Πιο δυνατές οι γυναίκες στην Ισπανία με τον νέο νόμο που ψηφίστηκε: «Μόνο το ναι σημαίνει ναι»

Ήταν 2016 όταν μια ομάδα αντρών βίασε ομαδικά μία 18χρονη γυναίκα στη διάρκεια της γιορτής Σαν Φερμίν στην Παμπλόνα και βιντεοσκόπησαν τις πράξεις τους. Φυσικά δεν είναι η πρώτη φορά που αντίστοιχα φαινόμενα συμβαίνουν στον κόσμο. Το 2018 αυτοί οι 5 άντρες από την Ισπανία, καταδικάστηκαν σε εννέα χρόνια κάθειρξη. Όχι όμως για βιασμό, αλλά για «σεξουαλική κακοποίηση». Η σεξουαλική κακοποίηση θεωρείτο αδίκημα βάσει του ποινικού κώδικα της Ισπανίας και οριζόταν από την απουσία βίας ή εκφοβισμού, ενώ επέσυρε μικρότερες ποινές.

@unsplash

Μέχρι πρόσφατα λοιπόν στην Ισπανία και σε πολλές ακόμη ευρωπαϊκές χώρες για να αποδειχθεί ένας βιασμός έπρεπε να υπάρχουν αποδείξεις εκφοβισμού ή βίας. Το περιστατικό αυτό όμως του 2016, οδήγησε την ανατροπή του νόμου αυτού και στην θέσπιση ενός πιο ισχυρού, για την σεξουαλική κακοποίηση και τον βιασμό των γυναικών.

#NOW

Σεξουαλική βία σε καιρό πολέμου: Μία διαφορετική πανδημία που εξελίσσεται αθόρυβα

«Η χώρα μας περιλαμβάνει επιτέλους στη νομοθεσία της, ότι η συναίνεση είναι βασικό στοιχείο των σεξουαλικών μας σχέσεων. Οι γυναίκες δεν θα χρειάζεται πλέον να αποδείξουν ότι υπέστησαν βία ή εκφοβισμό στη διάρκεια επίθεσης, ώστε αυτή να αναγνωριστεί ως σεξουαλική επίθεση», δήλωσε η υπουργός Ισότητας της Ισπανίας Ιρένε Μορένο.

Η θετική αυτή αλλαγή κατάφερε να γίνει δυνατή, γιατί την εποχή εκείνη που είχε ξεσπάσει το περιστατικό με τον βιασμό της 18χρονης, δεκάδες χιλιάδες γυναίκες είχαν βγει στους δρόμους της Ισπανίας φωνάζοντας το σύνθημα «εγώ σε πιστεύω, αδελφή μου», ζητώντας την αυστηροποίηση του ποινικού κώδικα.

The reformed criminal code of #Spain now defines rape as ‘sex without clear consent’.#FPExplained #onlyyesmeansyeshttps://t.co/KtYiUB7fAT

— Firstpost (@firstpost) August 26, 2022

Μπροστά στις αντιδράσεις αυτές, το ισπανικό Ανώτατο Δικαστήριο χαρακτήρισε τον Ιούνιο του 2019 τα γεγονότα «ομαδικό βιασμό» και επέβαλε ποινές 15 ετών κάθειρξης στους δράστες. Η κυβέρνηση του Πέδρο Σάντσεθ είχε δεσμευθεί να υιοθετήσει νομοθεσία για τη συναίνεση αμέσως μετά την ορκωμοσία της.

Το νέο νομοσχέδιο που υιοθετήθηκε στις 25 Αυγούστου του 2022 ποινικοποιεί τα «ανάρμοστα» σχόλια στον δρόμο, τη διάδοση προσωπικών βίντεο με σεξουαλικό περιεχόμενο, ενώ προβλέπει την αποτελεσματική διδασκαλία της σεξουαλικής αγωγής στα σχολεία και την ενίσχυση της προστασίας των θυμάτων σεξουαλικής βίας αλλά και την αποζημίωσή τους.

Ο νέος νόμος της Ισπανίας φέρνει στο προσκήνιο την «συναίνεση».

Στο θέμα της συναίνεσης η ισπανική κυβέρνηση εξήγησε ότι εμπνεύστηκε τον νέο νόμο, από τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης, μια διεθνή σύμβαση που υιοθετήθηκε το 2011 και η οποία ορίζει τους κανόνες για την αντιμετώπιση της σεξιστικής βίας. Το υπουργείο Ισότητας επεσήμανε επίσης ότι η Ισπανία θεωρεί βιασμό κάθε σεξουαλική πράξη χωρίς ρητή συναίνεση.

Πιο συγκεκριμένα το νέο νομοσχέδιο, που έγινε γνωστό ως «μόνο το ναι σημαίνει ναι», υιοθετήθηκε οριστικά χθες από το κοινοβούλιο με 205 ψήφους υπέρ και 141 κατά, αφού είχε ήδη εγκριθεί σε πρώτη ανάγνωση τον Μάιο. Σημειώνεται ότι τον Ιούλιο η Γερουσία είχε προχωρήσει σε μια τροποποίηση λόγω της οποίας οι βουλευτές χρειάστηκε να ψηφίσουν εκ νέου.

Τέλος, σύμφωνα με έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας που δημοσιεύθηκε στα τέλη του 2020, 12 ευρωπαϊκές χώρες, ανάμεσά τους το Βέλγιο, η Δανία, η Σουηδία και η Βρετανία—από τις 31 που εξετάστηκαν όριζαν τον βιασμό ως απουσία συναίνεσης. Μεταξύ των χωρών αυτών η Γερμανία αυστηροποίησε τη νομοθεσία της το 2017 προκειμένου να καταστήσει την απουσία συναίνεσης μοναδικό κριτήριο για τον ορισμό του βιασμού.

Να σημειωθεί ακόμη ότι η Ισπανία πρωτοπορεί στο θέμα της καταπολέμησης της σεξουαλικής βίας μετά την υιοθέτηση νόμου το 2004, ο οποίος, μεταξύ άλλων, θεωρεί τη διαφορά στο φύλο του δράστη και του θύματος επιβαρυντικό παράγοντα στην περίπτωση άσκησης βίας.