Μία έκθεση στο παλαιότερο ψυχιατρείο στον κόσμο εξερευνά το πώς η ψυχική υγεία συνδέεται με την κοινωνική και πολιτική πόλωση
JTeam
24 Νοεμβρίου 2025
Φωτογραφίες άδειων κοινοτικών αιθουσών, πολύχρωμος καμβάς γεμάτος καρικατούρες, μια εικόνα ενός μωρού συνδεδεμένου με έναν άγνωστο μέσω ενός ομφαλιοειδούς σωλήνα - αυτά είναι μερικά από τα έργα τέχνης με θέμα την ψυχική υγεία που παρουσιάζονται στην έκθεση του Bethlem Museum of the Mind, του παλαιότερου ψυχιατρείου στον κόσμο, στο νοτιοανατολικό Λονδίνο.
Η έκθεση, όπως γράφει ο Guardian, που τιτλοφορείται ως Kindred, εξερευνά τους κοινωνικούς δεσμούς στη σκιά της σημερινής πόλωσης και επιχειρεί να αναδείξει πώς η κοινότητα μπορεί να λειτουργήσει τόσο ως πηγή ανακούφισης όσο και ως χώρος βαθιάς μοναξιάς.
Το Morning Group της Σαρλότ Τζόνσον Γουόλ, μητέρας του Μπόρις Τζόνσον, το οποίο δημιούργησε κατά τη νοσηλεία της στο Maudsley, καταγράφει με ένταση τον φόβο και τη δυσφορία της απέναντι στις ομαδικές συνεδρίες θεραπείας. Στον αντίποδα, τρία έργα της σύγχρονης καλλιτέχνιδας Mud αποτυπώνουν το προσωπικό της ταξίδι από τη δυσπιστία προς την αποδοχή και, τελικά, την ίαση μέσα από τη θεραπευτική διαδικασία.
Η επιμελήτρια της έκθεσης, Ρεβέκα Ρέιμποουν, εξηγεί ότι η ιδέα για το Kindred γεννήθηκε μέσα από την ανάγκη του μουσειακού χώρου να συμβάλει στην κοινωνική συνοχή και δικαιοσύνη σε μια περίοδο έντονης κοινωνικής και πολιτικής πόλωσης. «Μας φάνηκε εξαιρετικά ενδιαφέρον να εξετάσουμε πώς όλα αυτά συνδέονται με την ψυχική υγεία και τη θεραπεία. Η κοινωνία μπορεί να σε κάνει να νιώσεις αφόρητα μόνος ή, αντίθετα, να σου δώσει την αίσθηση ότι ανήκεις κάπου».
Ο τίτλος Kindred υπογραμμίζει τη θετική δύναμη των ανθρώπινων δεσμών, χωρίς ωστόσο να παραβλέπει τις δυσκολίες που μπορεί να ανακύψουν μέσα σε μια ομάδα. «Η ψυχική υγεία είναι ένα ταξίδι, όχι μια δυαδική διαδικασία. Είναι σημαντικό ο καθένας να βρίσκει αυτό που λειτουργεί για τον ίδιο», σημειώνει η Ρέιμποουν.
Το έργο της Τζόνσον Γουόλ αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα μιας αρνητικής εμπειρίας ομαδικής θεραπείας. «Ήταν τρομαγμένη και την ένιωθε εξαιρετικά παρεμβατική. Έχει ζωγραφίσει τον εαυτό της ως γυναίκα με κόκκινα μαλλιά, με μια έκφραση τρόμου σχεδόν φασματική», προσθέτει η επιμελήτρια.
Οι φωτογραφίες του ΜακΚόνελ, όλες τραβηγμένες πριν οι χώροι γεμίσουν με ανθρώπους και ιστορίες, φέρουν ένα έντονα προσωπικό φορτίο. Όπως θυμάται ο ίδιος: «Παρακολούθησα την πρώτη μου συνάντηση των Narcotics Anonymous στο Wickham Park House το 1999, ενώ ακολουθούσα θεραπεία για χρόνια χρήση πολλών ουσιών. Το δωμάτιο ήταν σχεδόν ίδιο με αυτά που φωτογράφισα αργότερα: σπασμένες πλαστικές καρέκλες, λινέλαιο στο πάτωμα, φθορίζον φως. Κι όμως, ήταν προσωρινά διαποτισμένο από μια δύναμη αγάπης, γεννημένη από το ίδιο το τελετουργικό της συνάντησης».
Η έκθεση Kindred θα διαρκέσει από τις 16 Ιανουαρίου έως τις 27 Ιουνίου 2026.