέο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, που με την εξωστρέφειά του είμαι σίγουρη ότι θα καταστεί σημείο διαλόγου με την κοινωνία και ταυτόχρονα θα αναβαθμίσει την ευρύτερη περιοχή του ιστορικού κέντρου της Αθήνας. Η Αθήνα διαρκώς αποδεικνύει ότι αυτοδίκαια μπορεί να λάβει το χρίσμα της παγκόσμιας πολιτιστικής πρωτεύουσας.

Ποιο είναι το μεγαλύτερο μάθημα που σας έχει δώσει η μέχρι τώρα πορεία σας στην πολιτική;

Ότι στο χέρι μας είναι να αλλάξουμε τον κόσμο. Τόσο απλά! Αρκεί να έχουμε αποφασίσει ότι και θα θυσιάσουμε από την προσωπική μας ζωή και θα συγκρουστούμε και συχνά θα ματώσουμε. Δείτε τι έχει συμβεί στην Ελλάδα την τετραετία της διακυβέρνησης της χώρας από τον Κυριάκο Μητσοτάκη. Μέσα σε τέσσερα χρόνια, και με τη μεταναστευτική εισβολή και με έναν επιθετικό γείτονα και με την πανδημία και με τον πόλεμο στην Ουκρανία και την ενεργειακή και πληθωριστική κρίση και με φυσικές καταστροφές και με μια αντιπολίτευση εθνικού σαμποτάζ, η χώρα κρατήθηκε σταθερή, ανέκτησε τη διεθνή αξιοπιστία της, προσέλκυσε εκατοντάδες παγκόσμιους επενδυτές, είναι πλέον θωρακισμένη, ισχυρή, ασφαλής.

Μπορούμε να αλλάζουμε τις ισορροπίες, μπορούμε να ξανασχεδιάζουμε το μέλλον και να ξαναγράφουμε την ιστορία.

Έχουμε κάνει πολλά βήματα μπροστά, όσον αφορά στην ισότητα – φυλετική και έμφυλη - ωστόσο πάντα υπάρχει χώρος για πρόοδο. Τι μπορεί να γίνει ώστε, από το 2023 κι έπειτα, να μιλάμε για μια κοινωνία χωρίς διακρίσεις;

Πράγματι έχουν γίνει σημαντικά βήματα τόσο στην Ελλάδα όσο και στη παγκόσμια κοινότητα για τη θέσπιση και εμπέδωση των δικαιωμάτων των γυναικών. Δυστυχώς όμως, όπως είναι πια πολύ γνωστό, οι αλλεπάλληλες κρίσεις που ζήσαμε, υγειονομική, ενεργειακή και πληθωριστική, αλλά και οι πολεμικές συρράξεις, οδηγούν τις κοινωνίες σε υπαναχώρηση σε σχέση με τα δικαιώματα. Γιατί οι κρίσεις πάντα πλήττουν πρώτα και περισσότερο τα αδύναμα μέλη των κοινωνιών.

Ο δρόμος προς την πραγματική ισότητα και την εξάλειψη των διακρίσεων είναι ακόμη μακρύς και δύσκολος. Και οι δυσκολίες έγκεινται κυρίως στα στερεοτυπικά πρότυπα και στις εδραιωμένες κουλτούρες που θέλουν τις γυναίκες σε ρόλους δεύτερους και τους αδύναμους αόρατους. Αυτά αλλάζουν με την εκπαίδευση από τη νηπιακή ακόμη ηλικία, τις θεσμικές παρεμβάσεις, και την προβολή καλών προτύπων.

Ευτυχώς, στην Ελλάδα έχουμε μια κυβέρνηση που με αποφασιστικότητα από την πρώτη στιγμή ανέδειξε το ζήτημα της ισότητας των φύλων ως μείζονος σημασίας. Για πρώτη φορά το ζήτημα της ισότητας διαπερνά οριζόντια όλες τις πολιτικές όλων των Υπουργείων. Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει ότι κανείς και καμία Υπουργός πλέον δεν μπορεί να θεσμοθετεί, εάν δεν λαμβάνει υπόψη τι συνέπειες απορρέουν για την έμφυλη ισότητα από κάθε νομοθέτημα. Το ίδιο συμβαίνει και με τους προϋπολογισμούς των Υπουργείων. Διαμορφώνονται πλέον και με βάση τις ανάγκες που υπηρετούν την εφαρμογή πολιτικών ισότητας. Επίσης, εφαρμόζονται καθολικά, σε όλα τα νηπιαγωγεία, δημοτικά και γυμνάσια της χώρας, τα Εργαστήρια Δεξιοτήτων, με θεματικές όπως η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση, τα ανθρώπινα δικαιώματα, η συμπερίληψη, ψηφίστηκαν οι νέες άδειες πατρότητας και μητρότητας, η λειτουργία παιδικών σταθμών στις επιχειρήσεις, η ποινικοποίηση της παρενόχλησης στον χώρο εργασίας, η επιβολή ποσόστωσης στα ΔΣ των εταιρειών και των σωματείων και δεκάδες άλλες παρεμβάσεις που αποκαθιστούν τις αδικίες κατά των γυναικών.

Ο δρόμος είπαμε είναι μακρύς. Αλλά αξίζει να αγωνιζόμαστε. Και στην προσπάθειά μας αυτή για πρώτη φορά φαίνεται να έχουμε την όλη την κοινωνία με το μέρος μας.