Η παγίδα του overthinking: 4 ψέματα που πιστεύουν συχνά όσοι υπεραναλύουν τα πάντα, σύμφωνα με την ψυχολογία

Το overthinking είναι μια συνήθεια που πολλοί άνθρωποι κουβαλούν καθημερινά, συχνά χωρίς να το καταλαβαίνουν. Ενώ μοιάζει σαν εργαλείο για να βρίσκουμε λύσεις, στην πραγματικότητα οδηγεί σε άγχος, ανασφάλεια και μια αίσθηση ότι «κολλάμε» στη ζωή. Πολλές ψυχολογικές έρευνες έχουν δείξει ότι όσοι υπεραναλύουν τείνουν να εγκλωβίζονται σε φαύλους κύκλους σκέψης, χάνοντας πολύτιμο χρόνο και ενέργεια. Σύμφωνα με ειδικούς, αυτό συμβαίνει επειδή συχνά υιοθετούν τέσσερις λανθασμένες αντιλήψεις.

Η παγίδα του overthinking

«Όσο περισσότερο σκέφτομαι, τόσο πιο κοντά έρχομαι στη λύση»

Ενώ φαίνεται λογικό ότι οι σκέψεις μάς φέρνουν απαντήσεις, η υπερανάλυση συχνά έχει το αντίθετο αποτέλεσμα. Όταν σκεφτόμαστε έντονα και ανήσυχα, τροφοδοτούμε τον φαύλο κύκλο του άγχους. Συνήθως τα καλύτερα «insights» έρχονται σε στιγμές χαλάρωσης, όχι έντονης σκέψης. Η εμμονή με τη νοητική επεξεργασία, αντί να λύνει προβλήματα, συχνά μας καθηλώνει.

ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ

Όσοι έχουν υψηλό EQ χρησιμοποιούν αυτή την απλή ερώτηση για να σκέφτονται καθαρότερα και να βρίσκουν νόημα στη δουλειά και τη ζωή

«Η παρούσα στιγμή δεν έχει τίποτα να μου προσφέρει»

Όσοι υπεραναλύουν τείνουν να μένουν «μέσα στο κεφάλι τους», πιστεύοντας ότι η δράση και η πρόοδος συμβαίνουν μόνο στις σκέψεις. Μια μελέτη έδειξε ότι τα άτομα με άγχος έχουν ισχυρή αρνητική προκατάληψη, ερμηνεύοντας το μέλλον ως απειλητικό και παραβλέποντας θετικές δυνατότητες. Έτσι, χάνουν την ομορφιά και τη δύναμη της παρούσας στιγμής, η οποία είναι ο μόνος χώρος όπου μπορούμε πραγματικά να δράσουμε και να νιώσουμε γαλήνη.

«Η δυσφορία σημαίνει ότι κάτι δεν πάει καλά»

Πολλοί πιστεύουμε ότι τα αρνητικά συναισθήματα αντικατοπτρίζουν την πραγματικότητα. Στην ουσία, όμως, νιώθουμε τις σκέψεις μας, όχι τις περιστάσεις. Έρευνα έχει δείξει ότι όταν οι άνθρωποι προσπαθούν να απωθήσουν ή να «λογικοποιήσουν» τα συναισθήματά τους, αυτά επιστρέφουν εντονότερα, τροφοδοτώντας την υπερανάλυση. Αντί να ερμηνεύουμε κάθε αίσθημα ανησυχίας ως «απόδειξη» ότι κάτι δεν πάει καλά, χρειάζεται να αναγνωρίζουμε ότι οι σκέψεις μας δημιουργούν το συναίσθημα. Αυτό βοηθά να μην παγιδευόμαστε στο άγχος.

«Χάνω τον έλεγχο αν σταματήσω να σκέφτομαι»

Η ανάγκη για έλεγχο είναι φυσική, αλλά η ζωή παραμένει απρόβλεπτη. Μελέτες δείχνουν ότι οι υπεραναλυτές συχνά αναπτύσσουν μια ψευδαίσθηση νοητικού ελέγχου, πιστεύοντας ότι η αδιάκοπη σκέψη αποτρέπει αρνητικά γεγονότα. Η αλήθεια είναι ότι η αβεβαιότητα δεν εξαφανίζεται με περισσότερη σκέψη. Αντίθετα, η αποδοχή του χάους μειώνει την ένταση και μας κάνει πιο προσαρμοστικούς.

Η υπερανάλυση δεν είναι λύση· είναι παγίδα. Η ψυχολογία δείχνει ότι απελευθερωνόμαστε όταν αμφισβητούμε τις ψευδείς πεποιθήσεις που μας κρατούν εγκλωβισμένους. Μαθαίνοντας να ζούμε πιο συνειδητά στο παρόν, να αποδεχόμαστε τα συναισθήματά μας και να αφήνουμε χώρο για αβεβαιότητα, μπορούμε να σπάσουμε τον κύκλο της υπερανάλυσης και να ζήσουμε πιο ελεύθερα.