Όσο η μνήμη μας παραμένει επιλεκτική, οι κάθε Dolce & Gabbana δεν έχουν να φοβούνται τίποτα
Νάγια Κωστιάνη
31 Αυγούστου 2021
Το αγαπημένο μου πράγμα τα τελευταία 2-3 χρόνια, είναι να απαντάω σε ατάκες φίλων, γνωστών ή και αγνώστων στα social media που έχουν “κουραστεί” από την εξάπλωση της cancel culture σε όλους τους τομείς της δημόσιας ζωής και το πώς αυτή καταστρέφει ολοσχερώς το έργο διάσημων προσωπικοτήτων, με το “ποια cancel culture;”. Γιατί για να είμαι ειλικρινής, από το Hollywood μέχρι τα Media και τον κόσμο της μόδας, δεν έχω δει κάποια καριέρα να καταστρέφεται, τουλάχιστον όχι για περισσότερο από όσο συμφέρει τη συλλογική μας συνείδηση.
Αυτό σκεφτόμουν παρακολουθώντας τις ειδήσεις για το show των Dolce & Gabbana στη Βενετία το Σαββατοκύριακο που πέρασε. Ναι, ήταν ένα show που τα είχε όλα, εκθαμβωτική υψηλή ραπτική, μαγικό σκηνικό, A-list celebrities, παγκόσμια και ως επί το πλείστον διθυραμβική κάλυψη. Το μόνο που δεν είχε, ήταν μνήμη.
Δεν είναι εύκολο αλλά κυρίως δεν είναι βολικό να θυμόμαστε όλες τις κακές στιγμές στην ιστορία μεγάλων καλλιτεχνών ή brands που αγαπάμε. Μπορεί να μεγαλώσαμε μαζί τους, μπορεί να καθόρισαν ένα σημαντικό κομμάτι της ζωής μας, μπορεί κάπου να συμφωνούμε μαζί τους κι ας ντρεπόμαστε να το πούμε δυνατά, μπορεί, απλά, να λατρεύουμε το έργο τους και να θέλουμε να το καταναλώνουμε χωρίς ενοχές. Η μνήμη μπορεί να γίνει ιδιαίτερα επιλεκτική όταν θέλει. Στην περίπτωση των D&G, επιλέξαμε για άλλη μια φορά να ξεχάσουμε το βεβαρημένο παρελθόν του σχεδιαστικού διδύμου και, κυρίως, επέλεξαν να το ξεχάσουν και όλοι οι διάσημοι καλεσμένοι τους στη Βενετία.
Μια αναδρομή, για να θυμούνται οι παλιοί και να μαθαίνουν οι καινούριοι:
Ιανουάριος 2007: Η Αρχή Διαφημιστικών Προτύπων της Μ.Βρετανίας απαγορεύει τη δημοσίευση καμπάνιας των D&G που δείχνει τα μοντέλα με πληγές από μαχαιρώματα, έπειτα από 166 καταγγελίες από το κοινό.
Σεπτέμβριος 2012: Για την κολεξιόν Άνοιξη/Καλοκαίρι 2013, οι D&G παρουσιάζουν, μεταξύ άλλων, σκουλαρίκια αποικιοκρατικής έμπνευσης, που απεικονίζουν μαύρες γυναίκες. Μέχρι και ο Guardian το θεωρεί προσβλητικό.
Μάρτιος 2015: Σε συνέντευξη στο ιταλικό περιοδικό Panorama, ο Dolce και ο Gabanna παίρνουν θέση κατά των ομοφυλόφιλων γονιών:
“Είμαστε κατά της υιοθεσίας από gay ζευγάρια, η μόνη οικογένεια είναι η παραδοσιακή οικογένεια”, λέει ο Dolce. “Δεν με πείθουν αυτά που αποκαλώ “παιδιά των χημικών”, συνθετικά παιδιά”. Ακριβώς, είχε αποκαλέσει τα παιδιά που γεννιούνται μέσω εξωσωματικής γονιμοποίησης, συνθετικά. Ο Gabbana έδειξε να συμφωνεί, προσθέτοντας πως η οικογένεια “δεν είναι μια τάση”. Παρότι οι δηλώσεις ξέσπασαν θύελλα αντιδράσεων στο κοινό, με τον ίδιο τον Elton John να καλεί σε μποϊκοτάζ του οίκου, οι περισσότεροι διάσημοι και τα μεγάλα κεφάλια της μόδας, όπως η Anna Wintour, έμειναν σιωπηλοί. Μήνες αργότερα, ο Dolce απολογήθηκε για τα σχόλιά του σε συνέντευξη στην αμερικανική Vogue.
Μάρτιος 2016: Στο site του οίκου, ανεβαίνει προς πώληση ένα ζευγάρι σανδάλια στολισμένα με pompom, με το όνομα “slave sandals”. Αν δεν είναι ακόμη ξεκάθαρο πως οι D&G δεν μαθαίνουν από τα λάθη τους, θα γίνει σύντομα.
Ιούνιος 2017: Το σχεδιαστικό ντουέτο υποστηρίζει με ενθουσιασμό την Melania Trump, η οποία είναι μεγάλη φαν του οίκου. Επίσης, βέβαια, είναι ενεργό μέλος της χειρότερης κυβέρνησης στην ιστορία των ΗΠΑ, ένα άτομο με μεγάλη επιρροή, μηδενική αντίληψη των πραγμάτων και βαθιά ναρκισσιστική συμπεριφορά, σχεδόν όπως ο σύζυγός της. Οι D&G όχι μόνο δεν προσπαθούν να μαζέψουν την κατάσταση, αλλά τρολάρουν το κοινό που ζητά μποϊκοτάρισμα του οίκου, δημιουργώντας ένα T-Shirt με το μήνυμα “#BoycottDolceGabbana”, το οποίο και πουλούν προς $245. Μια χαρά.
Απρίλιος 2018: Στο πλαίσιο συνέντευξης με το Reuters, ερωτώμενοι για το μέλλον του οίκου και ποιον θα ήθελαν να τους διαδεχτεί, ο Gabbana απαντά: “Δεν θέλω ένας Ιάπωνας σχεδιαστής να σχεδιάζει για τους Dolce & Gabbana”.
Ιούνιος 2018: Επειδή προφανώς δεν είχαν κάνει αρκετά φάουλ μέχρι τώρα, ο Gabbana θεωρεί πως είναι καλή ιδέα να αφήσει σχόλιο σε ανάρτηση της pop star Selena Gomez “è proprio brutta!!!”, το οποίο μεταφράζεται σε “είναι τόσο άσχημη!”. Κάποιοι σπουδαίοι στυλίστες αρχίζουν να τους αφαιρούν από την γκαρνταρόμπα των διάσημων πελατών τους, όχι όμως αρκετοί.
Νοέμβριος 2018: Η νέα καμπάνια των D&G για την Ασία κάνει πρεμιέρα στο Weibo, μία από τις μεγαλύτερες social media πλατφόρμες στην Κίνα με σχεδόν 450εκ. χρήστες μηνιαίως. Στο βίντεο, ένα μοντέλο από την Κίνα προσπαθεί να φάει ιταλικό φαγητό με chopsticks, χωρίς καμία επιτυχία. Η καμπάνια δεν ξεφεύγει από το άγρυπνο μάτι του Diet Prada, του IG account που επιβλέπει τα πάντα στον κόσμο της μόδας.
Μέσα σε λιγότερο από 24 ώρες αφού το Diet Prada δημοσιοποιεί το ρατσιστικό content του βίντεο με καυστικό σχολιασμό, η καμπάνια αποσύρεται από τα media. Λίγες ώρες αργότερα, όμως, ένα screenshot από προσωπικό μήνυμα του Gabbana γίνεται viral. Ναι, δεν είναι καλό. Σε αυτό, αποκαλεί την Κίνα “χώρα των *poop emojis*” και τους Κινέζους “αχάριστους”, “βρώμικους” και “μαφιόζους”.
Η δημόσια κατακραυγή στην Κίνα ήταν μεγάλη, με πασαρέλες να ακυρώνονται, συνεργασίες του brand με μεγάλες εμπορικές αλυσίδες της Κίνας να διακόπτονται, καταστήματα του οίκου να κλείνουν το ένα μετά το άλλο και εγχώριους αλλά και Αμερικανούς celebrities να παίρνουν δημόσια θέση κατά των D&G. Μέχρι σήμερα ο οίκος εξακολουθεί να είναι στη μαύρη λίστα της Κίνας, αλλά πλέον μόνο εκεί.
Όσο για το βίντεο απολογίας που ανέβασε το σχεδιαστικό δίδυμο μετά τον σάλο, καλύτερα να το (ξανα)δείτε οι ίδιοι για να καταλάβετε γιατί έκανε τα πράγματα χειρότερα. Ας πούμε απλά πως υπάρχουν μαθητές Δημοτικού που μπορούν να παίξουν καλύτερο θέατρο.
Ακολούθησε ένα μποϊκοτάζ του οίκου στο κόκκινο χαλί των Χρυσών Σφαιρών, των Όσκαρ και άλλων σημαντικών διοργανώσεων εκείνης της χρονιάς, τα οποία πλέον φαντάζουν κενά ουσίας, βάσει του πώς εξελίχθηκαν τα πράγματα.
Από την άνοιξη του 2019 και έπειτα, οι D&G άρχισαν αργά αλλά σταθερά να επιστρέφουν στην επικαιρότητα και στις καρδιές των celebrities. Τα μεγάλα περιοδικά μόδας άρχισαν να τους συμπεριλαμβάνουν ξανά στα εξώφυλλα και τα editorials (όχι πως είχαν σταματήσει εντελώς), οι influencers άρχισαν σταδιακά να τους προμοτάρουν ξανά και οι εμφανίσεις των σταρ με D&G outfits στα κόκκινα χαλιά επέστρεψαν δριμύτερες. Ενδεικτικά αναφέρω τους Blake Lively, Lupita Nyong’o, Matthew McConaughey, Gwen Stefani, Jennifer Garner, Kate Middleton, Evan Rachel Wood, Kris Jenner, Jennifer Hudson, Dwayne Johnson, Jonas Brothers και Jennifer Lopez.
Και ερχόμαστε στο Σαββατοκύριακο που πέρασε και την φαντασμαγορική επίδειξη των D&G στη Βενετία. Το ρατσιστικό, ομοφοβικό, μισογυνιστικό παρελθόν των Domenico Dolce και Stefano Gabbana δεν έχει αλλάξει. Ακόμη και όταν προσπάθησαν να σώσουν την κατάσταση με το viral post του Gabbana, λέγοντας πως κάποιος είχε χακάρει τον λογαριασμό του, κανείς δεν τους πίστεψε. Όπως μάλιστα είχαν γράψει χαρακτηριστικά στους New York Times η Vanessa Friedman (chief fashion editor) και η Sui-Lee Wee (ανταποκρίτρια του μέσου): “Δεν μπορείς να επιτίθεσαι σε όλους, από τη Selena Gomez μέχρι τους gay γονείς, με μένος και δηλητήριο, και μετά να λες πως σε χάκαραν και να περιμένεις να σε πιστέψουν”.
Το ερώτημα είναι, όταν όλα τα στοιχεία βρίσκονται ακόμη μπροστά μας, γιατί επιλέγουμε να κάνουμε σαν να μην υπάρχουν; Όταν είναι περισσότερο από εμφανές πως ούτε ο Dolce ούτε ο Gabbana νιώθουν άσχημα για όσα έχουν κάνει και δηλώσει στο πρόσφατο παρελθόν και δεν πρόκειται να ζητήσουν (ειλικρινή τουλάχιστον) συγγνώμη από κανέναν, γιατί συνεχίζουν να αποφεύγουν επιδέξια τις επιπτώσεις των πράξεών τους;
Ακόμα μεγαλύτερο, είναι το ερώτημα που αφορά το διάσημο κοινό τους, αυτούς που επηρεάζουν την παγκόσμια αγορά με τις επιλογές τους. Είναι τόσο εύθραυστη η μνήμη τους; Κάνουν τα στραβά μάτια για χάρη της υψηλής ραπτικής -το οποίο είναι κάπως ειρωνικό, όταν ζούμε σε μια εποχή που νέοι, υπέρ-ταλαντούχοι designers ξεπηδούν από κάθε γωνιά του κόσμου; Ή, απλά, δεν τους νοιάζει; Γιατί κανείς δεν μπορεί να με κάνει να πιστέψω πως η Jennifer Lopez έχει ανάγκη τους Dolce & Gabbana για τη συντήρηση της εικόνας της -σίγουρα όχι περισσότερο από όσο το brand έχει ανάγκη τη Lopez για τη συντήρηση της δικής του.
Το show τους στη Βενετία, και το κάθε πετυχημένο show των D&G τα τελευταία χρόνια αλλά και όσα ακολουθήσουν, είναι μία ακόμη υπενθύμιση πως το περίφημο #cancelculture διαρκεί πλέον μέχρι να ολοκληρωθεί ο κύκλος της εκάστοτε είδησης. Μόλις τα media, αλλά και εμείς οι ίδιοι, ως αναγνώστες και παρατηρητές της κοινωνίας, βαρεθούμε την είδηση και προχωρήσουμε στην επόμενη, η όποια “ακύρωση” παύει να υπάρχει και η μνήμη μας πατάει reset. Στην τελική, δεν σκότωσαν και κανέναν οι D&G, σωστά;
Όσο για τους διάσημους, τα πράγματα είναι ακόμη πιο απλά. Συνεχίζοντας να επιλέγουν ρούχα των D&G για τις δημόσιες εμφανίσεις τους, συνεχίζοντας να παρευρίσκονται στα show του οίκου και να κάνουν αναρτήσεις γεμάτες θαυμασμό και αγάπη απέναντι στο brand και το σχεδιαστικό δίδυμο πίσω από αυτό, λένε αυτό που, κατά βάθος, ξέρουμε όλοι: “Δεν μας νοιάζει τι έχουν κάνει”. Και, ειλικρινά, δεν έχουν λόγο να τους νοιάζει. Δεν τους αφορά άμεσα, ούτε είναι κάτι απροκάλυπτα τραγικό (ένας αποδεδειγμένος βιασμός, μια δολοφονία, ένα έγκλημα οποιασδήποτε μορφής) που θα θέσει σε κίνδυνο την υστεροφημία τους by proxy. Ζουν σε ένα παράλληλο σύμπαν, είτε θέλουμε να το παραδεχτούμε είτε όχι, στο οποίο οι D&G -και οι κάθε D&G- τους φτιάχνουν ρούχα, τους στέλνουν δώρα και, γιατί όχι, είναι απολαυστική παρέα σε πάρτυ. Όταν κάνουν κάτι “αληθινά τραγικό”, εδώ θα είναι να τους γυρίσουν την πλάτη, με αδυσώπητα instagram posts και γλαφυρά δελτία τύπου.
Η αλήθεια πίσω από το cancel culture είναι μια προβληματική αλήθεια και εστιάζει, για άλλη μια φορά, στις μειονότητες. Όσο οι ομάδες με επιρροή επιλέγουν να αγνοούν συμπεριφορές όπως αυτές των D&G, τόσο αυτές θα συγχωρούνται και θα παραγράφονται. Όσο μη-λευκοί διάσημοι επιλέγουν να μένουν σιωπηλοί απέναντι σε καταστάσεις που θίγουν ευθέως ανθρώπους που τους μοιάζουν, τόσο αυτές οι καταστάσεις θα επαναλαμβάνονται. Και έτσι προκύπτει ένα υπέροχο Catch 22, όπου και στις δύο περιπτώσεις οι μειονότητες καλούνται να βγάλουν το φίδι από την τρύπα.
Η Rachel Tashjian είχε γράψει το 2018 στο Garage: “Όταν ένα luxury brand τα κάνει θάλασσα, δεν κάνει κακό στους ανθρώπους που καλεί να αγοράσουν τα ρούχα του, αλλά στις μάζες που θα αγοράσουν το όνειρο που πουλάει. Και αυτοί είναι συνήθως νέοι, έξυπνοι, πολιτικά και κοινωνικά ενεργοί άνθρωποι, συνήθως queer και όχι λευκοί -τα παιδιά των ανθρώπων που μπορεί να μεγάλωσαν νιώθοντας παρείσακτοι σε αυτόν τον κόσμο”.
Την επόμενη φορά που θα πούμε για το cancel culture που καταστρέφει ζωές, λοιπόν, ας θυμόμαστε έστω ποιες ακριβώς ζωές καταστρέφει.
