WELL BEING ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ

Τι σημαίνει, τελοσπάντων, να είναι κάποιος «τοξικός»;


Έλενα Κρητικού

9 Σεπτεμβρίου 2022

Τι σημαίνει, τελοσπάντων, να είναι κάποιος «τοξικός»;
pexels
Μετά τον ναρκισσισμό, ήρθε η τοξικότητα κι έγινε τόσο πολυφορεμένη που ξεχάσαμε τι σημαίνει

Τοξικοί γονείς, τοξικοί σύντροφοι, τοξικό περιβάλλον εργασίας, τοξικό εγώ... Με μια γρήγορη ματιά στο internet, θα εντοπίσεις ένα σωρό άρθρα, τα οποία εντοπίζουν σημάδια και δείχνουν τις παγίδες που πρέπει να προσέξεις για να μη συναναστραφείς ποτέ ένα τέτοιο άτομο. Αλλά τι λέμε, μπορεί να είσαι εσύ το ίδιο. Θα σας τα πω εγώ, που έμαθα από την ομάδα σύνταξης στο γραφείο πως ανήκω στο πιο τοξικό ζώδιο όλων.

H τοξικότητα και ό,τι την περιβάλλει, τα τελευταία χρόνια αντικατέστησε τον ναρκισσισμό και χρησιμοποιείται για να περιγράψει πράγματα, καταστάσεις και ανθρώπους που δεν μας κάνουν. Το 2018, βγήκε η λέξη της χρονιάς στα λεξικά του Oxford και από τότε έγινε πιο διαδεδομένη και από το όνομά μας. Η λέξη- κλειδί στο SEO συνοδεύεται από τόσα σημάδια που δεν υπάρχει περίπτωση να μην αναγνωρίσεις έστω ένα πάνω στον σύντροφό σου ή στα άτομα γενικότερα που συναναστρέφεσαι.

Η λέξη χρησιμοποιείται με τέτοια συχνότητα που με κάνει να αναρωτιέμαι: αν όλοι είναι τοξικοί, υπάρχει κανείς που να είναι μην είναι; Και πώς αναγνωρίζεται τελικά; Ποιο είναι το σημάδι εκείνο που τον κάνει υγιή και μη τοξικό; Η χρήση προκύπτει αβίαστα αλλά το πρόβλημα με τη σημασία της λέξης είναι ότι, αντίθετα με τον ναρκισσισμό που έχει επίσημο ορισμό, η τοξικότητα δεν έχει επιστημονική περιγραφή.

Όπως λέει η ειδικός, Melanie Ross Mills: «Όταν ζητάμε από κάποιον να περιγράψει τι σημαίνει ακριβώς η λέξη, δίνεται μια πολύ γενική περιγραφή που στηρίζεται περισσότερο στην υπερβολική κριτική». Η αλήθεια είναι ότι όλοι λατρεύουμε τις ταμπέλες και το γεγονός ότι η λέξη «τοξικός» επιδέχεται πολλαπλών ερμηνειών, μας κάνει να κολλάμε ακόμη περισσότερο με τη χρήση της. Αυτό εξηγεί τουλάχιστον, η αναλύτρια του όρου, Suzanne Degges-White, η οποία διδάσκει στο πανεπιστήμιο του Illinois για τις τοξικές φιλίες.

Tα πάντα έγιναν τοξικά, κι εμείς οι ίδιοι, αλλά δεν ξέρουμε τι ακριβώς σημαίνει αυτό. Πουλάει όμως και ακούγεται πιο καταστροφικό από ό,τι είναι. Όπως εξηγεί η Degges-White στην αμερικανική Huffpost: «Για πολλούς λόγους που συνδέονται με το DNA μας, έχουμε ανάγκη από ταμπέλες για να χαρακτηρίζουμε τα άτομα γύρω μας και να προειδοποιούμε τους άλλους για τους κινδύνους που μπορεί να συνοδεύουν τον χαρακτήρα τους».

Η χρήση της λέξης είναι τόσο προβληματική που πολλοί ψυχολόγοι προσπαθούν να αποτρέψουν τους ασθενείς τους από το να τη βάζουν σε κάθε τους πρόταση. Αντίθετα, στοχεύουν στο να τους βγάζουν προς τα έξω το τι συναισθήματα τους προκαλούν οι άλλοι. Αλλά, και πάλι θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν κι αυτά «τοξικά».

Άλλωστε, η τοξικότητα δεν τα περιλαμβάνει όλα; Θα έπρεπε να είναι η πρώτη λέξη που διδάσκονται τα πρωτάκια στο σχολείο μαζί με την αλφαβήτα. Ίσως γίνει κάποια επίσημη πρόταση από το Υπουργείο Παιδείας γι΄αυτό. Μέχρι τότε θα κολλάει παντού: πίσω από κάθε σκέψη και πρόταση.

Μέχρι τότε, μπορείς να αναγνωρίζεις τους τοξικούς ανθρώπους από μερικές στρατηγικές τους. Οι τοξικοί άνθρωποι προσπαθούν πάντα να σε μπερδέψουν, γίνονται χειριστικοί, ζητούν αποδείξεις για την αγάπη σου, θα σε κάνουν να τους ζητήσεις συγγνώμη ακόμη κι αν δεν φταις (υπάρχουν λίγα ακόμη σημάδια που θα τα βρεις πολύ εύκολα με μια γρήγορη αναζήτηση). Για όλα τα άλλα, υπάρχουν ένα σωρό άλλες λέξεις που έχουν πολύ πιο σαφή ορισμό.

Ακολουθήστε το jenny.gr στο google news και μάθετε τα πάντα γύρω από τη διατροφή, τη γυμναστική, το σεξ και την ψυχική υγεία.