Κανένα παιδί δεν χρειάζεται την επιθετικότητά μας και η σημερινή μέρα μας το υπενθυμίζει με τον πιο δυνατό τρόπο
Έλενα Κρητικού
4 Ιουνίου 2020
Η σημερινή ημέρα έχει καθιερωθεί από το 1983, ως Διεθνής Ημέρα κατά της Επιθετικότητας εναντίον των Παιδιών έπειτα από απόφαση της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ.
Αφορμή είχε σταθεί η επιθετικότητα του ισραηλινού κράτους κατά μεγάλου αριθμού παιδιών παλαιστινιακής καταγωγής. Η ημέρα αυτή θα πρέπει να μας θυμίζει ότι σε ολόκληρο τον πλανήτη υπάρχουν εκατομμύρια παιδιά, που υποφέρουν από διαφορετικών ειδών, κακομεταχείριση- φυσική, ψυχική και συναισθηματική.
Ακούγοντας ή διαβάζοντας τη λέξη "επιθετικότητα", γεννιέται στο μυαλό μία ακόμη λέξη με ιδιαίτερα φορτισμένο περιεχόμενο, η "βία", όπου στο άκουσμά της, το μυαλό στρέφεται γύρω από την σωματική κακοποίηση. Για να θεωρηθεί όμως, ένα άτομο κακοποιημένο, δεν χρειάζονται πάντοτε πληγές και σημάδια πάνω στο σώμα του.
Ανάμεσα στις μορφές βίας, διακρίνεται ένα είδος που συχνά υποτιμάται, καθώς δεν φέρει σωματικά σημάδια. Η εκδήλωση της ψυχολογικής κακοποίησης, παρόλο που δεν αφήνει σωματικές πληγές, φροντίζει να αφήσει ως αιώνια κατάλοιπα κάποια ίχνη συναισθηματικών διαταραχών και συμπεριφορών. Αναλυτές σε παλαιότερη έρευνα, προσπάθησαν να θίξουν τις εκτάσεις και τις επιπτώσεις που λαμβάνει το φαινόμενο της "αόρατης" για πολλούς, λεκτικής βίας.
Τα παιδιά που κακοποιούνται συναισθηματικά, αντιμετωπίζουν παρόμοια ή πολλές φορές, χειρότερα ψυχολογικά προβλήματα από τα παιδιά που δέχονται σωματική ή σεξουαλική κακοποίηση, σύμφωνα με τη μελέτη που βρίσκεται δημοσιευμένη στο "American Psychological Association". Παρόλα αυτά, όπως παρατηρείται, η ψυχολογική βία σπάνια συμπεριλαμβάνεται σε προγράμματα που στόχο έχουν την πρόληψη και την αποτροπή τέτοιων συμπεριφορών.
Όπως παρατηρεί ο επικεφαλής της μελέτης, Joseph Spinazzola, "Στην παιδική ηλικία, η ψυχολογική κακοποίηση υπερισχύει των υπόλοιπων μορφών κακοποίησης, όπως και τα καταγεγραμμένα περιστατικά των νέων θυμάτων. Για αυτούς τους λόγους, η πρόληψη του φαινομένου θα έπρεπε να είναι στην πρώτη γραμμή αντιμετώπισης των περιστατικών".
Οι ερευνητές ανέλυσαν το ιστορικό ψυχικής υγείας 5.616 παιδιών που είχαν δεχτεί σε κάποια περίοδο της ζωής τους έναν ή περισσότερους από τους διαδεδομένους τύπους βίας: ψυχολογική κακομεταχείριση, (συναισθηματική κακοποίηση ή συναισθηματική αμέλεια), σωματική ή σεξουαλική βία. Η πλειοψηφία των παιδιών και συγκεκριμένα, το 62% είχε δεχτεί ψυχολογική κακοποίηση και περίπου το 24% όλων των περιπτώσεων είχε δεχτεί κάποιες τυπικές μορφές ψυχολογικών εκβιασμών, όπως bullying, τρομοκρατική συμπεριφορά, λεκτικές απειλές.
Τα παιδιά, που είχαν πέσει θύματα του συγκεκριμένου είδους βίας, παρατηρήθηκε ότι υπέφεραν από διαταραχή γενικευμένου άγχους, κατάθλιψη, χαμηλή αυτοεκτίμηση, παρουσίαζαν συμπτώματα μετατραυματικού στρες, ενώ πολλά είχαν σκεφτεί έστω και μία φορά να κάνουν κακό στον εαυτό τους. Η συχνότητα των αυτοκαταστροφικών σκέψεων ήταν ίδια σε ποσοστό ή λίγο μεγαλύτερη από εκείνη που παρουσιαζόταν στα παιδιά που είχαν υποστεί σωματική ή σεξουαλική κακοποίηση.
Για τις ανάγκες της έρευνας, επιλέχθηκαν παιδιά διαφόρων εθνικοτήτων ενώ όσα έλαβαν μέρος στη μελέτη, απάντησαν σε ειδικά ερωτηματολόγια για τα συμπτώματα που παρουσίαζαν στην υγεία τους μετά από ένα βίαιο περιστατικό αλλά και για τις εμπειρίες των τραυματικών αυτών γεγονότων που συνέβησαν κάποτε αλλά είχαν τη δύναμη να επηρεάζουν την ψυχολογία τους και στη μετέπειτα πορεία της ζωής τους.
Τα παιδια που αντιμετωπίζουν τέτοια μορφή βίας, γεμίζουν τον εαυτό τους ενοχές, γίνονται αυτοκαταστροφικά όντα και δεν αφήνουν πολλά περιθώρια προσέγγισης τους από τους υπολοίπους. Ακριβώς επειδή δύσκολα θα παραδεχτούν πως κάποτε έγιναν αποδέκτες μιας βίαιης ψυχολογικής συμπεριφοράς, χρησιμοποιούν συνήθως μια αμυντική, επιφυλακτική στάση για τους υπόλοιπους, θέτοντας στο περιθώριο τον ίδιο τους τον εαυτό.
Εκείνο το οποίο “προκαλεί ζημιά”, σύμφωνα με τους ερευνητές, είναι πως η ψυχολογική κακοποίηση δεν θεωρείται το ίδιο "σοβαρή" με τη σωματική και σεξουαλική κακοποίηση των παιδιών. Η ψυχολογική βία ωστόσο, μπορεί να συμβεί παντού. Η επιθετικότητα απέναντι στα παιδιά μπορεί να ξεκινήσει από την πιο "απλή" μορφή και με τον καιρό να πάρει όλο και μεγαλύτερες διαστάσεις που θα τραυματίσουν παντοτινά την ψυχολογία και την ψυχή ενός παιδιού. Καμία μορφή επιθετικότητας δεν είναι λιγότερο "επιθετική" απέναντι στα παιδιά και αυτό είναι κάτι που πρέπει να λάβουμε όλοι μας υπόψιν.
