Παιδιά και επιθετική συμπεριφορά: Η ψυχολόγος Σοφία Αντύπα μας λύνει όλες τις απορίες

Πότε μπορούμε να πούμε ότι ένα παιδί είναι επιθετικό, με ρωτάνε συχνά οι γονείς….Επιθετικό λοιπόν είναι ένα παιδί που φωνάζει, βρίζει, χτυπάει τους άλλους, λέει ψέματα επανειλημμένως, κλέβει συστηματικά, δημιουργεί φασαρίες ή λείπει συχνά από το σχολείο, βασανίζει τα ζώα, και καταστρέφει πράγματα άλλων. Επιθετικό δεν είναι το παιδί που κλαίει και χτυπιέται μέχρι να γίνει το δικό του. Αυτό είναι κάτι διαφορετικό και έχει να κάνει με την υπερπροστασία, κάτι το οποίο θα συζητήσω σε άλλο άρθρο.

Διαβάστε εδώ: Γιατί το άγχος φαίνεται να χειροτερεύει το βράδυ

Είναι επομένως πολύ σημαντικό οι γονείς να αναγνωρίζουν τι σημαίνει επιθετικό παιδί και να μπορούνε μέσα τους να διαφοροποιούνε την επιθετικότητα από το θάρρος στα παιδιά, και να αντιλαμβάνονται τη διαφορά. Το επισημαίνω αυτό, διότι το μπέρδεμα αυτό είναι και ένας από τους λόγους που δημιουργείται επιθετικότητα στα παιδιά. Καθώς πολύ συχνά οι γονείς θέλουνε το παιδί τους να είναι δυνατό και θαρραλέο, και να μπορεί να χειρίζεται τους άλλους, ανεξάρτητα από το πως το πετυχαίνει αυτό. Με τον τρόπο αυτό όμως δεν συνειδητοποιούν πως ενισχύουνε την αρνητική συμπεριφορά του παιδιού τους, και κατ’ επέκταση την επιθετικότητα του.

Άλλος πολύ σημαντικός παράγοντας στην ανάπτυξη της επιθετικότητας είναι η ξεχωριστή σχέση της μητέρας με το παιδί και τα δικά της συναισθήματα και συμπεριφορές απέναντι του. Αν δηλαδή,  το παιδί νιώθει ματαίωση και ακύρωση από τη μητέρα του, διότι η ίδια δεν μπορεί να ανταπεξέλθει στις ανάγκες του και δεν ξέρει πως να αντιδράσει στα συναισθήματα του, τότε η σχέση τους θα του δημιουργήσει αισθήματα θυμού και επιθετικότητας. Όταν το παιδί βιώνει αυτή τη ματαίωση από τη μάνα, ενδεχομένως να νιώθει ελλιπής, και μέσο της επιθετικότητας  να προσπαθήσει να αποδεικνύει πως μπορεί να επιτύχει κάποιου είδους κοινωνικής καταξίωσης, π.χ. “είμαι ο πιο δυνατός και σκληρός από όλους άρα όλοι με θαυμάζουν αφού δε με θαυμάζει η μαμά μου” (αναφέρομαι στα σχολικά χρόνια εδώ). Μέσο λοιπόν της επιθετικότητας αυτής , το παιδί εκφράζει δυο πράγματα, …..το πρώτο την ανάγκη να έχει την εξουσία, και το δεύτερο την επιθυμία να έχει τον έλεγχο.

Διαβάστε εδώ: Χωρισμένοι γονείς και Χριστούγεννα

Βέβαια υπάρχει και πιο απλός τρόπος και ξεκάθαρος τρόπος,  όπως γίνεται με όλες τις συμπεριφορές, έτσι γίνεται και με την επιθετικότητα, την μαθαίνουμε καθώς μεγαλώνουμε…το οποίο  σημαίνει το παιδί μαθαίνει μέσα από το περιβάλλον του, καθώς παρατηρεί τους γύρω του να αντιδράνε με επιθετικό τρόπο. Καταλαβαίνουμε λοιπόν πόσο προσεκτικοί χρειάζεται να είναι οι γονείς στην συμπεριφορά τους, μπροστά στα παιδιά, καθώς τα ίδια μιμούνται τα ξεσπάσματά μας, την οργή και το θυμό μας. Θα έχετε  σίγουρα για παράδειγμα, παρατηρήσει πόσο άσχημο είναι να βλέπει κανείς στο δρόμο ή σε μαγαζί μητέρα να τραβάει το παιδί της, να του φωνάζει ή να βρίζει. Αυτό βέβαια θα μου πείτε (…και έχετε δίκιο) μπορεί και να είναι μεμονωμένο περιστατικό και δεν αναφέρομαι σε  αυτές τις περιπτώσεις όπου μπορεί μια φορά το εξάμηνο να χάσετε την υπομονή σας και να φωνάξετε, αλλά στις περιπτώσεις που επαναλαμβάνονται συχνά τέτοιου είδους “σκηνικά” στην καθημερινότητα μας. Είναι ανθρώπινο να χάνουμε κάποιες φορές την υπομονή μας, καθώς, η κούραση και η πίεση που νιώθουμε στην  καθημερινότητα μας, μας βγάζει κάποιες φορές εκτός ορίων, αλλά δεν πρέπει ποτέ να ξεχνάμε πως εμείς είμαστε οι ενήλικες εδώ και  είμαστε εμείς που δείχνουμε στο παιδί τι σημαίνει θυμώνω, χάνω την υπομονή μου κτλ. Χρειάζεται λοιπόν, να ανταμείβουμε τη σωστή συμπεριφορά, και να μην δεχόμαστε την επιθετικότητα του παιδιού απέναντι στους άλλους. Να εξηγούμε πως η συμπεριφορά αυτή είναι λάθος και μη αποδεκτή στην κοινωνία. Να μαθαίνουμε στα παιδιά εναλλακτικούς τρόπους ώστε να μπορούνε να υποστηρίζουνε τον εαυτό τους και τα δικαιώματα τους χωρίς να χτυπάνε τους άλλους.

Διαβάστε εδώ: Εάν κάνετε αυτά τα 5 πράγματα μεγαλώνετε σωστά παιδιά

Υπάρχουνε ωστόσο και άλλοι παράγοντες που επηρεάζουν τη συμπεριφορά ενός παιδιού και δημιουργούνε επιθετικότητα, και που δεν πρέπει να τους ξεχνάμε, όπως είναι, οι εκπομπές και τα έργα που παρακολουθούν στην τηλεόραση ή τα παιχνίδια πολέμου και καταστροφής που παίζουνε στον υπολογιστή, τα οποία ενισχύουνε την επιθετικότητα τους μέχρι την ενηλικίωση τους. Επίσης, η συνεχόμενη κριτική των γονιών, η μεγάλη αυστηρότητα και ο αποκλεισμός, δημιουργούνε θυμό ο οποίος μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα την επιθετική συμπεριφορά.

Ας παρατήσουμε λοιπόν, πως ένα παιδί που μεγαλώνει σε ένα σπίτι όπου δεν υπάρχουνε καυγάδες, θυμός, και φωνές, σημαίνει πως θα μεγαλώσει υιοθετώντας ήρεμους τρόπους διευθέτησης προβλημάτων.

Η οικογενειακή κατάσταση λοιπόν είναι αυτή που πρωταρχικά και κυρίως επηρεάζει ένα παιδί και το κάνει επιθετικό. Τα προβλήματα μέσα στην οικογένεια, το ξύλο , οι φωνές και οι έντονοι καυγάδες είναι αυτοί που ενισχύουνε την επιθετική του συμπεριφορά. Σκεφτείτε καλά λοιπόν την επόμενη φορά που θα μαλώνετε με τον άντρα σας μπροστά στα παιδιά σας, τι παράδειγμα δίνετε προς μίμηση!

Από τη Σοφία Αντύπα, Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια- www.ipsychology.gr

Κάντε like στη σελίδα μας στο facebook για να μαθαίνετε όλα τα νέα.