Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη: Πώς μπορείτε να προγραμματίσετε τα γεύματά σας για να διαχειριστείτε τον σακχαρώδη διαβήτη

Η Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη (WDD) θεσπίστηκε το 1991 από τη Διεθνή οργάνωση Διαβήτη  IDF (International Diabetes Federation) και τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, ανταποκρινόμενη στις αυξανόμενες ανησυχίες για την κλιμάκωση της απειλής για την υγεία που προκαλεί ο διαβήτης. Η Παγκόσμια Ημέρα του Διαβήτη έγινε μια επίσημη Ημέρα των Ηνωμένων Εθνών το 2006.

Εορτάζεται κάθε χρόνο στις 14 Νοεμβρίου, στα γενέθλια του Sir Frederick Banting, ο οποίος συν-ανακάλυψε την ινσουλίνη μαζί με τον Charles Best το 1922. Αποτελεί τη μεγαλύτερη εκστρατεία ευαισθητοποίησης στον κόσμο για τον διαβήτη και φτάνει σε παγκόσμιο ακροατήριο άνω του 1 δισεκατομμυρίου ανθρώπων, σε περισσότερες από 160 χώρες.

Tι ακριβώς είναι ο σακχαρώδης διαβήτης; Είναι μια χρόνια ασθένεια κατά την οποία  τα επίπεδα γλυκόζης εμφανίζονται αυξημένα στο αίμα και αυτό έχει σαν αποτέλεσμα η ζάχαρη, αντί να συγκεντρώνεται όπως θα έπρεπε φυσιολογικά στα κύτταρα και να τους δίνει ενέργεια, να συσσωρεύεται στα αγγεία.  Στους διαβητικούς, η λήψη ινσουλίνης, ορμόνης η οποία παράγεται από το πάγκρεας, κρίνεται συνήθως απαραίτητη (ανάλογα με τη σοβαρότητα της κατάστασης) για την ισορροπία και τη διατήρηση της υγείας του οργανισμού.

Υπάρχουν 3 τύποι διαβήτη.

Διαβήτης τύπου Ι (νεανικός διαβήτης): Ο ασθενής παράγει ελάχιστη, έως καθόλου ινσουλίνη γι’αυτό και κρίνεται απαραίτητη η λήψη της. Ο συγκεκριμένος τύπος εμφανίζεται σε ηλικίες κάτω των 40 ετών –κυρίως παιδία και εφήβους.

Διαβήτης τύπου ΙΙ (ενηλίκων): Ο οργανισμός παράγει ινσουλίνη, δεν είναι όμως αρκετή. Ο συγκεκριμένος τύπος (η πιο κοινή μορφή διαβήτη), εμφανίζεται συχνά σε ενήλικες ( άνω των 40 ετών) που πάσχουν από παχυσαρκία. Σε αυτόν τον τύπο, συστήνεται (κατά περίπτωση) δίαιτα, γυμναστική και ενέσεις ινσουλίνης.

Διαβήτης τύπου ΙΙΙ (κύησης): Μπορεί να εμφανιστεί  κατά την περίοδο εγκυμοσύνης, ενώ αντιμετωπίζεται με σωστή διατροφή, άσκηση και λήψη ή μη ινσουλίνης.

Δυστυχώς οι επιστήμονες δεν έχουν ακόμα καταφέρει να αποκρυπτογραφήσουν όλα τα μυστικά αυτής της ασθένειας, ούτε να τη διαγράψουν από τον κατάλογο των χρόνιων νοσημάτων, καθώς δεν έχει βρεθεί ακόμα το φάρμακο που τη γιατρεύει. Ένα από τα θέματα που απασχολούν πολλούς διαβητικούς είναι η διατροφή.

Έχοντας όμως διαβήτη δεν πρέπει να σας κρατήσει από το να απολαμβάνετε μια μεγάλη ποικιλία τροφίμων, συμπεριλαμβανομένων μερικών από τα αγαπημένα σας. Εξάλλου δεν πρέπει να ξεχνάτε ότι και οι διαβητικοί  έχουν τις ίδιες διατροφικές ανάγκες όπως οποιοσδήποτε άλλος άνθρωπος. Μάθετε πώς μπορείτε να προγραμματίσετε τα γεύματα σας, για να σας βοηθήσει να διαχειριστείτε το σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1 και 2.

 

Υδατάνθρακες. Οι διατροφικές συστάσεις για τους διαβητικούς έχουν αλλάξει κατά πολύ με το πέρασμα των χρόνων. Και ενώ παλαιότερα οι επιστήμονες πίστευαν ότι οι διαβητικοί ασθενείς δεν έπρεπε να καταναλώνουν καθόλου υδατάνθρακες, πλέον αυτή η θεωρία έχει καταρριφθεί. Σήμερα οι γιατροί και οι διαιτολόγοι επιτρέπουν την κατανάλωση υδατανθράκων και εκπαιδεύουν τους ασθενείς πώς να τους μοιράζουν μέσα στην ημέρα. Άρα πλέον όσοι πάσχουν από διαβήτη μπορούν να καταναλώσουν οποιοδήποτε αμυλούχο τρόφιμο, όπως ψωμί, μακαρόνια, ρύζι, αρκεί να το καταναλώνουν σε μικρές ποσότητες και να είναι όσο το δυνατό λιγότερο επεξεργασμένο. Ακόμα και η ζάχαρη μπορεί να ενταχθεί στο διατροφικό πρόγραμμα ενός διαβητικού, αλλά σε ελεγχόμενες ποσότητες.

Φυτικές ίνες. Όπως και ο γενικός πληθυσμός, έτσι και τα άτομα με διαβήτη, ενθαρρύνονται να επιλέγουν μια ποικιλία από τροφές πλούσιες σε ίνες, όπως δημητριακά ολικής αλέσεως, φρούτα και λαχανικά, επειδή παρέχουν βιταμίνες, μέταλλα καθώς και άλλες ουσίες σημαντικές για την καλή υγεία. Σε άτομα με διαβήτη τύπου 2, φαίνεται ότι η κατανάλωση φυτικών ινών είναι αναγκαία, για να προσδώσει οφέλη στο γλυκαιμικό έλεγχο (σημαίνει ότι το σάκχαρο έχει κρατηθεί σταθερό σε αποδεκτές τιμές και έτσι θα προληφθούν οι χρόνιες επιπλοκές στα μάτια, στους νεφρούς…) στην υπερινσουλιναιμία και στο  λιπιδαιμικό προφίλ.

Πρωτεΐνη. Η ημερήσια πρόσληψη πρωτεΐνης που κυμαίνεται στο 15-20%, είναι αρκετά ασφαλής σε όλες τις ηλικίες, από τη βρεφική ηλικία και πάνω και φαίνεται να είναι παρόμοια και σε άτομα με διαβήτη. Καλό είναι, οι διαβητικοί να επιλέγουν να καταναλώνουν άπαχες πρωτεΐνες, όπως στήθος κοτόπουλο, άπαχο φιλέτο χοιρινό και να αποφεύγουν τα λιπαρά κρέατα. Επειδή, γενικά οι περισσότεροι ενήλικες τρώνε τουλάχιστον 50% περισσότερες πρωτεΐνες από ό, τι απαιτείται, τα άτομα με διαβήτη φαίνεται να προστατεύονται από την μείωση της πρωτεΐνης, όταν ακολουθούν μια ισορροπημένη διατροφή.

Διαιτητικό λίπος. Ο πρωταρχικός στόχος στα άτομα με διαβήτη είναι να περιορίσουν τα κορεσμένα λιπαρά. Το κορεσμένο λίπος είναι ο κύριος καθοριστικός παράγοντας της αύξησης της LDL (κακής) χοληστερόλης και των τριγλυκαιριδίων. Επίσης, πρέπει να αποφεύγεται η κατανάλωση των trans λιπαρών οξέων, τα οποία περιλαμβάνουν τα προϊόντα που κατασκευάζονται από μερικώς υδρογονωμένα έλαια, όπως ψημένα προϊόντα (συμπεριλαμβανομένων των κράκερ), τα μπισκότα, ντόνατς κ.α. Η επίδραση των trans λιπαρών οξέων στην αύξηση της χοληστερόλης είναι παρόμοια με εκείνη των κορεσμένων λιπών στην αύξηση της χοληστερόλης στο πλάσμα, Ως εκ τούτου, ο στόχος για τα άτομα με διαβήτη, παραμένει ο ίδιος, όπως και για τον γενικό πληθυσμό.

Είναι επίσης, σημαντικό να γνωρίζετε, ότι η απώλεια βάρους σε άτομα με διαβήτη τύπου 2, συνδέεται με μειωμένη αντίσταση στην ινσουλίνη, με  βελτίωση της γλυκαιμίας και με μειωμένη αρτηριακή πίεση.

Το πιάτο του διαβητικού:

Το 1/2 του πιάτου πρέπει να το καταλαμβάνουν τα λαχανικά διαφορετικών ειδών και πλούσιων σε φυτικές ίνες, οι οποίες καθυστερούν την απορρόφηση του σακχάρου στο αίμα, με αποτέλεσμα ο διαβητικός να παρουσιάζει χαμηλές τιμές μεταγευματικής γλυκόζης.

Το 1/4 του πιάτου πρέπει να περιλαμβάνει υδατάνθρακες (ρύζι, πατάτες, ψωμί), κατά προτίμηση από προϊόντα ολικής άλεσης, γιατί αυξάνουν λιγότερο το σάκχαρο στο αίμα μετά την κατανάλωσή τους.

Το υπόλοιπο 1/4 του πιάτου πρέπει να περιέχει πρωτεΐνες (ψάρι, κοτόπουλο ή γαλοπούλα χωρίς πέτσα, κόκκινο κρέας από άπαχο κομμάτι, όσπρια). Οι πρωτεΐνες καθυστερούν την αύξηση του σακχάρου στο αίμα.

Τέλος αυτό που ενδεχομένως δεν γνωρίζουν οι περισσότεροι είναι ότι το διαιτολόγιο του διαβητικού αποτελεί πρότυπο διατροφής για όλους του ανθρώπους.