6 μύθοι για την ενδομητρίωση που, επιτέλους, ήρθε η ώρα να καταρριφθούν

Η ενδομητρίωση είναι μία πάθηση πολύ πιο συνηθισμένη απ’ όσο νομίζουμε. Παρότι επηρεάζει 1 στις 10 γυναίκες, η ενημέρωση είναι ελάχιστη, η παραπληροφόρηση μεγάλη και η διάγνωση, χρονοβόρα.

Σε χώρες με ανεπτυγμένο σύστημα υγείας, όπως στο Ηνωμένο Βασίλειο, ο μέσος χρόνος διάγνωσης είναι τα 8 έτη, περίπου. Αυτό σημαίνει ότι μία γυναίκα θα περάσει χρόνια κατά τη διάρκεια των οποίων όχι απλώς δε θα γνωρίζει τι της συμβαίνει, αλλά θα αισθάνεται μεγάλο πόνο – και όχι μόνο, καθώς δεν είναι το μοναδικό σύμπτωμα – και πολλοί, ακόμη κι επαγγελματίες υγείας, θα υποτιμούν την κατάστασή της.

WELL BEING

Ενδομητρίωση: Το μεγάλο αφιέρωμα του JennyGr στη γυναικολογική πάθηση που αφορά όλη την κοινωνία

Ο δρ. Κωνσταντίνος Κυριακόπουλος*, ο μοναδικός πιστοποιημένος Γυναικολόγος-Χειρουργός Ενδομητρίωσης στην Ελλάδα, μας μίλησε και καταρρίπτει έξι βασικούς μύθους, από μία μεγάλη λίστα.

Μύθος 1: «…o έντονος πόνος στην περίοδο είναι φυσιολογικός…»

Τα γυναικολογικά προβλήματα απασχόλησαν εκτεταμένα τους ιατρούς του προηγούμενου αιώνα ,οι οποίοι δυστυχώς τα συνέδεσαν με «ψυχολογικές διαταραχές» ή την «φαντασία» των γυναικών αφού δεν μπορούσαν να τα εξηγήσουν διαφορετικά.

Παρόλο που ο τρόπος αντιμετώπισης των γυναικών έχει αλλάξει ραγδαία (προς το καλύτερο), κάποιες από τις παλιές πεποιθήσεις εξακολουθούν να είναι βαθιά ριζωμένες στην ιατρική σκέψη. Μία από αυτές είναι και ο πόνος κατά την διάρκεια της περιόδου.

Παρατηρείται πολύ συχνά το φαινόμενο κατά το οποίο, γυναίκες που έχουν ενδομητρίωση και αναζητούν βοήθεια και λύση για τον πόνο που βιώνουν στην περίοδο (ο οποίος συχνά υπάρχει και εκτός των ημερών της εμμηνορυσίας), να αντιμετωπίζονται με εκφράσεις όπως «ο πόνος στην περίοδο είναι φυσιολογικός», «ο πόνος είναι κομμάτι της ζωής μιας γυναίκας» ή «ο πόνος είναι στο μυαλό τους». Πολλές φορές οι γυναίκες λαμβάνουν μηνύματα από διάφορες πηγές (ιατρικές και μη) ότι «ο πόνος έχει ψυχολογικό υπόβαθρο» ή ότι «έχουν χαμηλό ουδό πόνου»

Οι γυναίκες πρέπει να γνωρίζουν ότι κανένας πόνος που επηρεάζει την καθημερινότητά τους δεν είναι φυσιολογικός.

Μύθος 2: «…είσαι πολύ μικρή για να έχεις ενδομητρίωση…»

Πάρα πολύ ιατροί ακόμα και σήμερα πιστεύουν ότι η ενδομητρίωση δεν εμφανίζεται σε έφηβες κοπέλες ή γενικά σε κορίτσια μικρότερων ηλικιών.Αυτό έχει ως αποτέλεσμα όταν αντιμετωπίζουν περιστατικά αυτών των ηλικιών με πόνο στην περίοδο,πόνο στην κοιλιά ή πόνο κατά την επαφή,να μην συμπεριλαμβάνουν την ενδομητρίωση στην διαγνωστική τους σκέψη.

Διάφορες πολυκεντρικές μελέτες έχουν αποδείξει ότι η ενδομητρίωση είναι παρούσα σε ποσοστό 70% σε έφηβες με πυελικό πόνο ο οποίος δεν υφίεται με απλά παυσίπονα.
Οι γυναίκες που πάσχουν από ενδομητρίωση πολύ συχνά αρχίζουν να εμφανίζουν τα πρώτα συμπτώματα στην εφηβεία αλλά δυστυχώς δεν διαγιγνώσκονται μέχρι την στιγμή που θα είναι 30 ή 40 ετών.

Μύθος 3: «…η ενδομητρίωση θεραπεύεται με ορμονικά σκευάσματα…»

Τα διάφορα ορμονικά σκευάσματα όπως αντισυλληπτικά,προγεστερόνη ή GnRH ανάλογα (τα οποία θέτουν την γυναίκα σε τεχνητή εμμηνόπαυση), δεν επηρεάζουν καθόλου την ενδομητρίωση ή την εξέλιξη αυτής. Τα σκευάσματα αυτά για όσο καιρό λαμβάνονται απλώς μειώνουν το επίπεδο του πόνου (mask the symptoms) και αυτό εσφαλμένα εκλαμβάνεται ότι η ενδομητρίωση θεραπεύτηκε. Στην πραγματικότητα η ενδομητρίωση συνεχίζει να υπάρχει και εξελίσσεται καθ'όλη την διάρκεια της λήψης τους, ενώ τα συμπτώματα επανεμφανίζονται όταν τα σκευάσματα αυτά διακοπούν.

Μύθος 4: «…η εγκυμοσύνη θεραπεύει την ενδομητρίωση…»

Ένας μύθος που αρκετά συχνά ακούμε γύρω μας και είναι κατάλοιπο παλαιότερων εποχών. Στην εγκυμοσύνη τα συμπτώματα ελαττώνονται αφού δεν υπάρχει εμμηνορυσία. Στις περισσότερες περιπτώσεις τα συμπτώματα επανέρχονται μετά το τέλος του θηλασμού και πολλές φορές είναι πιο έντονα αφού και η ενδομητρίωση έχει προχωρήσει όλο αυτό το διάστημα.

Μύθος 5: «…η ενδομητρίωση προκαλεί υπογονιμότητα…»

Οι περισσότερες γυναίκες με ενδομητρίωση θα συλλάβουν φυσιολογικά (ίσως με μια μικρή καθυστέρηση μερικές φορές) και θα έχουν μία φυσιολογικότατη εγκυμοσύνη. Αν όμως μια γυναίκα προσπαθεί περισσότερο από 1-2 χρόνια χωρίς αποτέλεσμα, τότε η ενδομητρίωση θα πρέπει να μπει στον διαγνωστικό αλγόριθμο.

Μύθος 6: «…η υστερεκτομή (αφαίρεση της μήτρας) θεραπεύει την ενδομητρίωση…»

Σύμφωνα με τον ορισμό, ενδομητρίωση είναι η πάθηση κατά την οποία «ιστός παρόμοιος με αυτόν του ενδομητρίου αναπτύσσεται σε θέσεις εκτός της μήτρας». Άρα, καταλαβαίνουμε ότι η αφαίρεση της μήτρας είναι εντελώς άτοπη αφού το πρόβλημα δεν βρίσκεται εντός της μήτρας αλλά εκτός αυτής. Η υστερεκτομή πιθανά έχει θέση σε σπάνιες περιπτώσεις στις οποίες η μήτρα έχει διηθηθεί από αδενομύωση και φυσικά αφού η ασθενής έχει ολοκληρώσει την οικογένεια της.

*Ο Γυναικολόγος ειδικός στην ενδομητρίωση Κωνσταντίνος Κυριακόπουλος είναι Αναπληρωτής Διευθυντής της Γυναικολογικής κλινικής του 401 Γενικού Στρατιωτικού Νοσοκομείου Αθηνών.

Είναι επίσης ιδρυτής και Διευθυντής του Κέντρου Ενδομητρίωσης του Mediterraneo Hospital (MEC),ενός Κέντρου που είναι σημείο αναφοράς στην Νοτιο-Ανατολική Ευρώπη καθώς είναι το μοναδικό Κέντρο στο οποίο εφαρμόζεται η τεχνική του “excision surgery” η οποία έχει τα υψηλότερα ποσοστά πλήρους ίασης στην ενδομητρίωση.

Ο κ. Κυριακόπουλος ασχολείται αποκλειστικά με την διάγνωση και αντιμετώπιση της ενδομητρίωσης και του πυελικού πόνου μέσω της Ελάχιστα Επεμβατικής Χειρουργικής (Λαπαροσκόπηση-Υστεροσκόπηση).

Επίσης είναι Honorary Research Fellow στο μεγαλύτερο κέντρο Ενδομητρίωσης και Ελάχιστα Επεμβατικής Χειρουργικής (Λαπαροσκόπησης-Υστεροσκόπησης) του Ηνωμένου Βασιλείου (CEMIG,Chertsey,Uk).

Είναι συνεργάτης του τμήματος Ενδομητρίωσης και Λαπαροσκοπικής Χειρουργικής του Ιδιωτικού Νοσοκομείου Lister Hospital στο Λονδίνο καθώς και συνεργάτης των αντίστοιχων τμημάτων στα ιδιωτικά νοσοκομεία του Woking Nuffield Hospital,Surrey και The Runnymede Hospital,BMI,Chertsey του Ηνωμένου Βασιλείου.