H φαγοφοβία ή ο φόβος του πνιγμού δεν είναι τόσο συχνός όσο πολλές διαταραγμένες διατροφικές συμπεριφορές, αλλά είναι εξίσου σοβαρός. Αυτή η κατάσταση προκαλεί έντονο άγχος γύρω από το φαγητό και επηρεάζει σοβαρά την ποιότητα ζωής. Η σοβαρότητα αυτής της κατάστασης μπορεί να ποικίλλει—ενώ μερικοί άνθρωποι μπορούν να διαχειριστούν μικρές ποσότητες φαγητού, άλλοι μπορεί να μην μπορούν να φάνε καθόλου στερεά τρόφιμα.
Τι είναι ο φόβος του πνιγμού (φαγοφοβία);
Ο φόβος του πνιγμού, ή φαγοφοβία, είναι όταν το άτομο φοβάται ότι θα πνιγεί ενώ καταναλώνει φαγητό, υγρά ή χάπια. Κάποιος με φαγοφοβία δεν έχει πραγματικό φυσιολογικό πρόβλημα που να τον εμποδίζει να καταπιεί, αλλά αντίθετα έχει άγχος ή πανικό που σχετίζεται με τον φόβο του πνιγμού και παρεμποδίζει την κανονική διατροφή. Μπορεί να αισθάνεται ότι κάτι «κολλάει» στο λαιμό του ή να νιώθει φόβο ότι κάτι θα κολλήσει.
Σε αντίθεση με άλλες διατροφικές διαταραχές που μπορεί να προέρχονται από την έντονη εστίαση στην εικόνα του σώματος ή τον φόβο της αύξησης βάρους, ένα άτομο με φόβο πνιγμού αποφεύγει το φαγητό επειδή πιστεύει ότι το φαγητό δεν είναι ασφαλές. Μια τέτοια περιοριστική διατροφική συμπεριφορά μπορεί γρήγορα να γίνει προβληματική, οδηγώντας σε απώλεια βάρους, απώλεια κοινωνικών σχέσεων και κατάθλιψη .
Τι προκαλεί το άγχος πνιγμού;
Είναι πιθανό να αναπτυχθεί άγχος πνιγμού χωρίς προφανή αιτία, αλλά πολλοί άνθρωποι που φοβούνται τον πνιγμό έχουν βιώσει ένα τραυματικό γεγονός που περιλαμβάνει επεισόδιο πνιγμού. Μερικές φορές η φοβία αναπτύσσεται αμέσως, αλλά μπορεί επίσης να χρειαστούν εβδομάδες, μήνες ή και χρόνια για να εκδηλωθεί.
Ορισμένες παλαιότερες έρευνες δείχνουν ότι οι γυναίκες είναι πιο πιθανό να εμφανίσουν φαγοφοβία, αλλά μπορεί να συμβεί σε οποιοδήποτε φύλο σε οποιαδήποτε ηλικία. Άτομα με άλλες παθήσεις ψυχικής υγείας όπως το άγχος ή η κατάθλιψη μπορεί επίσης να διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να αναπτύξουν φόβο πνιγμού.
Πώς ο φόβος του πνιγμού παρεμβαίνει στην καθημερινή ζωή
Το φαγητό αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της ζωής, επομένως όταν κάποιος αποφεύγει να φάει λόγω του φόβου του πνιγμού, διαταράσσει την καθημερινή δραστηριότητα με πολλούς τρόπους:
Κοινωνικά: Το να ζεις με φαγοφοβία συχνά σημαίνει ότι δεν μπορείς να απολαύσεις γεύματα με φίλους και την οικογένεια. Η έξοδος για φαγητό μπορεί να προκαλέσει στρες και άγχος, οδηγώντας πολλούς να αποσυρθούν από τις κοινωνικές δραστηριότητες. Ο τρόμος γύρω από τις ώρες των γευμάτων μπορεί να σας κάνει να νιώσετε ότι οι δίαιτες με υγρά και τα συμπληρώματα διατροφής είναι η μόνη επιλογή.
Διανοητικά: Το να νιώθετε συνεχώς ότι κινδυνεύετε να πνιγείτε έχει συναισθηματικό τίμημα. Μερικές φορές συμβαίνει μόνο κατά τη διάρκεια των γευμάτων. Άλλες φορές, η συνεχής ανησυχία κατά τη διάρκεια της ημέρας παρεμποδίζει ακόμη και τον ύπνο. Το άγχος μπορεί να σας κάνει να νιώθετε ότι έχετε έναν συνεχόμενο κόμπο στον λαιμό, κάνοντας τον φόβο ακόμα πιο αληθινό.
Σωματικά: Εάν ο φόβος πνιγμού σας εμποδίζει να φάτε τότε μπορεί να εμφανιστούν η απώλεια βάρους και ο υποσιτισμός. Επίσης όταν η τροφή είναι περιορισμένη κατά τη διάρκεια περιόδων ανάπτυξης, όπως συμβαίνει με τα παιδιά ή τους εφήβους, μπορεί να επηρεαστεί η ανάπτυξη εγκεφάλου.
Τα άτομα με φαγοφοβία μπορεί επίσης να διαγνωστούν με Διαταραχή Αποφυγής/Περιοριστικής Πρόσληψης Φαγητού (ARFID), μια σχετικά νέα διατροφική διαταραχή που χαρακτηρίζεται από περιορισμό της τροφής λόγω σοβαρής αποστροφής για τα τρόφιμα. Μελέτες δείχνουν ότι τα άτομα με ARFID συχνά αναφέρουν φόβο πνιγμού από το φαγητό.
Επιλογές θεραπείας για τον φόβο πνιγμού
Δεδομένου ότι η φαγοφοβία δεν είναι πολύ συχνή, δεν υπάρχουν καθορισμένες οδηγίες θεραπείας. Μια εξατομικευμένη προσέγγιση για την αντιμετώπιση της βασικής αιτίας ή του τραυματικού συμβάντος είναι η καλύτερη πρακτική. Η ομάδα σας μπορεί να περιλαμβάνει έναν διαιτολόγο (RD), έναν θεραπευτή ομιλίας, επαγγελματικής και/ή ψυχικής υγείας και έναν γιατρό για την αντιμετώπιση προβλημάτων σωματικής υγείας. Συνήθως συνιστάται συνδυασμός φαρμακευτικής αγωγής, θεραπείας συμπεριφοράς και θεραπείας έκθεσης σε τρόφιμα.
Η θεραπεία έκθεσης σε τρόφιμα περιλαμβάνει σταδιακή αύξηση της έκθεσης σε συμφωνημένα ασφαλή τρόφιμα σε ένα μη απειλητικό περιβάλλον. Μερικές φορές αυτό σημαίνει ότι εισάγετε φαγητό και τρώτε κατά τη διάρκεια μιας συνεδρίας με έναν θεραπευτή ή διαιτολόγο για να αντιμετωπίσετε οποιοδήποτε άγχος προκύψει, μέχρι να αισθανθείτε ασφαλείς ώστε να ξεκινήσετε να τρώτε στο σπίτι.
Συμβουλές για να ξεπεράσετε τον φόβο ότι θα πνιγείτε ενώ τρώτε
Η συνεργασία με μια ομάδα θεραπευτών που εμπιστεύεστε είναι το κλειδί για να σας βοηθήσει να βρείτε τη σωστή προσέγγιση για να ξεπεράσετε τον φόβο του πνιγμού. Εδώ είναι μερικά πράγματα που μπορεί να εξετάσετε εκτός από την επαγγελματική βοήθεια.
- Δοκιμάστε να κάνετε μια λίστα με όλα τα τρόφιμα που είστε διατεθειμένοι να φάτε. Ξεκινήστε βαθμολογώντας κάθε φαγητό σε μια κλίμακα από το 1 έως το 10, με χαμηλές βαθμολογίες για τα τρόφιμα που νιώθετε μεγαλύτερη ασφάλεια και με υψηλότερη βαθμολογία για εκείνα που σας είναι πιο δύσκολο να τα καταναλώσετε. Μπορείτε να μοιραστείτε αυτήν τη λίστα με την ομάδα θεραπευτών σας και σταδιακά να εργαστείτε μέχρι τα τρόφιμα που βρίσκονται υψηλότερα στη λίστα σας να κατέβουν.
- Κατά τη διάρκεια των γευμάτων, πάρτε μικρές μπουκιές και μασήστε αργά. Μερικές φορές το να κόβεις το φαγητό σε μικροσκοπικές μπουκιές μπορεί να βοηθήσει.
- Πίνετε νερό τακτικά κατά τη διάρκεια του γεύματος. Τα άτομα με φόβο πνιγμού συχνά αισθάνονται καλύτερα όταν μαζί με το φαγητό πίνουν και κάτι υγρό.
- Βρείτε ανθρώπους που εμπιστεύεστε για να μοιραστείτε τα γεύματά σας και να σας βοηθήσουν στη διαδικασία.
Να θυμάστε ότι είναι φυσιολογικό να νιώθετε ότι αυτές οι συμβουλές σας δυσκολεύουν και ότι δεν μπορείτε να τις κάνετε μόνοι σας. Ο φόβος του πνιγμού δεν είναι κάτι που συνήθως υποχωρεί γρήγορα. Θα μπορέσετε να τρώτε ξανά κανονικά, αλλά μπορεί να χρειαστεί χρόνος και μια επαγγελματική ομάδα υποστήριξης για να σας βοηθήσει να ξεπεράσετε τον φόβο.
Είναι σημαντικό να θυμάστε ότι δεν χρειάζεται να το κάνετε μόνοι σας - η αναζήτηση επαγγελματικής βοήθειας είναι το κλειδί για τη μακροπρόθεσμη αποκατάσταση. Τέλος επειδή δεν υπάρχει μια ενιαία θεραπεία, η εξατομικευμένη προσέγγιση είναι απαραίτητη.
Ακολουθήστε το jenny.gr στο google news και μάθετε τα πάντα γύρω από τη διατροφή, τη γυμναστική, το σεξ και την ψυχική υγεία.
