Μπορεί η καταδίκη του Ζεράρ Ντεπαρντιέ να αλλάξει τον γαλλικό κινηματογράφο;

Ο ηθοποιός Ζεράρ Ντεπαρντιέ κρίθηκε ένοχος για σεξουαλική επίθεση σε δύο γυναίκες, κατά τη διάρκεια γυρισμάτων της ταινίας Les Volets Verts (Τα Πράσινα Παντζούρια) το 2021. Η ποινή που του επιβλήθηκε είναι φυλάκιση 18 μηνών με αναστολή. Η απόφαση ήρθε στον απόηχο της έρευνας που διεξήχθη στη Γαλλία, σύμφωνα με την οποία διαπιστώθηκε πως η σεξουαλική βία, η παρενόχληση και ο εκφοβισμός στη γαλλική βιομηχανία του θεάματος είναι «συστημικά, ενδημικά και επίμονα φαινόμενα». Άραγε θα μπορούσε η καταδίκη του ηθοποιού να αποτελεί σημείο αναφοράς για αλλαγή;

Στο μεταξύ, η απόφαση για την ενοχή του Ζεράρ Ντεπαρντιέ ανακοινώθηκε την ίδια μέρα που ξεκίνησε το φεστιβάλ των Καννών, το πιο διάσημο φεστιβάλ κινηματογράφου στον κόσμο. «Οι γίγαντες του σινεμά δεν είναι πλέον άτρωτοι», ανέφερε χαρακτηριστικά μια γαλλική ειδησεογραφική ιστοσελίδα, ενώ μία άλλη σχολίασε πως η είδηση «τάραξε» την έναρξη του φεστιβάλ.

UPDATE

“Διάχυτος σεξισμός και επίμονη σεξουαλική βία”: Έκθεση στη Γαλλία αποκαλύπτει τα όσα συμβαίνουν στη βιομηχανία του θεάματος

Όπως γράφει το BBC, η πρόεδρος της κριτικής επιτροπής των Καννών και σπουδαία ηθοποιός, Ζιλιέτ Μπινός, δήλωσε κατά την έναρξη του φεστιβάλ πως «ο Ντεπαρντιέ δεν είναι πια ιερός», αναφερόμενη στην τεράστια επιρροή του στον γαλλική κινηματογράφο. Τούτου λεχθέντος, ο 76χρονος ηθοποιός έχει συμμετάσχει σε περίπου 200 ταινίες και τηλεοπτικές παραγωγές. Έγινε διάσημος στη Γαλλία στα τέλη της δεκαετίας του 1960 και απέκτησε διεθνή φήμη με την υποψηφιότητά του για Όσκαρ Α’ Ανδρικού Ρόλου για την ταινία «Cyrano de Bergerac» (1990), αλλά και με την αμερικανική κομεντί «Green Card».

Περίπου 20 γυναίκες έχουν καταγγείλει τον Ζεράρ Ντεπαρντιέ για ανάρμοστη συμπεριφορά στο παρελθόν, όμως δεν έφτασαν ποτέ σε δίκη. Όπως δήλωσε η συγγραφέας Ανιές Πουαριέ στο BBC, «όταν πέφτει ένα… μνημείο, είναι πάντα ισχυρό και συμβολικό. Η φήμη του έχει καταστραφεί, όμως ο κλάδος τον είχε καταδικάσει εδώ και καιρό. Δεν έχει γυρίσει ταινία εδώ και τρία χρόνια. Η καριέρα του έχει τελειώσει».

Ο Ζεράρ Ντεπαρντιέ έχει μακρά σχέση με το Φεστιβάλ των Καννών. Είχε κερδίσει εκεί το βραβείο καλύτερου ηθοποιού για το «Cyrano de Bergerac», και πίεσε το φεστιβάλ να προβάλει ταινία στην οποία πρωταγωνιστούσε (το αμφιλεγόμενο «United Passions» για τη FIFA). Η Ζιλιέτ Μπινός, που έχει συνεργαστεί μαζί του στο παρελθόν, ρωτήθηκε στη συνέντευξη Τύπου για την καταδίκη του. Η απάντησή της ότι «δεν είναι πλέον ιερός» θεωρήθηκε ενδεικτική της μεταστροφής.

Η Ιβ Τζάκσον, υπεύθυνη Πολιτισμού στο France 24, δηλώσε πως «ο Ντεπαρντιέ ήταν σαν “γιος” του Φεστιβάλ Καννών. Το φεστιβάλ τον απογείωσε διεθνώς. Τώρα, αυτή η κληρονομιά τίθεται υπό αμφισβήτηση».

Όπως συνεχίζει το BBC στο δημοσίευμά του, το περσινό φεστιβάλ ήταν ήδη επηρεασμένο από το γαλλικό #MeToo. Η ηθοποιός Τζουντίθ Γκοντρές παρουσίασε τη μικρού μήκους ταινία «Moi Aussi», στην οποία συμμετείχαν εκατοντάδες θύματα σεξουαλικής κακοποίησης.

Το 2025, επτά ταινίες στο διαγωνιστικό τμήμα έχουν γυναίκες σκηνοθέτες. Η ταινία «The Sound of Falling» της Γερμανίδας Μάσα Σιλίνσκι εξερευνά την κακοποίηση κοριτσιών μέσα από την ιστορία μιας οικογένειας.

Η Ιβ Τζάκσον τόνισε πάντως πως «υπάρχει μια μεγάλη αλλαγή στη γαλλική κινηματογραφική βιομηχανία. Ίσως άργησε σε σχέση με το Χόλιγουντ, αλλά τώρα είναι εδώ. Νέοι ηθοποιοί καταγγέλλουν όλο και περισσότερο. Το παράδειγμα του σκηνοθέτη Κριστόφ Ρουζιά που καταδικάστηκε για επίθεση στην Αντέλ Ενέλ είναι ενδεικτικό».

Ο Ντεπαρντιέ εξακολουθεί να έχει υποστηρικτές. Ο Πρόεδρος Εμμανουέλ Μακρόν είπε το 2024 πως ο ηθοποιός «έκανε περήφανη τη Γαλλία». Η 76χρονη ηθοποιός Φανί Αρντάν εμφανίστηκε στο δικαστήριο στο πλευρό του, ενώ τον υπερασπίστηκε δημόσια και η Μπριζίτ Μπαρντό, η οποία δήλωσε: «Οι ταλαντούχοι άνθρωποι που ακουμπάνε λίγο μια κοπέλα, καταδικάζονται σαν εγκληματίες».

Όμως αυτές οι απόψεις θεωρούνται πλέον παρωχημένες από τους νέους. Η Τζάκσον κατέληξε πως «ο Ντεπαρντιέ πλέον θεωρείται άνθρωπος μιας άλλης εποχής. Ακόμα και ο τρόπος που μίλησαν οι δικηγόροι του – κατηγορώντας τις γυναίκες για “υστερία” και “ραγδαίο φεμινισμό” – προκάλεσε αγανάκτηση και επιπλέον πρόστιμο. Οι υποστηρικτές του προέρχονται από την παλαιότερη γενιά».