Δίαιτα Whole30: Όλα όσα θέλετε να γνωρίζετε για την αυστηρή διατροφή των 30 ημερών

Για να είμαι ειλικρινής, είμαι έκπληκτη που η δίαιτα Whole30 είναι ακόμα στο προσκήνιο, γιατί είναι η επιτομή μιας δίαιτας της μόδας, με τους περιοριστικούς και αντιεπιστημονικούς κανόνες και τη βραχυπρόθεσμη φύση της.

Και όμως, 12 χρόνια μετά τη δημιουργία της, η Whole30 και η υπόσχεσή της για ελευθερία τροφίμων εξακολουθεί να είναι ισχυρή.

Η δίαιτα Whole30 κατατάσσεται σταθερά στο κατώτατο σημείο της κατάταξης των διαιτών. Φυσικά, δεν υπάρχει καλή δίαιτα, και ακόμη και αυτές που βρίσκονται στην κορυφή της λίστας δεν οδηγούν σε διαρκή απώλεια βάρους, αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία.

Αν είστε αρκετά τυχεροί και δεν ξέρετε τι είναι η δίαιτα Whole30, ακολουθεί μια σύνοψη. Είναι μια δίαιτα αποβολής 30 ημερών με τους ακόλουθους κανόνες:

• Μην καταναλώνετε πρόσθετη ζάχαρη, πραγματική ή τεχνητή.

• Μην καταναλώνετε αλκοόλ, σε καμία μορφή, ούτε για μαγείρεμα.

• Μην τρώτε δημητριακά.

• Μην τρώτε τις περισσότερες μορφές οσπρίων. (Αυτό περιλαμβάνει φασόλια, ρεβίθια, φάβα, φακές και μπιζέλια)

• Μην τρώτε φιστίκια (συμπεριλαμβανομένου φυστικοβούτυρου ή φυστικέλαιου και όλες τις μορφές σόγιας (σάλτσα σόγιας, miso, tofu, tempeh, edamame, πρωτεΐνη σόγιας, γάλα σόγιας ή λεκιθίνη σόγιας).

• Μην τρώτε γαλακτοκομικά.

• Μην δημιουργείτε ή αγοράζετε αρτοσκευάσματα

• Μην ανεβαίνετε στη ζυγαριά και μην κάνετε σωματικές μετρήσεις για 30 ημέρες.

Όταν περάσουν οι 30 ημέρες, η Whole30 συνιστά να κάνετε μια περίοδο «επανεισαγωγής», κατά τη διάρκεια της οποίας προσθέτετε ξανά τα "απαγορευμένα" τρόφιμα αργά. Η αλήθεια είναι ότι 1) είναι πραγματικά δύσκολο να γίνει αυτό αποτελεσματικά χωρίς την καθοδήγηση ειδικών και 2) πολύ λίγοι άνθρωποι το κάνουν πραγματικά, γιατί θέλουν φάνε όλα τα απαγορευμένα φαγητά όσο πιο γρήγορα μπορούν.

Τώρα ας μπούμε στην ανασκόπηση της δίαιτας Whole30 και στους πολλούς τρόπους με τους οποίους η δίαιτα είναι προβληματική.

Η Whole30 δεν βασίζεται σε επιστημονικά στοιχεία

Αν έχετε διαβάσει ποτέ ένα από τα βιβλία με τίτλο Whole30, ξέρετε ότι περιέχουν επιστημονική ορολογία και αναφορές σε μελέτες. Φαίνεται νόμιμο, σωστά;

Κι όμως δεν είναι. Οι δημιουργοί της δίαιτας δεν έχουν πραγματικό υπόβαθρο στις επιστήμες διατροφής ή υγείας. Οι λίγοι πραγματικοί ειδικοί που αναφέρονται είναι ειδικοί σε διαφορετικό πεδίο (φυσιολογία της άσκησης, κινησιολογία, κ.λπ.).

Επίσης επικαλούνται μελέτες, αλλάζοντας τα στοιχεία με τρόπο που ταιριάζει στις πεποίθησεις τους. Ας πάρουμε ως παράδειγμα τον κανόνα «χωρίς σιτηρά, χωρίς όσπρια». Το επιχείρημά τους είναι ότι δύο συγκεκριμένες ενώσεις στα δημητριακά και τα όσπρια, οι λεκτίνες και τα φυτικά, είναι κακές για την υγεία. Αυτό στην πραγματικότητα δεν είναι αλήθεια, αλλά να πώς έφτασαν εκεί:

Οι λεκτίνες είναι πρωτεΐνες που βρίσκονται στα περισσότερα φυτά και συνδέονται με υδατάνθρακες. Η Whole30 και άλλες δίαιτες κατά των δημητριακών ισχυρίζονται ότι οι λεκτίνες μπορούν να οδηγήσουν σε «διαρρέον έντερο» (ένας όρος που οι περισσότεροι ιατροί δεν χρησιμοποιούν επειδή δεν υπάρχουν αρκετά στοιχεία πίσω από αυτόν) προκαλώντας φλεγμονή στα έντερα σας.

Αλλά αυτό απλώς δεν τεκμηριώνεται στα επιστημονικά στοιχεία. Ναι, οι ωμές λεκτίνες σε ορισμένα τρόφιμα όπως τα φασόλια μπορεί να οδηγήσουν σε πεπτικά προβλήματα, αλλά κανείς δεν τρώει ωμά φασόλια. Εξάλλου όπως αναφέρει η έρευνα η κατανάλωση δημητριακών ολικής αλέσεως έχει συνδεθεί με πολλά οφέλη για την υγεία και αυτοί οι ισχυρισμοί κατά της λεκτίνης δεν τεκμηριώνονται.

Το φυτικό οξύ, είναι αντιοξειδωτική ένωση που βρίσκεται στους σπόρους των φυτών. Το επιχείρημα της Whole30 είναι ότι τα φυτικά οξέα οδηγούν σε δυσαπορρόφηση μικροθρεπτικών συστατικών (βιταμίνες και μέταλλα) και ως εκ τούτου βλάπτουν την υγεία.

Αυτό βασίζεται σε κάποια αλήθεια: τα φυτικά δεσμεύονται με ορισμένα μικροθρεπτικά συστατικά (κυρίως ψευδάργυρο, μαγνήσιο και σίδηρο) κατά τη διάρκεια της πέψης και αναστέλλουν την απορρόφησή τους. Αλλά αυτό ισχύει για πολλές άλλες ενώσεις, και δεν σημαίνει ότι είναι εγγενώς κακές. Στις αναπτυσσόμενες χώρες όπου τα δημητριακά αποτελούν το μεγαλύτερο μέρος ή το σύνολο της διατροφής, τα φυτικά οξέα μπορούν να επιδεινώσουν τις ελλείψεις σε αυτά τα μικροθρεπτικά συστατικά. Αλλά στις βιομηχανικές χώρες όπου οι άνθρωποι τρώνε διαφορετικές διατροφές, αυτό δεν είναι καθόλου πρόβλημα.

Η Whole30 δεν είναι "ελευθερία τροφίμων". Είναι το αντίθετο.

Οι υποστηρικτές της συγκεκριμένης δίαιτας πουλάνε κυριολεκτικά ένα βιβλίο με την ελευθερία του φαγητού στον τίτλο. Ας μιλήσουμε για το γιατί αυτό είναι λάθος. Καταρχάς, δεν μπορείτε να βρείτε την ελευθερία του φαγητού μέσα από αυστηρούς κανόνες. Ξέρω ότι λένε ότι το κομμάτι της «ελευθερίας τροφίμων» έρχεται μετά τις 30 ημέρες του ακραίου περιορισμού. Αλλά αυτό δεν είναι αλήθεια. Είναι πολύ πιο πιθανό μετά από τη Whole30, να νιώθετε εμμονή και να είστε εκτός ελέγχου σχετικά με όλα τα τρόφιμα που δεν σας επιτρεπόταν να τρώτε κατά τη διάρκεια των 30 ημερών.

Μπορεί να αισθάνεστε έντονη λαχτάρα για ζάχαρη, δημητριακά, γαλακτοκομικά και συσκευασμένα τρόφιμα για μέρες, εβδομάδες ή μήνες μετά τις 30 ημέρες. Και όταν τα φάτε θα νιώσετε ένοχοι, επειδή, παρόλο που η Whole30 λέει ότι είναι ένα πρόγραμμα μόνο 30 ημερών και ότι μπορείτε να «βρείτε την ελευθερία του φαγητού» στη συνέχεια, ισχυρίζονται ότι αυτές οι τροφές μπορούν να βλάψουν την υγεία σας (πράγμα που δεν αληθεύει εκτός εάν έχετε μια συγκεκριμένη πάθηση που μόνο ένας γιατρός μπορεί να διαγνώσει).

Ακόμη χειρότερα, θα εσωτερικεύσετε τα μηνύματά τους ότι «αν κάνετε ένα λάθος, αυτό δεν έχει αξία και πρέπει να ξεκινήσετε από την αρχή». Κάτι που δεν είναι αλήθεια, και είναι ένας τρομερός τρόπος να σκεφτείς τη διατροφή, την υγεία και κυριολεκτικά τα πάντα στη ζωή.

Το τελευταίο πράγμα που θα πω για τη Whole30 είναι ότι κάνει τους ανθρώπους να αισθάνονται αδύναμοι

Η δίαιτα Whole30 μεταφέρει το μήνυμα ότι δεν επιτρέπονται λάθη, που είναι ένας φρικτός τρόπος να σκεφτόμαστε το φαγητό, την υγεία ή κυριολεκτικά οτιδήποτε άλλο στη ζωή. Εάν κατά λάθος φάτε κάτι που έχει ίχνη ζάχαρης, πρέπει να ξεκινήστε ξανά τις 30 ημέρες. Αν πάτε σε ένα εστιατόριο και σας σερβίρουν λαχανικά στον ατμό με βούτυρο από πάνω (παρόλο που, σύμφωνα με τις συμβουλές της Whole30, επιμένατε να σας σερβίρουν φαγητό σύμφωνα με τις ακριβείς προδιαγραφές σας), ξανά από την αρχή.

Λένε ότι ακόμη και ελάχιστες ποσότητες των «απαγορευμένων» θρεπτικών συστατικών θα «καταστρέψουν» τα αποτελέσματά σας. Αλλά αυτό είναι εντελώς λάθος, γιατί δεν υπάρχουν αποδεδειγμένα οφέλη για τη συγκεκριμένη δίαιτα, επομένως προφανώς δεν υπάρχει καμία απόδειξη ότι η απόκλιση από τους κανόνες θα αναιρέσει αυτά τα υποτιθέμενα οφέλη.

Εάν έχετε δοκιμάσει τη Whole30, δεν είναι ντροπή. Εξάλλου το μάρκετινγκ που έχει είναι εξαιρετικό. Έχουν χτίσει μια κοινότητα, η οποία μπορεί να σας κάνει να αισθάνεστε ωραία. Έχουν εκδώσει βιβλία συνταγών με υπέροχες φωτογραφίες και, για να είμαι ειλικρινής, μερικές καλές συνταγές. Το Doing a Whole30 έχει γίνει ένα είδος τιμής στην κουλτούρα της διατροφής.

Εάν έχετε πέσει θύμα στο μάρκετινγκ τους, δεν υπάρχει λόγος να αισθάνεστε ένοχοι. Ας ελπίσουμε ότι καταλαβαίνετε εκ των υστέρων ότι η έντονη λαχτάρα που είχατε για ζάχαρη και υδατάνθρακες (ή οποιαδήποτε άλλα τρόφιμα εκτός ορίων) τις ημέρες, εβδομάδες ή μήνες μετά τη Whole30, δεν ήταν επειδή η ζάχαρη και οι υδατάνθρακες είναι κακά και πρέπει να αποφεύγονται. Συνέβη λόγω του φόβου και του περιορισμού που δημιουργεί η δίαιτα Whole30.

Τέλος εάν παλεύετε με μια διατροφική διαταραχή, διαταραγμένη διατροφή, υπερφαγία ή συνεχή λαχτάρα για φαγητό, η Whole30 δεν είναι η απάντηση, γιατι πιθανότατα, θα επιδεινώσει τα προβλήματά σας.