UPDATE

«Οι γυναίκες είναι ό,τι καλύτερο για τις γυναίκες»: Η Ισλανδία δείχνει τον δρόμο, ξανά


Ερασμία Αρβανιτά

23 Ιανουαρίου 2025

Ισλανδία
Shutterstock
Η Ισλανδία δεν είναι σίγουρα μια χώρα που δεν αντιμετωπίζει προβλήματα σχετικά με την ισότητα των φύλων. Αλλά η διαφορά με άλλες χώρες στην Ευρώπη ή τις ΗΠΑ, είναι ότι (όντως) τα αντιμετωπίζει

Το 1975, το 90% του γυναικείου πληθυσμού της Ισλανδίας σταμάτησε την εργασία του για μία ημέρα, απαιτώντας ένα και μοναδικό πράγμα: Ισότητα. Τότε, ήταν η πρώτη φορά που έγινε Kvennafri στη χώρα, δηλαδή «Ημέρα που δεν εργάζονται οι γυναίκες». Σχεδόν 25.000 γυναίκες κατέβηκαν στο κέντρο για να απεργήσουν, με τον αγώνα τους να οδηγεί σε σημαντικές αλλαγές, όπως την ίδρυση ενός γυναικείου πολιτικού κόμματος, της Γυναικείας Συμμαχίας, αλλά και την εκλογή της πρώτης γυναίκας προέδρου της χώρας.

Πενήντα χρόνια αργότερα, η Ισλανδία διατηρεί ακόμα τον ρόλο της ηγέτιδας στην ισότητα των φύλων. Σήμερα, η έννοια «konur eru konum bestar», ακούγεται παντού στη χώρα και έχει γίνει ένα σύνθημα συντροφικότητας μεταξύ των γυναικών. Σημαίνει ότι οι γυναίκες είναι το καλύτερο πράγμα για τις γυναίκες. Σημαίνει ότι οι γυναίκες πρέπει να βρίσκονται η μία δίπλα στην άλλη και όχι η μία απέναντι από την άλλη. Δημιουργήθηκε από γυναίκες για γυναίκες και είναι η αντιστροφή ενός παλιού ρητού – konur eru konum verstar (οι γυναίκες είναι το χειρότερο για τις γυναίκες).

Η ιδέα θυμίζει λίγο ακόμα και τον μικροφεμινισμό, αλλά είναι πιο βαθιές οι ρίζες της. Σε αυτήν την περίπτωση, οι γυναίκες αντί να μιμούνται την πατριαρχία, αντί να συμπεριφέρονται με τρόπους που κάνουν δύσκολη τη ζωή μιας άλλης γυναίκας, εξυψώνουν και υποστηρίζουν η μία την άλλη. Και εκεί που ο φεμινισμός, η τοξικότητα και ο αποκλεισμός έχουν την τάση να μπερδεύονται πολλές φορές, το konur eru konum bestar έρχεται για να θυμίσει στις γυναίκες ότι μαζί, είναι πιο δυνατές.

Ήταν πάντα έτσι τα πράγματα; Θα ήταν χαζό να πούμε ότι ναι. Μερικά χρόνια πριν, στην Ισλανδία άκουγες συζητήσεις για τη θλίψη των γυναικών επειδή άλλες γυναίκες τους μιλούσαν άσχημα, αντί να είναι ενωμένες. Και τότε, όπως διαβάζουμε στον Guardian, η Ελίσαμπετ Γκουνάρς (Elísabet Gunnars) και η φίλη της Άντρεα Μαγκνουσδότιρ (Andrea Magnúsdóttir), άρχισαν να βάζουν το σύνθημα «konur eru konum bestar» σε μπλουζάκια το 2017, δωρίζοντας τα κέρδη σε φιλανθρωπικούς σκοπούς. «Θέλαμε να αλλάξουμε αυτό το ρητό και να το κάνουμε θετικό και ταυτόχρονα να υπενθυμίσουμε στις γυναίκες να μένουν ενωμένες, να υποστηρίζουν η μία την άλλη».

Η Ισλανδία δεν είναι σίγουρα μια χώρα που δεν αντιμετωπίζει προβλήματα σχετικά με την ισότητα των φύλων. Αλλά η διαφορά με άλλες χώρες στην Ευρώπη ή τις ΗΠΑ, είναι ότι (όντως) τα αντιμετωπίζει. Το konur eru konum bestar, δεν μπορείς να καταλάβεις τι είναι, εάν δεν το ζήσεις. Είναι συναίσθημα, αλλά και τρόπος ύπαρξης. Το αισθάνεσαι στις συζητήσεις με αγνώστους και στις καθημερινές αλληλεπιδράσεις με συναδέλφους. Το βλέπεις στις ομάδες της χώρας που υπάρχουν μόνο για γυναίκες. Ομάδες που δημιουργούνται για να συνδεθούν μεταξύ τους με αφορμή τα ενδιαφέροντα, τα χόμπι, την εργασία ή τις προσωπικές περιστάσεις τους. Το konur eru konum bestar είναι ένας τρόπος για τις γυναίκες στην Ισλανδία να μοιράζονται τη ζωή με άλλες γυναίκες. Και δεν ξέρω εάν υπάρχει κάτι καλύτερο από αυτό.