Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς για να αποτρέψουν την κακοποίηση του παιδιού τους

Η ενδυνάμωση των γονέων είναι μια προσέγγιση που βοηθά τους γονείς να αναπτύξoυν την αυτοπεποίθηση και τις δεξιότητες που χρειάζονται για τη φροντίδα των παιδιών. Η ενίσχυση του γονεϊκού ρόλου συμβάλλει στις ανάγκες ολόκληρου του οικογενειακού συστήματος, όχι μόνο του παιδιού, μεμονωμένα.

Μέσω συμβουλευτικής γονέων, ψυχοεκπαίδευσης και παρακολούθησης προγραμμάτων Σχολών Γονέων ενισχύεται η επικοινωνία στην οικογένεια, οι γνώσεις που αφορούν στην ανατροφή των παιδιών και στη διαχείριση συμπεριφορών, έχοντας ως αποτέλεσμα τη μείωση της παραμέλησης και της κακομεταχείρισης των παιδιών.

ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ

Γραμμή ΕΛΙΖΑ 10454: Πόσο θα περιμένεις μέχρι να μιλήσεις;

Πράγματα που μπορείτε να κάνετε ως γονείς για να αποτρέψετε την κακοποίηση παιδιών

• Πειθαρχήστε τα παιδιά σας προσεκτικά. Ποτέ μην πειθαρχείτε το παιδί σας όταν είστε αναστατωμένοι. Δώστε χρόνο στον εαυτό σας να ηρεμήσει. Να θυμάστε ότι η πειθαρχία είναι ένας τρόπος να διδάξετε το παιδί σας. Χρησιμοποιήστε την επιβράβευση για να ενθαρρύνετε την καλή συμπεριφορά και διαλείμματα για να βοηθήσετε το παιδί σας να ανακτήσει τον έλεγχο.
• Ελέγξτε τη συμπεριφορά σας. Η κακοποίηση δεν είναι μόνο σωματική. Τόσο τα λόγια όσο και οι πράξεις μπορούν να προκαλέσουν βαθιές, μόνιμες πληγές. Χρησιμοποιήστε μεθόδους για να δείξετε στα παιδιά και σε άλλους ενήλικες ότι οι συγκρούσεις μπορούν να διευθετηθούν χωρίς χτυπήματα ή φωνές.
• Εκπαιδεύστε τον εαυτό σας και τους άλλους. Η απλή υποστήριξη για τα παιδιά και τους γονείς μπορεί να είναι ο καλύτερος τρόπος για την πρόληψη της κακοποίησης παιδιών. Οι δραστηριότητες μετά το σχολείο, τα προγράμματα εκπαίδευσης γονέων, η συμβουλευτική είναι μερικοί από τους πολλούς τρόπους για να προστατεύσετε τα παιδιά από το κακό.
• Διδάξτε στα παιδιά τα δικαιώματά τους. Όταν τα παιδιά διδάσκονται ότι είναι ξεχωριστά και έχουν το δικαίωμα να είναι ασφαλή, περιορίζουν την πιθανότητα να πιστεύουν ότι η κακοποίηση είναι δικό τους λάθος, ενώ αντίστοιχα αυξάνουν την πιθανότητα να αναφέρουν έναν δράστη.
• Συμμετοχή σε προγράμματα πρόληψης της κακοποίησης του παιδιού. Πολύ συχνά, η παρέμβαση γίνεται μόνο μετά την αναφορά περιστατικού κακοποίησης. Για το λόγο αυτό, κρίνεται καταλυτική η επένδυση σε προγράμματα που έχει αποδειχθεί ότι σταματούν την κακοποίηση πριν αυτή συμβεί – όπως η οικογενειακή συμβουλευτική.
• Μάθετε τι είναι η παιδική κακοποίηση. Η σωματική και σεξουαλική κακοποίηση συνιστά ξεκάθαρα κακομεταχείριση, αλλά το ίδιο συμβαίνει και με την παραμέληση ή τη δυσκολία των γονέων ή άλλων φροντιστών να παρέχουν στο παιδί την απαραίτητη τροφή, ρούχα και φροντίδα. Τα παιδιά μπορεί επίσης να υποστούν συναισθηματική κακοποίηση όταν απορρίπτονται, αποδοκιμάζονται ή απομονώνονται συνεχώς.
• Γνωρίστε τα σημάδια. Οι ανεξήγητοι τραυματισμοί δεν είναι τα μόνα σημάδια κακοποίησης. Η κατάθλιψη, ο φόβος ενός συγκεκριμένου ενήλικα, η δυσκολία να εμπιστευτεί άλλους ή να κάνει φίλους, ξαφνικές αλλαγές στη ρουτίνα διατροφής ή ύπνου, ακατάλληλη σεξουαλική συμπεριφορά, κακή υγιεινή, εσωστρέφεια και εχθρότητα είναι συχνά σημάδια οικογενειακών προβλημάτων και μπορεί να υποδηλώνουν ότι ένα παιδί παραμελείται ή βιώνει σωματική, σεξουαλική ή συναισθηματική κακοποίηση.
• Αναφορά για φερόμενα περιστατικά κακοποίησης. Εάν παρατηρήσετε σε ένα παιδί στοιχεία κακοποίησης, κάντε μια αναφορά στις εισαγγελικές ή αστυνομικές αρχές. Όταν μιλάτε με το παιδί για το περιστατικό κακοποίησης που υπέστη, ακούστε το προσεκτικά, τονίστε ότι το παιδί έκανε το σωστό μιλώντας σε έναν ενήλικα και επιβεβαιώστε ότι δεν είναι υπεύθυνο για αυτό που συνέβη.

Πώς μπορεί η εκπαίδευση γονέων να περιορίσει τον κίνδυνο για κακοποίηση;

Υπάρχουν πολλές τεχνικές που μπορούν να εφαρμοστούν από επαγγελματίες ψυχικής υγείας σε εκπαιδευτικά προγράμματα, με σκοπό τη μείωση της πιθανότητας κακομεταχείρισης του παιδιού από τους γονείς.

• Αυξήστε τις γνώσεις των γονέων για την ανατροφή των παιδιών. Πολλοί γονείς που κακοποιούν τα παιδιά τους δεν ξέρουν πολλά για το πώς τα παιδιά συνήθως ενεργούν, σκέφτονται και μεγαλώνουν. Ως εκ τούτου, είναι χρήσιμο για τους γονείς να παρακολουθήσουν εκπαιδευτικά προγράμματα σχετικά με την ανάπτυξη του παιδιού.
• Δώστε στους γονείς την ευκαιρία να εξασκηθούν χρησιμοποιώντας αυτά που έμαθαν. Όταν οι γονείς έχουν μάθει πώς τα παιδιά δρουν, σκέφτονται και αναπτύσσονται σε κάθε ηλικιακό στάδιο, είναι σημαντικό οι εκπαιδευτές γονέων να τους δώσουν την ευκαιρία να σκεφτούν το πώς μπορούν να συμπεριφέρονται στα παιδιά τους μέσα σε καθημερινές καταστάσεις. Για να επιτευχθεί αυτός στόχος, οι ειδικοί μπορούν να περιγράψουν διάφορα σενάρια που οι γονείς μπορεί να συναντήσουν με τα παιδιά τους και να ζητήσουν από τους γονείς να σκεφτούν πώς τα παιδιά μπορεί να δράσουν αντίστοιχα.
• Μάθετε στους γονείς πώς να συμπεριφέρονται στα παιδιά χωρίς να τα κακομεταχειρίζονται. Μόλις οι γονείς έχουν επιτύχει ένα επίπεδο κατανόησης της ανάπτυξης του παιδιού, ειναι σημαντικό οι επαγγελματίες να εκπαιδεύσουν τους γονείς για σημαντικές δεξιότητες που αφορούν στην ανατροφή των παιδιών, όπως για παράδειγμα ζητήματα ασφάλειας και διαχείρισης κινδύνων.
• Μάθετε στους γονείς πώς να διαχειρίζονται το άγχος. Το άγχος αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους παράγοντες για την παιδική κακοποίηση, γι’ αυτο και είναι καταλυτικής σημασίας η διαχείριση του άγχους στην καθημερινότητά τους. Είναι επίσης χρήσιμο να μπορέσουν να προσδιορίζουν οι γονείς τι τους προκαλεί άγχος, ώστε να βρεθούν οι κατάλληλοι τρόποι διαχείρισης.
• Βοηθήστε τους γονείς να βελτιώσουν τις δικές τους σχέσεις με τους άλλους. Οι γονείς που έχουν μικρή κοινωνική υποστήριξη και προβλήματα στις σχέσεις με τους γύρω τους, συχνά διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο να ασκήσουν βία στα παιδιά τους. Επομένως, είναι ωφέλιμο για τους γονείς και τους παιδιά να εξασκηθούν σε δεξιότητες επικοινωνίας, όπως πώς να ακούν χωρίς διακοπή, πώς να σέβονται τα συναισθήματα και τις προσωπικές απόψεις των άλλων.

Γιώργος Γιαννακίδης, Κοινωνικός Λειτουργός – Επικεφαλής Χειριστής της Γραμμής ΕΛΙΖΑ 10454