Πώς η COVID-19 επηρέασε τις γυναίκες με ενδομητρίωση: Όσα πρέπει να ξέρεις για τη νόσο μετά την πανδημία

Η πανδημία της COVID-19 είχε τεράστιο αντίκτυπο στην υγεία, επηρεάζοντας την ταχύτητα των διαγνώσεων και των θεραπειών. Αν είχες μια χρόνια πάθηση, όπως η ενδομητρίωση, δύσκολα αντιμετώπιζες τέτοιες καθυστερήσεις. Επίσης είναι απόλυτα φυσιολογικό να ανησυχείς εάν η COVID-19 μπορεί να επηρεάσει την ενδομητρίωση ή το αντίθετο.

Εδώ θα βρεις ό,τι χρειάζεσαι να μάθεις για την φροντίδα της ενδομητρίωσης στο παρόν κλίμα

Πρώτα από όλα: Η ενδομητρίωση δεν αυξάνει τον κίνδυνο για COVID-19

Από όταν ανακαλύφθηκε ο κορονοϊός που προκαλεί την COVID-19, δεν έχουν βρεθεί ισχυρές ενδείξεις ότι η ενδομητρίωση αυξάνει τον κίνδυνο να κολλήσεις τον ιό.

Στην αρχή οι ερευνητές πίστευαν ότι μπορεί να υπήρχε μια πιθανή σύνδεση λόγω της φλεγμονώδους φύσης και των δύο. Μια μελέτη του 2022 με 401 συμμετέχοντες θεωρεί ότι οι ασθενείς με ενδομητρίωση μπορεί να είναι πιο επιρρεπείς στην COVID-19, αλλά οι υπόλοιπες έρευνες δεν βρήκαν καμία διαφορά μεταξύ ανθρώπων με ενδομητρίωση και ανθρώπων χωρίς ενδομητρίωση.

Θωρακική ενδομητρίωση και COVID-19

Υπάρχει μια προϋπόθεση για τους ασθενείς με θωρακική ενδομητρίωση, ο οποίος είναι ένας σπάνιος τύπος ενδομητρίωσης που επηρεάζει τα πνευμόνια και το διάφραγμα.

Οι άνθρωποι με θωρακική ενδομητρίωση μπορεί να έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο στο να αναπτύξουν COVID-19 ή να ασθενήσουν πιο βαριά, ιδιαίτερα εάν υπάρχουν ουλές στους πνεύμονες που διευκολύνουν την μόλυνση.

Αλλά δεν υπάρχει ακριβής απάντηση, οπότε υπάρχει πιθανότητα ο κίνδυνος να παραμένει ο ίδιος.

Η πανδημία της COVID-19 μπορεί να καθυστερήσει την κατ’ ιδίαν φροντίδα της ενδομητρίωσης

«Η πανδημία επηρέασε όλους τους τομείς της υγείας» λέει ο Greg Marchand, μαιευτήρας-γυναικολόγος στο Marchand Institute for Minimally Invasive Surgery στην Αριζόνα.

Ο πρωταρχικός στόχος ήταν να φροντίσουν τους ασθενείς με COVID-19. Αυτό σημαίνει ότι οι υπόλοιποι άνθρωποι που υπέφεραν από άλλες παθήσεις αντιμετώπιζαν εμπόδια όσον αφορά στην πρόσβαση σε ιατρικά ραντεβού, συνταγές και επεμβάσεις. Τα ραντεβού πολύ συχνά ακυρώνονταν ή καθυστερούσαν.

«Πολλοί γιατροί άλλαξαν την κατ’ ιδίαν επίσκεψη με τηλ-επίσκεψη» εξηγεί ο Marchand «το οποίο ελάττωσε σοβαρά το επίπεδο φροντίδας της ενδομητρίωσης, εφόσον οι γιατροί δεν μπορούσαν να εξετάσουν από κοντά και η επικοινωνία του ασθενή με τον γιατρό μειώθηκε λόγω της μη ικανότητας έκφρασης μέσω μιας μικρής οθόνης».

Οι χειρουργικές επέμβασης καθυστερούσαν επίσης και εφόσον η επέμβαση για την διάγνωση της ενδομητρίωσης είναι μη πρωτεύουσας σημασίας, καθυστερούσε περισσότερο.

«Μερικά νοσοκομεία και κλινικές μείωσαν τον αριθμό των ασθενών που μπορούσαν να εγχειριστούν» αναφέρει ο Marchand. Αυτό σημαίνει μεγαλύτερη αναμονή για την αρμόζουσα θεραπεία.

Δεν είναι μόνο η φροντίδα και η θεραπεία για τους ασθενείς που έχουν ήδη διαγνωστεί με ενδομητρίωση, που είχε θέμα. Η διάγνωση καθυστερούσε εξίσου.

«Η ενδομητρίωση είναι ευρέως γνωστή ως χρόνια πάθηση με μεγάλη καθυστέρηση στη διάγνωσή της» λέει ο Dan Nayot, γιατρός, ιατρικός σύμβουλος στο Bird&Be και αναπαραγωγικός ενδοκρινολόγος και ειδικός υπογονιμότητας.

Ένας λόγος είναι ότι η συνήθης σωστή διάγνωση γίνεται με επεμβατική λαπαροσκοπική εγχείρηση. Άλλοι λόγοι είναι η λανθασμένη διάγνωση, λόγω παρόμοιων συμπτωμάτων με άλλες παθήσεις και η κλασική άρνηση των συμπτωμάτων που θεωρούνται ως «φυσιολογικά».

Ενώ η συνήθης και σωστή διάγνωση γίνεται με εγχείρηση, τα συμπτώματα, η φυσική εξέταση και ο υπέρηχος ή η αξονική τομογραφία χρησιμοποιούνται για να γίνει μια διάγνωση. Υπάρχει ένα θέμα με αυτόν το τύπο της διάγνωσης. «Αν και η τηλεϊατρική ξεπέρασε αρκετά εμπόδια μέσα στην πανδημία, είναι λογικό πως καθυστερούσε οποιαδήποτε φυσική εξέταση, η οποία μπορεί να βοηθούσε στη διάγνωση» λέει ο Nayot.

Πώς να ξεπεράσετε τις καθυστερήσεις που σχετίζονται με την COVID-19 στην φροντίδα

Ενώ μπορεί να είναι εξοργιστικό και ανησυχητικό να αντιμετωπίζεις καθυστερήσεις, το να παραμένεις σε επικοινωνία με τον γιατρό σου θα σε βοηθήσει να συνεχίσεις να είσαι ενημερωμένη. Θα είναι σε θέση να σου προσφέρουν πληροφορίες για το χρονοδιάγραμμα του ραντεβού και να σου δώσουν την ευκαιρία για ανανέωση του ραντεβού, όταν αυτό καταστεί εφικτό. Και αν ακόμα δεν καταφέρεις να μιλήσεις με έναν γιατρό ή να καταφέρεις να κάνεις τη θεραπεία σου όπως παλιά, η τηλεϊατρική βοηθάει την κατάσταση.

«Επιτρέπει στους ασθενείς με ενδομητρίωση να μπορούν να παραμείνουν σε επικοινωνία με τους γιατρούς τους και επίσης πολλές επιλογές θεραπείας μπορούν να προσφερθούν με αυτόν τον τρόπο» λέει ο Nayot. Διατροφικές συμβουλές και συμβουλές για τον τρόπο ζωής, συνταγές και φάρμακα κατά του πόνου και προτάσεις για βοηθητικές θεραπείες.

Για μερικούς ανθρώπους αυτή η ιατρική φροντίδα μπορεί να είναι μια αποτελεσματική εναλλακτική από το χειρουργείο. «Αλλά αυτό δεν απευθύνεται σε όλους τους ασθενείς» σημειώνει ο Marchand.

Το να μιλήσεις με τον γιατρό ή κάποιον άλλο ειδικό υγείας από το τηλέφωνο ή μέσω internet μπορεί να είναι βοηθητικό εάν ήδη είσαι σε ορμονική θεραπεία ή σε θεραπεία για τους πόνους και χρειάζεσαι μια προσαρμογή στη δόση των φαρμάκων που λαμβάνεις.

Αν αδυνατείς να έχεις πρόσβαση σε κάποιον ειδικό υγείας ή αντιμετωπίζεις εξαιρετικά μεγάλη αναμονή για ραντεβού, υπάρχουν μερικές πρακτικές που μπορείς να κάνεις από το σπίτι και να απαλύνουν τα συμπτώματα.

Προσπάθησε να κοιμάσαι καλά και να ασκήσε ελαφρά, όπως να κάνεις yoga, η οποία βοηθάει με την χαλάρωση και τις στρατηγικές ενσυνειδητότητας. Όταν τα συμπτώματα είναι ιδιαίτερα επίπονα, ζεστές κομπρέσες, ζεστά μπάνια και παυσίπονα μπορούν να βοηθήσουν στην ελάττωση του πόνου. Μπορεί να θελήσεις να επικοινωνήσεις και με άλλους, οι οποίοι βρίσκονται στην ίδια θέση με εσένα μέσω διαδικτυακών ομάδων. Τέλος, το να κρατάς ένα ημερολόγιο με τα συμπτώματα μπορεί να βοηθήσει τον γιατρό ή κάποιον άλλο ειδικό υγείας να συνταγογραφήσει τον πιο σωστό τρόπο φροντίδας, ενώ περιμένεις την βοήθεια ενός ειδικού.

Πώς να μειώσετε τον κίνδυνο για COVID-19 κατά τη διάρκεια της κατ’ ιδίαν φροντίδας της ενδομητρίωσης

Είναι φυσικό να ανησυχείς για την COVID-19 αν έχεις ένα ραντεβού κατ’ ιδίαν. Όπως εξηγεί ο Marchand «Δεν είναι ανοησίες, είναι απόλυτα λογικό ότι όταν πας στον γιατρό ή στο νοσοκομείο βρίσκεις άρρωστους ανθρώπους, οπότε η ανησυχία είναι κατανοητή». Αλλά υπάρχουν τρόποι να μειώσεις τον κίνδυνο φορώντας μάσκα και πλένοντας τα χέρια σου. Τα ιατρεία έχουν πολύ «σφιχτά» ιατρικά πρωτόκολλα και δεν αφήνουν άτομα με συμπτώματα ίωσης να έρθουν για ραντεβού, ώστε να μειώσουν τον κίνδυνο εξάπλωσης της COVID-19.

Συχνές ερωτήσεις

Αυξάνει η ενδομητρίωση τον κίνδυνο για COVID-19;

Αυτή τη στιγμή δεν υπάρχουν ενδείξεις που να υποδεικνύουν σύνδεση μεταξύ ενδομητριωσης και COVID-19. «Είναι πιθανό ότι ο έντονος πόνος που σχετίζεται με την ενδομητρίωση μπορεί να περιορίσει τις δραστηριότητες και την άσκηση σε σημείο που μπορεί να επηρεάσει το ανοσοποιητικό σύστημα» λέει ο Marchand. Αυτό μπορεί να κάνει ένα άτομο με ενδομητρίωση πιο επιρρεπές σε ιώσεις όπως η COVID-19, αλλά είναι μια σπάνια περίπτωση. Η μόνη εξαίρεση είναι οι άνθρωποι με θωρακική ενδομητρίωση. Εφόσον αυτός ο τύπος επηρεάζει τα πνευμόνια και το διάφραγμα, ένα άτομο με αυτή την πάθηση μπορεί να διατρέχει μεγαλύτερο κίνδυνο αν κολλήσει κορονοϊό ή να περάσει πιο βαριά την COVID-19.

Αυξάνει η COVID-19 τον κίνδυνο για ενδομητρίωση;

Αυτή τη στιγμή δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι η COVID-19 μπορεί να συμβάλει στην ανάπτυξη της ενδομητρίωσης. Ένας ξεχωριστός παράγοντας πρέπει να ληφθεί υπόψιν λέει ο Marchand. «Ο πραγματικός ή φανταστικός φόβος του να πάμε σε μέρη όπου παρέχεται φροντίδα μπορεί να οδηγήσει σε προβληματα όσον αφορά την θεραπεία» αναφέρει. «Για παράδειγμα, μπορεί να αναβάλετε το χειρουργεία σας που έχει σχέση με την ενδομητρίωση, διότι φοβάστε ότι θα πάτε σε ένα νοσοκομείο και μπορεί να κολλήσετε COVID-19» εξηγεί ο Marchand.

Μπορεί η COVID-19 να επηρεάσει τα συμπτώματα της ενδομητρίωσης ή να δημιουργήσει επιπλοκές;

«Δεν υπάρχουν έρευνες που να καλύπτουν αυτές τις ερωτήσεις και είναι ένα πολύ περίπλοκο σενάριο για έρευνα. Οπότε, εν περιλήψη, όχι δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι η COVID επηρεάζει την ενδομητρίωση» λέει ο Nayot. Αλλά η επιρροή της πανδημίας στην πρόσβαση στην υγεία μπορεί να επηρεάσει τα συμπτώματα της ενδομητρίωσης. Σε μια έρευνα στις αρχές της πανδημίας, οι ασθενείς ανέφεραν ότι είχαν χειρότερα συμπτώματα. Είναι επίσης γνωστό ότι το στρες και το άγχος μπορούν να έχουν αρνητικό αντίκτυπο στα συμπτώματα.

Μπορεί το εμβόλιο για την COVID-19 να επηρεάσει τα συμπτώματα της ενδομητρίωσης ή να προκαλέσει επιπλοκές;

Όπως και στην προηγούμενη ερώτηση «δεν υπάρχουν ενδείξεις που να υποδεικνύουν ότι το εμβόλιο για την COVID-19 μπορεί να έχει αρνητικό αντίκτυπο στην ενδομητρίωση» αναφέρει ο Nayot. Αλλά δε μια έρευνα του 2022 αναφέρθηκε ότι άτομα με ενδομητρίωση είναι πιθανό να αποκτήσουν μεγαλύτερη ροή μετά τον εμβολιασμό.

Επηρέασε η πανδημία της COVID-19 την διάγνωση της ενδομητρίωσης και την θεραπεία της;

Είτε με την καθυστερημένη διάγνωση είτε με τα ακυρωμένα ραντεβού, η πανδημία είχε αντίκτυπο σε πάρα πολλές παθήσεις, συμπεριλαμβανομένης και της ενδομητρίωσης. Είναι πιθανό πως το στρες σχετίζεται με αυτό και οι καθυστερήσεις από μόνες τους μπορεί να συνέβαλαν αρνητικά στην φυσικά και ψυχικά συμπτώματα, μαζί με την συνολική ποιότητα ζωής. Σε μερικές περιπτώσεις, η παρατεταμένη καθυστέρηση μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα την εξέλιξη της νόσου και στην πιθανή αναγκαιότητα ενός πιο πολύπλοκου χειρουργείου. Ενώ ακόμα κάποιες περιοχές μπορεί να έχουν μεγάλες λίστες αναμονής για κατ’ ιδίαν εξέταση, υπάρχουν σήμερα περισσότερες επιλογές να δεις κάποιον γιατρό και αυτό λόγω της τηλεϊατρική. Η τηλεϊατρική μπορεί να αφαιρέσει οποιοδήποτε γεωγραφικό εμπόδιο και να βοηθήσει ανθρώπους, που δεν μπορούν να ταξιδέψουν λόγω πόνων, να λάβουν φροντίδα.

Σε τελική ανάλυση αν έχεις ενδομητρίωση ή περιμένεις να διαγνωστείς, η πανδημία επηρέασε το επίπεδο στις υπηρεσίες υγείας. Δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι η ενδομητρίωση μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο για COVID-19 ή το αντίθετο, αλλά μπορεί τα συμπτώματα να χειροτερέψουν,.

Μπορεί να πάρει λίγο καιρό στους γιατρούς και στις ομάδες ειδικών να βγάλουν άκρη με τις μεγάλες λίστες αναμονής, αλλά η τηλεϊατρική μπορεί να σε βοηθήσει με ειδικούς που μπορούν να σου προτείνουν τρόπους διαχείρισης των συμπτωμάτων ενώ περιμένεις για το κατ’ ιδίαν ραντεβού σου.

Πηγή: healthline