Τι κοινό έχουν Ελλάδα και Ιαπωνία; Εκτός από το ότι υπάρχουν ελάχιστες γυναίκες σε ανώτερες διοικητικές θέσεις στις επιχειρήσεις, τίποτα
Ερασμία Αρβανιτά
18 Σεπτεμβρίου 2024
Στην Ιαπωνία υπάρχουν περισσότερες από 1.600 κορυφαίες εταιρείες – 1.643 για την ακρίβεια. Ο πληθυσμός, προσεγγίζει τα 125.000.000. Αλλά, μόλις 13 γυναίκες βρίσκονται στην ανώτατη διοικητική θέση, είναι δηλαδή επικεφαλής, σε αυτές τις χιλιάδες επιχειρήσεις. Λυπηρό; Τουλάχιστον. Προβληματικό; Σίγουρα.
Σε σχετικό άρθρο του Guardian, όπου επικαλείται στοιχεία έρευνας του πρακτορείου ειδήσεων Kyodo, διαβάζουμε ότι οι γυναίκες είναι επικεφαλής στο 0,8% των επιχειρήσεων που είναι εισηγμένες στο Χρηματιστήριο του Τόκιο. Το 2022, ωστόσο, και σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΟΣΑ, οι γυναίκες κατείχαν το 15,5% των ανώτερων θέσεων στην Ιαπωνία.
Αυτό, υποδηλώνει πως τα τελευταία 2 χρόνια δεν έχει σημειωθεί καμία βελτίωση, αντιθέτως οι γυναίκες στην Ιαπωνία έχουν σχεδόν αποκλειστεί από θέσεις ηγεσίας. Και όλα αυτά, ενώ η κυβέρνηση έχει θέσει ως στόχο να έχει γυναίκες τουλάχιστον στο 30% των εκτελεστικών ρόλων μέχρι το τέλος της δεκαετίας.
Δυστυχώς, αυτή δεν είναι η μόνη έρευνα που υπογραμμίζει την αργή πρόοδο της Ιαπωνίας σε ό,τι αφορά στην αύξηση της ποικιλομορφίας μεταξύ των εταιρικών υπευθύνων λήψης αποφάσεων. Την περασμένη χρονιά, ο Economist κατέταξε την Ιαπωνία στην 27η θέση μεταξύ 29 ανεπτυγμένων οικονομιών στον «δείκτης γυάλινης οροφής».
Στην ίδια έρευνα, σημειώνεται και η μικρή πρόοδος που έχει επιτευχθεί αναφορικά με τoν αριθμό των γυναικών μελών σε διοικητικά συμβούλια, που ξεπέρασε τις 3.000. Ο συγκεκριμένος αριθμός είναι διπλάσιος από εκείνον που υπήρχε πριν 5 χρόνια.
Η πρώτη γυναίκα σε ρόλο CEO στην Japan Airlines
Το να φτάσει μια γυναίκα στην κορυφή στην Ιαπωνία, παραμένει από κάθε άποψη δύσκολο. Ένα φωτεινό παράδειγμα, είναι η Μιτσούκο Τοτόρι, η οποία τον περασμένο Ιανουάριο έγινε η πρώτη γυναίκα πρόεδρος της Japan Airlines. Η Τοτόρι ξεκίνησε ως αεροσυνοδός. Δεν είχε τις ίδιες σπουδές με τους άντρες προκατόχους της, αλλά έφτασε στην κορυφή. Τον Ιούλιο η κυβέρνηση της Ιαπωνίας διόρισε τη Ναόμι Ουνεμότο ως την πρώτη γυναίκα γενική εισαγγελέα. Το 2021, η Τομόκο Γιοσίνο έγινε η πρώτη γυναίκα πρόεδρος της Rengo, της μεγαλύτερης συνδικαλιστικής οργάνωσης της Ιαπωνίας.
Η παγκόσμια εικόνα και τα νούμερα στην Ελλάδα
Με βάση την έρευνα της Grant Thornton «Γυναικείο Επιχειρείν 2024», αυτήν τη χρονιά παρατηρήθηκε αύξηση κατά 1,1% στο ποσοστό ανώτερων διοικητικών θέσεων που κατέχουν οι γυναίκες, σε παγκόσμιο επίπεδο. Το 2023, το ποσοστό ήταν 32,4% και το 2024 είναι 33,5%. Η πρόοδος υπάρχει, αλλά δεν είναι αρκετή.
Ακόμα πιο απογοητευτικά είναι τα εξής στοιχεία: Το 2024 σημειώθηκε σημαντική πτώση των γυναικών σε θέση CEO, σε 19% από 28% την περασμένη χρονιά. Στο μεταξύ, το 2022 και το 2023, πολλές γυναίκες επικεφαλής αποφάσισαν να παραιτηθούν από τη θέση τους. Τι τις ώθησε σε αυτήν την απόφαση; Οι δημόσιες πιέσεις, οι ευθύνες φροντίδας και το ότι ένιωθαν πως κάποιες φορές έπρεπε να συμπεριφέρονται σαν άντρες.
Εάν η πρόοδος σε παγκόσμιο επίπεδο για το 2024 ήταν ισχνή, στην Ελλάδα ήταν ανύπαρκτη. Ενδεικτικά, το 2024, το ποσοστό των γυναικών σε ανώτερες διοικητικές θέσεις στη χώρα μας, κατέγραψε πτώση στο 32% από το 37%, το 2023. Εάν υπήρξε κάπου άνοδος, ήταν στο ποσοστό των επιχειρήσεων που δεν απασχολούν καμία γυναίκα σε ανώτερη διοικητική θέση, 19% παρακαλώ. Στην Ελλάδα, το ποσοστό των επιχειρήσεων που έχουν έστω και μία γυναίκα σε ανώτερες διοικητικές θέσεις ανέρχεται στο 81%. Στην Ε.Ε. το ποσοστό βρίσκεται στο 91%. Άνοδο σημείωσε το ποσοστό των γυναικών που εργάζονται σε θέσεις Chief Executive Officer (CEO) και Managing Director, στο 27% έναντι 14% το 2023.
Και τι γίνεται με το μισθολογικό χάσμα;
Σήμερα, με αφορμή τη Διεθνή Ημέρα Ισότητας των Αμοιβών, είναι μια καλή ευκαιρία για να δούμε – και να θυμηθούμε μερικά στοιχεία σχετικά με τη διαφορά αμοιβών μεταξύ ανδρών και γυναικών, που ναι, είναι υπαρκτή.
Σύμφωνα με την έκθεση του Παγκόσμιου Χάσματος των Φύλων για το 2024, η οποία συγκεντρώνει στοιχεία από 146 χώρες, καμία χώρα δεν έχει επιτύχει την πλήρη ισότητα σε ό,τι σχετίζεται με τις αμοιβές ανδρών και γυναικών, ωστόσο το 97% των οικονομιών που περιλαμβάνονται στην τρέχουσα έκθεση, έχουν κλείσει το μισθολογικό χάσμα περισσότερο από 60%.
Παγκοσμίως, το μισθολογικό χάσμα έχει κλείσει κατά 68,5%, πέρυσι ήταν 68,6%. Η Ευρώπη, πάντως, είναι εκείνη που ηγείται σε αυτό το κομμάτι, έχοντας καλύψει το 75% του χάσματός της το 2024. Οι πέντε πρώτες ευρωπαϊκές οικονομίες, δηλαδή Ισλανδία, Φινλανδία, Νορβηγία, Σουηδία και η Γερμανία, κατατάσσονται στις 10 πρώτες θέσεις παγκοσμίως.
Κρατήσαμε το πιο απογοητευτικό κομμάτι για το τέλος: Το 2023, η συγκεκριμένη έκθεση υπογράμμιζε πως θα χρειαστούν 131 χρόνια για να επιτευχθεί πλήρης ισότητα μεταξύ των μισθών που λαμβάνουν οι άνδρες και οι γυναίκες.
