Διαταραχές άγχους στην εφηβεία: Η ψυχολόγος Σοφία Αντύπα μας λύνει όλες τις απορίες

Ένα από τα κυρία χαρακτηριστικά της εφηβείας είναι το άγχος που πολύ συχνά κατακλύζει τους νέους. Άγχος για το σχολείο και την απόδοσή τους, άγχος για το μέλλον τους, άγχος για τις φιλίες τους, για το σώμα τους και τις αλλαγές που βιώνουν, άγχος σε σχέση με την αποδοχή τους από το άλλο φύλο κ.ο.κ. Το οποίο  βεβαία, επηρεάζει άμεσα και τους γονείς αλλά και το οικογενειακό περιβάλλον που ζούνε. Πότε όμως το άγχος παύει να είναι αποδοτικό και γίνεται δυσλειτουργικό, και πότε μπορούμε να πούμε πω ο έφηβος χρειάζεται βοήθεια;

4 σημάδια ότι παντρεύεστε για τους σωστούς λόγους

Καταρχάς, να πούμε πως το  άγχος και το στρες στην ηλικία αυτή είναι φυσιολογικό, καθώς ο νέος έχει να αντιμετωπίσει πολλές και μεγάλες αλλαγές τόσο στην σχολική του ζωή, στην κοινωνική του ζωή αλλά και οργανικές  και σωματικές αλλαγές. Είναι η ηλικία ανεύρεσης της ταυτότητας τους και μπορεί ο νέος να νιώσει πως το κατακλύζουν ή τον πιέζουν οι γύρω του και οι καταστάσεις, στο να πάρει αποφάσεις, είτε μικρές είτε μεγάλες αποφάσεις ζωής (όπως είναι οι σπουδές και το επάγγελμα που θα ακολουθήσουν). Κάποιοι έφηβοι/έφηβες τώρα, τα καταφέρνουν καλύτερα και μπορούν και ανταπεξέρχονται σε όλη αυτή την πίεση που βιώνουν αρκετά καλά, και κάποιοι άλλοι πάλι όχι και τόσο καλά. Αυτό εξαρτάται από τη ψυχική ανθεκτικότητα που έχουν απέναντι σε αγχωτικές και στρεσογόνες καταστάσεις.  Η ψυχική ανθεκτικότητα είναι κάτι που κτίζεται σταδιακά στο παιδί, επηρεάζετε άμεσα  από το περιβάλλον που μεγαλώνει (οικογένεια, σχολείο, γειτονιά, κοινωνία), αλλά εξαρτάται  εξίσου άμεσα και από τη βιολογία (με τι ήδη εγγεγραμμένα εφόδια δηλαδή γεννιέται ένα παιδί).

Διαβάστε εδώ: Εάν κάνετε αυτά τα 5 πράγματα μεγαλώνετε σωστά παιδιά

Πότε λοιπόν το άγχος, γίνεται διαταραχή και ποιά είναι τα συμπτώματα που χρειάζεται να έχουν κατά νου οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί? Πότε δηλαδή χρειάζεται οι γονείς να ανησυχήσουν ή το σχολείο;

Οι πιο συχνές διαταραχές άγχους που βιώνει ένας/μια έφηβος, είναι οι πανικοί, η ιδεοψυχανγκαστική διαταραχή, οι φοβίες, και το μετατραυματικό στρες.

Η κρίση πανικού  που βιώνει ο έφηβος, συμβαίνει όταν το σώμα αντιδράει υπερβολικά στον φόβο, στο άγχος και το στρες, ή στον ενθουσιασμό. Το σώμα βιώνει έντονα σωματικά συμπτώματα, όπως ταχυκαρδία, τρέμουλο, ναυτία, ζαλάδα, πόνο στο στήθος, δυσκολία στην αναπνοή και εφίδρωση, τα οποία συμπτώματα κλιμακώνονται. Όταν συμβεί κάτι τέτοιο και το βιώσει ο νέος, τότε ο φόβος του να επαναληφθεί είναι τόσο μεγάλος, που  μπορεί από μόνος του να δημιουργήσει και άλλον πανικό. Στην περίπτωση που ο έφηβος βιώνει συχνές κρίσεις πανικού, τότε είναι  που λέμε πως υπάρχει και διαταραχή πανικού.  

Διάβαστε εδώ: Απαντάμε στο αιώνιο ερώτημα: Τελικά υπάρχει γυναικεία φιλία;

Όταν ο έφηβος από το υπερβολικό άγχος του, αρχίζει και έχει εμμονές δηλαδή επαναλαμβανόμενες σκέψεις, εικόνες και σκέψεις αμφισβήτησης, και νιώθει μια παρόρμηση και ψυχαναγκασμό στο να κάνει πράγματα, και επαναλαμβάνει δραστηριότητες τις οποίες νιώθει πως πρέπει να γίνουν, τότε μιλάμε  για ιδεοψυχαναγκαστική συμπεριφορά.

Όταν αναφερόμαστε στις φοβίες και λέμε πως ένας νέος έχει υπερβολικό άγχος το οποίο οδηγεί τελικά στο να δημιουργηθεί μια φοβία, τότε κάνουμε λόγο για υπερβολικό φόβο που νιώθει και συνδέεται με κάτι που οι πιθανότητες να είναι επικίνδυνο είναι ελάχιστες, όπως π.χ. οι αράχνες. Αν ο έφηβος έχει κάποια φοβία, τότε θα βιώσει ανεξέλεγκτο και διάχυτο άγχος, κάθε φορά που η φοβία αυτή πυροδοτηθεί από κάποια κατάσταση ή από κάποιο αντικείμενο. Στην περίπτωση όμως που ο έφηβος βιώσει (ενδοοικογενειακή βια για παράδειγμα) ή είναι μάρτυρας κάποιας  άλλης πολύ τραυματικής εμπειρίας και λόγω αυτής αναπτύξει έντονα συναισθήματα άγχους, τότε μιλάμε για μετατραυματικό στρες. Το οποίο σημαίνει πως μπορεί να βλέπει εικόνες ή εφιάλτες και να ξαναζεί το γεγονός και μαζί  με αυτό την πολύ έντονη και ανεπιθύμητη ψυχική κατάσταση.

Διαβάστε εδώ: 4 τρόποι να διδάξετε τα παιδιά σας να εκτιμούν όλα όσα κάνετε για εκείνα

Σε όλες λοιπόν τις παραπάνω περιπτώσεις, και αν ο γονέας παρατηρήσει κάποιες αλλαγές στην συμπεριφορά του παιδιού του που τον ανησυχεί, είναι απαραίτητο να παρέμβει και να τον/την βοηθήσει. Αν νιώθει πως δεν ξέρει πως να αντιδράσει ή νιώσει πως δεν μπορεί να ανταπεξέλθει στις δυσκολίες που βιώνει το παιδί του, τότε χρειάζεται άμεσα η βοήθεια κάποιου ειδικού. Είναι πολύ σημαντικό η παρέμβαση του γονιού να γίνει σωστά και να νιώσει ο/η έφηβος πως ο γονιός αυτό που επιθυμεί είναι να τον/την βοηθήσει και φροντίσει. Επίσης, σε καμία περίπτωση αν έρθει ο/η έφηβος και μας ζητήσει βοήθεια ή ζητήσει την βοήθεια κάποιου ειδικού ψυχικής υγείας δεν τον/την αποτρέπουμε η ακυρώνουμε λέγοντας “δεν έχεις κάτι, θα περάσει”. Για να ζητάει την βοήθεια μας ή τη συμβουλη μας σημαίνει πως την έχει άμεσα ανάγκη.

Από τη Σοφία Αντύπα, Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια- www.ipsychology.gr

Κάντε like στη σελίδα μας στο facebook για να μαθαίνετε όλα τα νέα.