Οι μεγάλες νύχτες, οι σύντομες μέρες και οι χαμηλές θερμοκρασίες κατά τη διάρκεια του χειμώνα μπορεί να κάνουν πολλούς ανθρώπους να αισθάνονται κουρασμένοι και νωθροί, και ίσως ακόμη και να θέλουν να μένουν αδρανείς για πολλές ώρες. Γιατί όμως η εποχή επηρεάζει τα επίπεδα ενέργειας;
Η άφιξη του χειμώνα φέρνει μαζί της μια σειρά από πιθανές προκλήσεις για τον ύπνο, συμπεριλαμβανομένης της μειωμένης έκθεσης στο ηλιακό φως, των ψυχρότερων θερμοκρασιών, των αλλαγών του ρολογιού και της μειωμένης ανοσία. Όλοι αυτοί οι παράγοντες διαταράσσουν τον ύπνο, καθιστώντας πιο δύσκολο να σηκωθείς το πρωί. Ορμονικές αλλαγές, ανθυγιεινές συμπεριφορές και ορισμένες ανεπάρκειες βιταμινών μπορεί επίσης να είναι πίσω από την εμφάνιση της εποχικής κόπωσης.
Ορμόνες
Οι ορμόνες μπορούν να επηρεάσουν τα επίπεδα ενέργειας. Η σεροτονίνη, μια ορμόνη που συχνά συνδέεται με τη διάθεση, και η μελατονίνη, μια ορμόνη που ρυθμίζει τον ύπνο, διατηρούν το κιρκάδιο ρολόι του σώματος - το εσωτερικό του ρολόι - το οποίο κυμαίνεται ανάλογα με τον κύκλο νύχτας-ημέρας.
Η επίφυση του εγκεφάλου είναι υπεύθυνη για την παραγωγή μελατονίνης, την οποία παράγει ως απάντηση στο σκοτάδι. Ωστόσο, επειδή οι χειμερινοί μήνες είναι συχνά πιο σκοτεινοί και έχουν λιγότερες ώρες ηλιακού φωτός, αυτό μπορεί να αλλάξει την παραγωγή μελατονίνης, κάνοντάς μας να παράγουμε περισσότερη ορμόνη το πρωί (όταν είναι ακόμα σκοτάδι) και νωρίτερα το βράδυ. Σύμφωνα με τους ειδικούς τα κυμαινόμενα επίπεδα της ορμόνης μπορούν να παίξουν ρόλο στα πρότυπα ύπνου και στην αλλαγή της διάθεσης.
Έτσι λοιπόν η έκθεση στο φως αμέσως μετά το ξύπνημα μπορεί να βοηθήσει στη μείωση της ποσότητας της παραγωγής μελατονίνης κατά τη διάρκεια της ημέρας. Όταν εκτίθεστε σε φυσικό ή τεχνητό φως μόλις ξυπνήσετε, μπορεί να βοηθήσει στην ενίσχυση της πρωινής εγρήγορσης και της ενέργειας και στη μείωση της αίσθησης της κούρασης.
Βιταμίνη D
Η βιταμίνη D είναι απαραίτητη για υγιή οστά και δόντια και μπορεί να βοηθήσει το ανοσοποιητικό σύστημα να αντισταθεί σε βακτήρια και ιούς. Η έλλειψη βιταμίνης D μπορεί να προκαλέσει κόπωση. Σε μια μελέτη του 2016 που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Medicine οι ερευνητές χορήγησαν ένα καθημερινό συμπλήρωμα βιταμίνης D σε μια ομάδα συμμετεχόντων που είχαν κλινικά χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D, ενώ μια άλλη ομάδα ανθρώπων που είχαν επίσης χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D έλαβαν εικονικό φάρμακο. Η αύξηση των επιπέδων βιταμίνης D συσχετίστηκε με σημαντικές βελτιώσεις στην αυτοαναφερόμενη κόπωση.
Η βιταμίνη D μπορεί επίσης να υποστηρίξει τα υγιή επίπεδα σεροτονίνης, τα οποία μπορεί να μειωθούν κατά τη διάρκεια του χειμώνα λόγω της αύξησης της μελατονίνης. Αυτό συμβαίνει επειδή η σεροτονίνη παράγει μελατονίνη, επομένως τα αυξημένα επίπεδα μελατονίνης εξαντλούν την παροχή σεροτονίνης. Τα χαμηλά επίπεδα σεροτονίνης μπορεί να οδηγήσουν σε χαμηλή διάθεση και αισθήματα ατονίας και νωθρότητας.
Ωστόσο, η λήψη συμπληρωμάτων βιταμίνης D χωρίς διαγνωσμένη ανεπάρκεια δεν έχει αποδειχθεί ότι έχει οφέλη. Μόνο ένας γιατρός μπορεί να διαγνώσει ανεπάρκεια βιταμίνης D.
Δεν ασκείστε αρκετά
Σύμφωνα με μια μελέτη του 2019 στο Journal of Sport and Health Science οι περισσότεροι άνθρωποι δεν ασκούνται τόσο συχνά τους χειμερινούς μήνες, όσο το καλοκαίρι, λόγω των κακών καιρικών συνθηκών ως δικαιολογία με σκοπό να μένουν σε εσωτερικούς χώρους.
Όμως η σωματική δραστηριότητα είναι ένας από τους καλύτερους τρόπους για να παραμείνετε γεμάτοι ενέργεια όλη την ημέρα και μπορεί επίσης να βελτιώσει την ψυχική υγεία και τον ύπνο, σύμφωνα με το CDC.
Χρειαζόμαστε περισσότερο ύπνο τον χειμώνα;
Περίπου το ένα τρίτο των Αμερικανών λένε ότι κοιμούνται περισσότερο τον χειμώνα, σύμφωνα με έρευνα του AASM. Αλλά αυτό σημαίνει ότι χρειαζόμαστε περισσότερο ύπνο κατά τη διάρκεια της ψυχρότερης περιόδου;
Το Sleep Foundation επισημαίνει ότι οι ενήλικες πρέπει να κοιμούνται περίπου επτά με εννέα ώρες κάθε βράδυ. Αυτές οι οδηγίες δεν διαφέρουν ανάλογα με τις εποχές, γεγονός που υποδηλώνει ότι οι άνθρωποι δεν χρειάζονται περισσότερο ύπνο τους πιο κρύους μήνες.
Ωστόσο, όλοι οι παραπάνω εποχικοί παράγοντες μπορούν να επηρεάσουν τον ύπνο μας. Μελέτες έχουν δείξει ότι σε χώρες με ευδιάκριτη εποχική διακύμανση, οι άνθρωποι τείνουν να πέφτουν για ύπνο και να σηκώνονται λίγο αργότερα τον χειμώνα από το καλοκαίρι. Η έλλειψη φυσικού φωτός της ημέρας μπορεί να το εξηγήσει αυτό κατά τη διάρκεια του χειμώνα, το οποίο καθυστερεί ο κύκλος ύπνου/αφύπνισης μας.
Ακολουθήστε το jenny.gr στο google news και μάθετε τα πάντα γύρω από τη διατροφή, τη γυμναστική, το σεξ και την ψυχική υγεία.
