Η Ιταλία προχώρησε σε μία σπουδαία πράξη με διεθνή αντίκτυπο: αναγνώρισε τη γυναικοκτονία ως ξεχωριστό, αυτοτελές έγκλημα, θεσπίζοντας αυστηρό πλαίσιο ποινών και ειδικό νομικό ορισμό. Η απόφαση αυτή έρχεται σε μία περίοδο, όπου η βία κατά των γυναικών βρίσκεται στο επίκεντρο της δημόσιας συζήτησης και η ανάγκη για θεσμικές παρεμβάσεις γίνεται ολοένα και πιο επιτακτική.
Με αυτή την παραδειγματική αλλαγή, η Ιταλία επιχειρεί όχι μόνο να ενισχύσει την ποινική προστασία των γυναικών, αλλά και να περάσει το ισχυρό μήνυμα, πως η έμφυλη βία δεν αποτελεί «μεμονωμένο φαινόμενο», αλλά κοινωνική πληγή που απαιτεί σαφή αναγνώριση και αποτελεσματική αντιμετώπιση. Σήμερα. Είναι ήδη αργά; Ναι. Έχει, όμως, ύψιστη σημασία; Επίσης, ναι.
Ένας νόμος που αλλάζει τα δεδομένα στην Ιταλία
Με τη νέα ρύθμιση, η γυναικοκτονία ορίζεται πλέον ρητά ως η δολοφονία μίας γυναίκας λόγω του φύλου της - είτε επειδή διεκδικεί την αυτονομία της, είτε επειδή αποχωρεί από μία σχέση, είτε επειδή αντιστέκεται σε συμπεριφορές ελέγχου και εξουσίας. Η αναγνώριση του κινήτρου αποτελεί θεμελιώδη αλλαγή, καθώς μέχρι σήμερα τέτοιου είδους εγκλήματα συνήθως «χάνονταν» στην ευρύτερη κατηγορία της ανθρωποκτονίας.
Η μεγαλύτερη αλλαγή, ωστόσο, αφορά στην ποινή: η γυναικοκτονία θα τιμωρείται με ισόβια κάθειρξη, ανεξάρτητα από τις επιμέρους συνθήκες. Η καταδίκη δεν θα επηρεάζεται πλέον από ελαφρυντικά που συχνά χρησιμοποιούνταν σε υποθέσεις «εγκλήματος πάθους», τα οποία ιστορικά υποβάθμιζαν τη σοβαρότητα των περιστατικών.
Τα τελευταία χρόνια η Ιταλία έχει αντιμετωπίσει μια σειρά τραγικών γυναικοκτονιών που προκάλεσαν κοινωνική οργή και μαζικές κινητοποιήσεις. Υποθέσεις που συγκλόνισαν την κοινή γνώμη, ανέδειξαν την ανάγκη για νομοθετικές αλλαγές οι οποίες θα αντιμετωπίζουν την έμφυλη βία ως κοινωνικό έγκλημα με ξεκάθαρες ποινές.
Παράλληλα, δημιουργείται ειδική κατηγορία στο ποινικό μητρώο, ώστε οι γυναικοκτονίες να καταγράφονται και να μελετώνται ξεχωριστά, ενισχύονται τα μέτρα προστασίας για τα θύματα έμφυλης βίας, προβλέπεται αύξηση των πόρων για δομές υποστήριξης, όπως καταφύγια και γραμμές βοήθειας. Αυτές οι παρεμβάσεις επιβεβαιώνουν πως ο νόμος δεν στοχεύει μόνο στην τιμωρία, αλλά και στην πρόληψη.
Η προστασία των γυναικών είναι θεμέλιο μιας ισότιμης κοινωνίας
Η αναγνώριση της γυναικοκτονίας ως αυτοτελούς εγκλήματος έχει βαθύ κοινωνικό συμβολισμό. Η πολιτεία παραδέχεται ρητά ότι οι δολοφονίες γυναικών λόγω φύλου αποτελούν ειδική κατηγορία εγκλήματος που συνδέεται με σχέσεις εξουσίας, κοινωνικά στερεότυπα και πατριαρχικές αντιλήψεις.
Ο νέος νόμος αποτελεί ένα αποφασιστικό βήμα προς μία πιο δίκαιη και συνειδητοποιημένη αντιμετώπιση της έμφυλης βίας. Αν και η πραγματική αλλαγή θα κριθεί στην πράξη, η νομοθετική αναγνώριση της γυναικοκτονίας ως αυτοτελούς εγκλήματος υπερβαίνει τα σύνορα της Ιταλίας και ανοίγει τον δρόμο σε ένα ευρύτερο ευρωπαϊκό και παγκόσμιο διάλογο: η προστασία των γυναικών δεν είναι απλώς νομική υποχρέωση, αλλά θεμέλιο μιας δημοκρατικής και ισότιμης κοινωνίας.