Απαντάμε στις πιο κρίσιμες ερωτήσεις για τον κορωνοϊό Covid-19

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας κήρυξε πανδημία για τον κορωνοϊό, ενώ την ίδια ώρα η Κίνα στην επαρχία Χουμπέι - επίκεντρο της έξαρσης και διάδοσης του ιού - κατέγραψε μονοψήφιο αριθμό κρουσμάτων. Οι αρχές της Κίνας ανακοίνωσαν οκτώ νέα κρούσματα στην επαρχία Χουμπέι, όπου δειλά - δειλά η καθημερινότητα των πολιτών επιστρέφει σε μια κανονικότητα. Πολλές επιχειρήσεις και καταστήματα άρχισαν και πάλι να λειτουργούν, ενώ οι αρχές χαλαρώνουν τα αυστηρά περιοριστικά μέτρα της προηγούμενης περιόδου.

Όμως στην Ευρώπη τα πράγματα είναι εντελώς διαφορετικά, αφού πλέον ο κορωνοϊός έκανε την εμφάνισή του και στη χώρα μας, με τον αριθμό των επιβεβαιωμένων κρουσμάτων να αυξάνεται συνεχώς. 

Και επειδή πολλά γράφονται και ακούγονται για τον νέο κορωνοϊό, αποφασίσαμε να σας λύσουμε μερικές απορίες, σύμφωνα πάντα με τον ΠΟΥ και το CDC. 

1. Είναι καλύτερο να πλένετε τα χέρια σας με σαπούνι ή με αντισηπτικό τζελ;

Το CDC  συνιστά να πλένετε συχνά τα χέρια σας με σαπούνι και νερό για να μειώσετε τα μικρόβια και τα άλλα χημικά στα χέρια σας. Αλλά αν δεν είναι διαθέσιμο το σαπούνι και το νερό, μπορείτε να χρησιμοποιείτε το απολυμαντικό χεριών. Σύμφωνα με το CDC, το σαπούνι και το νερό είναι πιο αποτελεσματικά για την απομάκρυνση μικροβίων και αναφέρει ότι τα απολυμαντικά χεριών με βάση το αλκοόλ δεν είναι εξίσου αποτελεσματικά αν τα χέρια σας είναι εμφανώς βρώμικα ή λιπαρά.

2. Πώς θα αποφύγετε την εξάπλωση του κορωνοϊού COVID-19 εάν έχετε νοσήσει;

Μείνετε στο σπίτι. Οι ασθενείς που είναι ελαφρώς άρρωστοι είναι σε θέση να απομονωθούν στο σπίτι κατά τη διάρκεια της ασθένειάς τους. Θα πρέπει να περιορίσετε τις δραστηριότητες εκτός του σπιτιού, εκτός από την παροχή ιατρικής περίθαλψης.

Αποφύγετε δημόσιους χώρους. Μην πηγαίνετε στην εργασία, στο σχολείο ή στους κοινόχρηστους χώρους.

Αποφύγετε τα μέσα μαζικής μεταφοράς. Αποφύγετε τη χρήση δημόσιων συγκοινωνιών, τα ταξίδια  και τη χρήση ταξί.

Μείνετε μακριά από άλλους ανθρώπους στο σπίτι.  Όσο το δυνατόν περισσότερο, θα πρέπει να μείνετε σε ένα συγκεκριμένο δωμάτιο και μακριά από άλλους ανθρώπους. Επίσης, θα πρέπει να χρησιμοποιείτε ξεχωριστό μπάνιο, εάν υπάρχει.

Μην πάτε στο νοσοκομείο μόνοι σας. Όπως αναφέρει ο ΕΟΔΥ, οποιοσδήποτε έχει επιστρέψει από το εξωτερικό και ειδικότερα από χώρα που έχει επιβεβαιωμένα κρούσματα του κορωνοϊού και έχει εμφανίσει ανησυχητικά σημάδια, όπως πυρετό, βήχα ή προβλήματα του αναπνευστικού συστήματος, μπορεί να καλέσει 24 ώρες το 24ωρο στο κέντρο επιχειρήσεων του ΕΟΔΥ, στον τηλεφωνικό αριθμό 210-5212504. Επίσης από 07.03.2020, λειτουργεί και η τηλεφωνική γραμμή 1135, η οποία επί 24ώρου βάσεως θα παρέχει πληροφορίες σχετικά με τον νέο κορωνοϊό.

Να φοράτε μια μάσκα προσώπου αν είστε άρρωστοι. Πρέπει να φοράτε μάσκα όταν βρίσκεστε κοντά σε άλλους ανθρώπους ή κατοικίδια ζώα και πριν μπείτε στο γραφείο ενός παρόχου υγειονομικής περίθαλψης. Αν ο ασθενής δεν είναι σε θέση να φορέσει μια μάσκα προσώπου (για παράδειγμα, επειδή προκαλεί δυσκολία στην αναπνοή), τότε οι άνθρωποι που ζουν με το άτομο που είναι άρρωστο, δεν πρέπει να παραμείνουν στο ίδιο δωμάτιο μαζί του ή θα πρέπει να φορούν μάσκα όταν μπαίνουν στο δωμάτιο με το άτομο που είναι άρρωστο.

Καλύψτε το στόμα και τη μύτη σας με ένα χαρτομάντηλο όταν βήχετε ή φτερνίζεστε και στη συνέχεια να το πετάξετε σε ένα καλάθι απορριμμάτων.

Πλύνετε τα χέρια σας. Να πλένετε τα χέρια σας με σαπούνι και νερό για τουλάχιστον 20 δευτερόλεπτα ή, εάν δεν είναι διαθέσιμο σαπούνι και νερό, καθαρίστε τα χέρια σας με ένα απολυμαντικό χεριών που περιέχει τουλάχιστον 60% αλκοόλ, καλύπτοντας όλες τις επιφάνειες των χεριών σας και τρίβοντας τα μέχρι να στεγνώσουν.

3. Μπορεί να μεταδοθεί ο νέος κορωνοϊός από ζώο σε άνθρωπο;

Όσον αφορά στο νέο κορωνοϊό δεν έχει εντοπισθεί ακόμα η πηγή προέλευσής το στα ζώα. Αυτό δε σημαίνει ότι μεταδίδεται από οποιοδήποτε ζώο ή το κατοικίδιο σας. Το πιο πιθανό είναι ότι η μετάδοση στον άνθρωπο προήλθε από κάποιο ζώο σε αγορά ζωντανών ζώων στην Κίνα.

4. Μεταδίδεται ο κορωνοϊός μέσω τροφίμων;

Δεν υπάρχουν ενδείξεις μετάδοσης του κορωνοϊού μέσω τροφίμων. Σύμφωνα με την δημοσίευση της Ευρωπαϊκής Αρχής για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA) τα επιστημονικά δεδομένα που αφορούν σε προηγούμενες εστίες λοιμώξεων από παρόμοιους κορωνοϊούς (SARS-CoV, MERS-CoV), δείχνουν ότι δεν σημειώθηκε μετάδοση μέσω κατανάλωσης τροφίμων. Προς το παρόν, δεν υπάρχουν στοιχεία βάσει των οποίων να αποδεικνύεται ότι ο νέος κορωνοϊός είναι διαφορετικός από τους προηγούμενους όσον αφορά τη μετάδοσή του μέσω της κατανάλωσης τροφίμων. Το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC) δήλωσε ότι ο ιός εξαπλώνεται από άνθρωπο σε άνθρωπο, κυρίως μέσω της αναπνευστικής οδού με σταγονίδια από μολυσμένα άτομα που φτερνίζονται, βήχουν ή εκπνέουν. 

5. Πόσο παραμένει ο κορωνοϊός σε επιφάνειες και στον αέρα; 

Δεν υπάρχει ακόμη ξεκάθαρη απάντηση. Σύμφωνα με μία πολύ μικρή επιστημονική προδημοσίευση (δεν έχει ακόμη περάσει από το «φίλτρο» του ελέγχου άλλων επιστημόνων), που έγινε προ ημερών στο medRxiv, ο ιός μπορεί να ζήσει στον αέρα έως τρεις ώρες, πάνω σε χαρτονένιες επιφάνειες (π.χ. συσκευασιών) έως 24 ώρες, ενώ πάνω σε επιφάνειες πλαστικές και από ανοξείδωτο χάλυβα επί δύο έως τρεις ημέρες. Μία άλλη έρευνα, που είχε δημοσιευθεί στο ιατρικό περιοδικό «Journal of Hospital Infection», σύμφωνα με το «Science», βρήκε ότι ο συγγενικός κορωνοϊός που προκαλεί τη νόσο SARS μπορεί να ζήσει έως εννέα ημέρες πάνω σε μη πορώδεις επιφάνειες όπως το πλαστικό και ο ανοξείδωτος χάλυβας (οι ιοί της γρίπης επιβιώνουν έως περίπου 48 ώρες). 

6. Πώς θα προστατευτείτε από τον κορωνοϊό Covid-19 
 

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας συστήνει να λάβετε τα παρακάτω μέτρα:

Καθαρίστε καλά τα νύχια σας. Εκτός από τα χέρια σας, σημαντικό είναι να καθαρίζετε και το μέσα μέρος των νυχιών σας εφόσον είναι μακριά. Ο ιός και τα βακτηρίδια μπορούν να ευδοκιμήσουν σε ένα ζεστό και υγρό περιβάλλον, όπως κάτω από τα νύχια σας.  Η καλύτερη πρακτική είναι να χρησιμοποιήσετε μια σωστή βούρτσα καθαρισμού στην κάτω πλευρά των νυχιών, χρησιμοποιώντας νερό και σαπούνι. 

Πλύνετε τα χέρια σας καλά με νερό και σαπούνι. Κάντε σαπουνάδα και πλύνετε τα χέρια σας και ανάμεσα στα δάχτυλα για τουλάχιστον 20 δευτερόλεπτα. 

Όταν φτερνίζεστε ή βήχετε πρέπει να καλύπτετε το στόμα σας με ένα χαρτομάντηλο, το οποίο πρέπει στη συνέχεια να το πετάξετε στα σκουπίδια και να πλένετε καλά τα χέρια σας. Αν δεν σας βρίσκεται κάποιο χαρτομάντηλο, τότε είναι προτιμότερο να φτερνιστείτε ή να βήξετε στον αγκώνα σας και όχι στις στα χέρια σας. 

Οι ιατρικές μάσκες προσφέρουν κάποια προστασία, αφού δεν αφήνουν τα σταγονίδια να τις διαπεράσουν. Παρόλα αυτά δεν προστατεύουν από τα πιο ελαφριά σωματίδια, τα οποία μπορούν εύκολα να διαπεράσουν το υλικό από το οποίο είναι φτιαγμένες. Επίσης οι μάσκες επίσης αφήνουν ακάλυπτα τα μάτια και υπάρχουν στοιχεία πως ορισμένοι ιοί μπορούν να προσβάλλουν κάποιον και μέσω ματιών. 

Εάν βρίσκεστε σε μία από τις περιοχές επιδημίας, αποφεύγουμε τα γεύματα με ωμά ή άψητα ζωικά προϊόντα και όταν μαγειρεύετε προσέχετε να μην έρθουν σε επαφή τα κρέατα με τα υπόλοιπα προϊόντα. 

Ζητήστε άμεσα ιατρική βοήθεια, αν δείτε ότι έχετε ανεβάσει πυρετό, βήχετε ή δυσκολεύεστε να αναπνεύσετε. Επίσης λέτε στον γιατρό  λεπτομερώς το ιστορικό ταξιδιών σας. 

Αν επιστρέψατε από μια περιοχή όπου έχει εμφανιστεί ο ιός και βήχετε, έχετε πυρετό, τρέχει η μύτη σας ή πονάει ο λαιμός σας, δεν θα πρέπει να βγείτε από το σπίτι σας, πριν σας συμβουλεύσει κάποιος γιατρός.

7. Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο από τον κορωνοϊό Covid-19;

Τα περισσότερα από τα στοιχεία που είναι γνωστά σχετικά με τους παράγοντες κινδύνου για τον COVID-19 βασίζονται σε αυτά που έχουν αναφερθεί από την Κίνα, όπου προέκυψε η νέα εστία του νέου κορωνοϊό και συνέβη μια συντριπτική πλειοψηφία περιπτώσεων και θανάτων . Ακολουθούν δύο ομάδες που φαίνονται ιδιαίτερα ευάλωτες.

Ηλικιωμένοι. Η πλειοψηφία των θανάτων από κορωνοϊό έχουν εμφανιστεί στους ηλικιωμένους. Η ηλικία άνω των 50 ετών είναι πιο ευάλωτη από τις μικρότερες ηλικίες, ενώ οι ηλικιωμένοι ασθενείς κινδυνεύουν περισσότερο. Οι περισσότεροι θάνατοι παρουσιάστηκαν σε ασθενείς άνω των 70 ετών.

Άτομα με υποκείμενες χρόνιες παθήσεις. Οι άνθρωποι με υποκείμενες χρόνιες παθήσεις - συμπεριλαμβανομένων των καρδιακών παθήσεων και των πνευμόνων, του διαβήτη και άλλων καταστάσεων - βρίσκονται σε υψηλότερο κίνδυνο. Όταν το σώμα σας ήδη ασχολείται με μια ξεχωριστή κατάσταση υγείας, έχει λιγότερη ενέργεια για να αντιμετωπίσει μια οξεία λοίμωξη.

8. Πώς αντιμετωπίζουν οι νεαροί ενήλικες τον κορωνοϊό Covid-19

Οι άνθρωποι στα 20, 30 και 40 ετών φαίνεται να έχουν μικρότερο κίνδυνο  επιπλοκών. Είναι πολύ απίθανο για τους νέους να έχουν σοβαρές επιπλοκές, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι είναι αδύνατο, επισημαίνουν οι ειδικοί , ειδικά εάν έχουν άμεση ή συχνή επαφή με την ασθένεια ή μια υποκείμενη πάθηση.

9. Τι συμβαίνει με τα παιδιά και τον κορωνοϊό Covid-19;

Σε αντίθεση με άλλους ιούς της αναπνευστικής οδού όπως η γρίπη, δεν έχουν υπάρξει περιπτώσεις COVID-19 σε παιδιά.  Περιορισμένες αναφορές από την Κίνα υποδεικνύουν ότι τα παιδιά με επιβεβαιωμένο COVID-19 έχουν γενικά παρουσιάσει ήπια συμπτώματα, δήλωσε το CDC. Όμως ενώ δεν υπάρχουν επί του παρόντος άμεσες ενδείξεις ότι τα παιδιά είναι πιο ευαίσθητα, θα πρέπει να διδάσκονται τις βασικές πρακτικές υγιεινής για την αποφυγή μόλυνσης.