Μέχρι στιγμής, υπολογίζονται 4.365 νεκροί ενώ οι προβλέψεις είναι εφιαλτικές
Πολύ ισχυρή σεισμική δόνηση 7,8 βαθμών της Κλίμακας Ρίχτερ έπληξε τα ξημερώματα της Δευτέρας τα σύνορα Τουρκίας και Συρίας. Το περιστατικό σημειώθηκε τα ξημερώματα, όταν άνθρωποι ήταν μέσα στα σπίτια τους και κοιμόνταν. Νωρίς το πρωί της Τρίτης νέα σεισμική δόνηση 5,6 βαθμών καταγράφηκε στην κεντρική Τουρκία, ανακοίνωσε το Ευρωμεσογειακό Σεισμολογικό Κέντρο (EMSC). Το εστιακό βάθος του σεισμού ήταν μόλις 2 χιλιόμετρα, και η τελευταία ενημέρωση είναι μια σειρά από διαδοχικές σεισμικές δραστηριότητες που πλήττουν τα τελευταία 24ωρα τους πολίτες των περιοχών.
Το επίκεντρο του σεισμού εντοπίστηκε περίπου 26 χλμ. ανατολικά της τουρκικής πόλης Νουρνταγί, σε βάθος 18 χιλιομέτρων, στο ρήγμα της Ανατολικής Ανατολίας (East Anatolian Fault). Κατά τη διάρκεια του 20ού αιώνα, η σεισμική δραστηριότητα σε αυτό το ρήγμα ήταν μικρή.
Μέχρι στιγμής, υπολογίζονται 4.365 νεκροί σε Τουρκία και Συρία από τα 7,8 Ρίχτερ ενώ ο αγώνας για να σωθούν επιζώντες είναι μεγάλος
Από το 1970 στην περιοχή αυτή έχουν καταγραφεί μόνο τρεις σεισμοί με μέγεθος μεγαλύτερο των 6 Ρίχτερ, σύμφωνα με το αμερικανικό Γεωλογικό Ινστιτούτο. Ομως, το 1822, ένας σεισμός, που υπολογίζεται στα 7 Ρίχτερ, σκότωσε 20.000 ανθρώπους.
Κατά μέσον όρο, κάθε χρόνο σημειώνονται παγκοσμίως λιγότεροι από 20 σεισμοί με μέγεθος άνω των 7 Ρίχτερ, κάτι που καθιστά τις σημερινές δονήσεις από τις μεγαλύτερες.
Ο σεισμός προήλθε από σχετικά μικρό εστιακό βάθος, γι’ αυτό και η δόνηση στην επιφάνεια ήταν εντονότερη απ’ ό,τι αν προερχόταν από μεγαλύτερο βάθος, δήλωσε ο David Rothery του βρετανικού Open University. Εντεκα λεπτά μετά την πρώτη δόνηση, ακολούθησε ένας μετασεισμός μεγέθους 6,7 βαθμών. Ωρες αργότερα, σημειώθηκε μία δόνηση 7,5 βαθμών και το απόγευμα ακολούθησε ένας μετασεισμός 6 βαθμών.
Ο πρώτος ισχυρός σεισμός έγινε σε βάθος 18 χλμ και είχε επίκεντρο τη νότια Τουρκία και τη βόρεια Συρία. Πολλές δονήσεις ακολούθησαν και ακολουθούν μέχρι τώρα, στοιχίζοντας τη ζωή σε χιλιάδες ανθρώπους. Για την ακρίβεια, κατά τις πρώτες 11 ώρες, η περιοχή ταρακουνήθηκε από 13 σημαντικές δονήσεις που οδήγησαν σε περισσότερα συντρίμμια, τεράστιες υλικές ζημίες και πολίτες που μάχονταν και μάχονται για τη ζωή τους.
Τα 7.5 ρίχτερ που χτύπησαν την Τουρκία 9 ώρες μετά το αρχικό χτύπημα, ήταν το ίδιο καταστροφικά με τον κύριο σεισμό. Παρόλο που οι επιστήμονες μελετούσαν το φαινόμενο ως μετασεισμό, κατέληξαν στο ότι και οι δύο σεισμό σχετίζονταν μεταξύ τους.
«Οι περισσότεροι μετασεισμοί ήταν κάτι αναμενόμενο, δεδομένου του μεγέθους του κύριου σεισμού», αναφέρει ο ερευνητής γεωλόγος της USGS, Alex Hatem. «Περιμένουμε και άλλους μετασεισμούς τις επόμενες μέρες, εβδομάδες, μήνες».
The finite-fault model starts to take shape, indicating the fault segment that moved in today’s #earthquake Lots more work to be done on this. pic.twitter.com/UhxBNXwUtY
Ο σεισμός προήλθε από ένα ρήγμα μήκους άνω των 100 χιλιομέτρων μεταξύ των Πλακών της Ανατολίας και της Αραβίας. Απελευθέρωσε 250 φορές περισσότερη ενέργεια, σε σύγκριση με τον σεισμό των 6,2 βαθμών που έπληξε το 2016 την κεντρική Ιταλία σκοτώνοντας περίπου 300 ανθρώπους, σύμφωνα με την Joanna Faure Walker, επικεφαλής του Ινστιτούτου Μείωσης Κινδύνων και Καταστροφών στο University College του Λονδίνου.
Από τους σεισμούς με πολλά θύματα που σημειώθηκαν μεταξύ 2013-2022, μόνο δύο είχαν το ίδιο μέγεθος με τον σημερινό.
Ο φλοιός της Γης αποτελείται από ξεχωριστά κομμάτια, που ονομάζονται πλάκες, που «φωλιάζουν» η μία δίπλα στην άλλη. Αυτές οι πλάκες συχνά προσπαθούν να μετακινηθούν, αλλά εμποδίζονται από την τριβή τους πάνω σε μια γειτονική. Ομως μερικές φορές η πίεση αυξάνεται έως ότου μια πλάκα τραντάζεται ξαφνικά, προκαλώντας κίνηση στην επιφάνεια. Σε αυτή την περίπτωση ήταν η αραβική πλάκα που κινούνταν προς τα βόρεια και έτριβε την πλάκα της Ανατολίας.
Γιατί ήταν τόσο καταστροφικός;
Το Ρήγμα Ανατολικής Ανατολίας είναι ένα ρήγμα οριζόντιας μετατόπισης. Αυτό σημαίνει ότι οι πλάκες πιέζονται η μία πάνω στην άλλη κατά μήκος μιας κατακόρυφης γραμμής, συσσωρεύοντας πίεση μέχρι που η μία από αυτές ολισθαίνει με μια οριζόντια κίνηση και απελευθερώνει τεράστια ποσότητα ενέργειας που προκαλεί τον σεισμό. Ένα τέτοιο γνωστό ρήγμα είναι αυτό του Αγίου Ανδρέα, στην Καλιφόρνια, όπου οι επιστήμονες λένε ότι θα μπορούσε να έχει ήδη συμβεί ένας καταστροφικός σεισμός.
Ο σεισμός προήλθε από σχετικά μικρό εστιακό βάθος για αυτό και η δόνηση στην επιφάνεια ήταν εντονότερη απ’ ότι αν προερχόταν από μεγαλύτερο βάθος. Σύμφωνα με τους ειδικούς, αυτό που φαίνεται τώρα είναι ότι η δραστηριότητα επεκτείνεται στα γειτονικά ρήγματα. Υπάρχει πρόβλεψη μάλιστα, ότι η σεισμική δραστηριότητα θα συνεχιστεί για ένα διάστημα.
Αυτή ήταν μια περιοχή όπου δεν είχε σημειωθεί μεγάλος σεισμός για περισσότερα από 200 χρόνια και δεν είχαν υπάρξει προειδοποιητικά σημάδια, επομένως το επίπεδο ετοιμότητας ήταν μικρότερο από μια περιοχή που ήταν περισσότερο συνηθισμένη να αντιμετωπίζει δονήσεις.
Πού θα φτάσει ο αριθμός των θυμάτων;
Σεισμοί παρόμοιου μεγέθους σε κατοικημένες περιοχές έχουν στοιχίσει τη ζωή σε χιλιάδες ανθρώπους. Ένας σεισμός 7,8 βαθμών στο Νεπάλ, το 2015, σκότωσε σχεδόν 9.000 ανθρώπους. Οι ερευνητές τονίζουν πως «δεν θα είναι καλός ο απολογισμός. Τα θύματα θα είναι χιλιάδες, ενδεχομένως και δεκάδες χιλιάδες».
Μάλιστα, τα επικίνδυνα καιρικά φαινόμενα είναι κακός οιωνός. Ο ψυχρός καιρός σημαίνει ότι άνθρωποι που έχουν παγιδευτεί στα συντρίμμια έχουν λιγότερες πιθανότητες να επιβιώσουν. Η καθηγήτρια Joanna Faure Walker, επικεφαλής του Ινστιτούτου Μείωσης Κινδύνων και Καταστροφών στο University College του Λονδίνου, δήλωσε στο ΒΒC: «Από τους πιο θανατηφόρους σεισμούς κάθε έτους, μόνο δύο τα τελευταία 10 χρόνια ήταν ισοδύναμου μεγέθους και τέσσερις τα προηγούμενα 10 χρόνια.»
