Πώς προσεγγίζει το παιδί ο κακοποιητής του; Αν το γνωρίζεις, μπορείς να το σταματήσεις!

Μπορεί να μην είναι σε θέση να αναγνωρίσουν ότι αυτό που τους συμβαίνει συνιστά κακοποίηση, κυρίως μάλιστα εάν αυτός που τους κακοποιεί είναι ένας πολύ κοντινός τους άνθρωπος. Μπορεί να νιώθουν μπερδεμένα και ένοχα, πόσο δε μάλλον εάν αυτός που τους προκαλεί τόσο πόνο, είναι συγγενής τους. Πολύ συχνά δε μιλούν γιατί φοβούνται. Φοβούνται ότι δε θα τους πιστέψουν, φοβούνται ότι αυτός που τους κακοποιεί θα βλάψει και αυτούς που αγαπά, φοβούνται, ντρέπονται και βασανίζονται με ενοχές.

Είναι λοιπόν δύσκολο για εμάς τους ενήλικες να καταλάβουμε ότι ένα παιδί που βρίσκεται κοντά μας μπορεί να βιώνει κακοποίηση. Όσα περισσότερα γνωρίζουμε για το πώς «δρουν» οι κακοποιητές, τόσο πιο εύκολο είναι να νιώσουμε την απειλή που βιώνει το παιδί και να το προστατέψουμε.

#NOW

Η Γραμμή ΕΛΙΖΑ άρχισε να λειτουργεί- Πού πρέπει να καλέσετε αν είστε κοντά σ' ένα παιδί που κινδυνεύει

Πώς προσεγγίζουν τα παιδιά αυτοί που θέλουν να τα βλάψουν;

Ένας τρόπος προσέγγισης των θυμάτων από τους κακοποιητές είναι το grooming. Η λέξη έχει προκύψει από το αγγλικό groom που αναφέρεται στον καλλωπισμό των ζώων. Χρησιμοποιείται για να υποδηλώσει τη μορφή αποπλάνησης των παιδιών, κατά την οποία ο θύτης αφιερώνει πολύ χρόνο στο παιδί μέχρι να κερδίσει την προσοχή και την εμπιστοσύνη του, πριν προβεί σε οποιαδήποτε κακοποιητική συμπεριφορά.

Τα 6 στάδια του grooming

Βάζει στόχο το παιδί που θέλει να κακοποιήσει. Ο θύτης βάζει στόχο ένα παιδί που κατά τη δική του κρίση θεωρεί ότι είναι πιο ευάλωτο να πέσει στην επιρροή του: έχει συναισθηματικό έλλειμμα, είναι απομονωμένο, βιώνει παραμέληση, ζει σε ευάλωτο, αδιάφορο ή χαοτικό οικογενειακό περιβάλλον, έχει ελλιπή γονεϊκή προσοχή. Η «ευαλωτότητα» του παιδιού το κάνει εύκολο στόχο και τραβά την προσοχή του θύτη-κακοποιητή.

Επιχείρηση εμπιστοσύνη. Ο θύτης δουλεύει μεθοδικά ώστε να κερδίσει την εμπιστοσύνη του παιδιού, εάν αντιληφθεί ότι οι γονείς-φροντιστές είναι ανύπαρκτοι, ή και την εμπιστοσύνη των γονιών – φροντιστών του παιδιού ώστε να μειώσει την πιθανότητα να τον υποψιαστούν, ενώ την ίδια στιγμή κερδίζει και πρόσβαση στο παιδί, ως φαινομενικά «καλών προθέσεων». Φράσεις όπως «Βλέπω ότι σου αρέσει η Spiderman. Έχω προσκλήσεις για τη νέα του ταινία. Αν θέλεις μπορούμε να πάμε μαζί» και τέτοιου είδους «φιλικές» προσεγγίσεις, από ενήλικα προς ανήλικο, μας βάζουν σε υποψία.

Κάλυψη αναγκών. Στο πρώτο στάδιο της εύρεσης παιδί στόχου, ο θύτης έχει μεθοδικά «σκανάρει» το παιδί και έχει αφουγκραστεί τις ακάλυπτες ανάγκες του. Σε αυτό το στάδιο ο θύτης θα αρχίσει να καλύπτει τις ανάγκες του παιδιού και έτσι θα αρχίσει να αποκτά σημαντικά μεγαλύτερη επιρροή και θέση στη ζωή του. Αν οι ανάγκες είναι υλικές μπορεί να αρχίσει να του παίρνει δώρα ή να του δίνει χρήματα, ενώ αν το παιδί είναι ελλειμματικό συναισθηματικά τότε ο θύτης θα επιχειρήσει να είναι κοντά του δίνοντας του προσοχή και ενίσχυση σε ό,τι κάνει, κάνοντας του φιλοφρονήσεις και παρέχοντας του ένα βλέμμα φροντίδας, που το παιδί δεν εισπράττει από τους γονείς ή φροντιστές του.

Η φάση της απομόνωσης. Σε αυτή τη φάση, ο θύτης θα χρησιμοποιήσει μεθόδους απομόνωσης για να ενισχύσει την σχέση του με το παιδί, δημιουργώντας συνθήκες στις οποίες θα είναι μόνος του μαζί του. Θα προσπαθήσει με χειριστικό ενίοτε τρόπο να πείσει το παιδί ότι το αγαπά και το καταλαβαίνει, όπως κανένας άλλος στον κόσμο, ούτε καν οι ίδιοι του οι γονείς. Χαρακτηριστικές φράσεις που θα το πείσουν να «παραδοθεί», όπως «μπορείς να εμπιστευτείς. Κανείς άλλος δεν είναι εδώ για εσένα. Κανείς δε σε καταλαβαίνει όπως εγώ».

Σεξουαλικοποίηση της σχέσης. Εφόσον ο θύτης έχει χτίσει εμπιστοσύνη με το παιδί και με κάποιον τρόπο το παιδί βασίζεται πια συναισθηματικά σε αυτόν τον άνθρωπο, τώρα ο θύτης θα επιχειρήσει να σεξουαλικοποιήσει τη σχέση. Αυτό μπορεί να γίνει μέσω συζήτησης, χρησιμοποιώντας φυτογραφίες και δημιουργώντας καταστάσεις στις οποίες μπορεί να βρεθούν χωρίς ρούχα, όπως για παράδειγμα στα αποδυτήρια αθλητικής δραστηριότητας ή στη θάλασσα. Εκεί ο θύτης μπορεί πια να χρησιμοποιήσει την εμπιστοσύνη που έχει καταφέρει να χτίσει με το παιδί, αλλά και τη φυσιολογική περιέργεια που έχουν τα παιδιά, για να προχωρήσει στο να μετατρέψει τη φύση της σχέσης τους, σε σεξουαλική.

Έλεγχος. Εφόσον έχει καταφέρει ο θύτης και έχει κακοποιήσει ( με όποιον τρόπο το παιδί), τώρα θα προσπαθήσει να κρατήσει την κακοποίηση μυστική χρησιμοποιώντας χειριστικές μεθόδους απέναντι στο παιδί. Θα προσπαθήσει να το κάνει να νιώσει υπεύθυνο για αυτό που συνέβη. Θα χρησιμοποιήσει τα ελλείμματα που έχει το παιδί και εκείνος έχει καλύψει στα στάδια 1 και 3 αντίστοιχα, για να το εκφοβίσει ότι θα χάσει τη στήριξη του, που τόσο έχει ανάγκη το παιδί. Και τέλος θα το απειλήσει ότι «αν μιλήσεις θα συμβούν άσχημα πράγματα στην οικογένεια σου», πράγμα που το παιδί πιστεύει. Με τον τρόπο αυτό εγκαθίσταται ο φαύλος κύκλος ελέγχου-κακοποίησης-απειλών-σιωπής, κ.ο.κ.

Είναι καθήκον μας να είμαστε σε εγρήγορση όταν ένα παιδί που βρίσκεται δίπλα μας είναι ευάλωτο. Είναι πιθανόν να γίνει στόχος και πολύ γρήγορα, να είναι το θύμα ενός κακοποιητή.

ΕΑΝ ΕΡΓΑΖΕΣΤΕ ΚΟΝΤΑ ΣΕ ΠΑΙΔΙΑ ΚΑΙ ΥΠΟΨΙΑΖΕΣΤΕ ΟΤΙ ΕΝΑ ΠΑΙΔΙ ΚΑΚΟΠΟΙΕΙΤΑΙ, ΚΑΛΕΣΤΕ ΓΡΑΜΜΗ ΕΛΙΖΑ 10454. Μίλησε μας. Μπορούμε να σε βοηθήσουμε.

Έττυ Βαρούχ

Ψυχοθεραπεύτρια- Σύμβουλος Ψυχικής υγείας, Associate member of American Psychological Association, Χειριστής Γραμμής ΕΛΙΖΑ 10454

Ευχαριστούμε θερμά το ΕΛΙΖΑ – Σωματείο Ενάντια στην Κακοποίηση του Παιδιού για τις πολύτιμες πληροφορίες

Διεύθυνση: Ερμού & Χριστοπούλου 2, 10563 Αθήνα