Είναι από καιρό γνωστό ότι οι μικροοργανισμοί στο έντερό μας παίζουν σημαντικό ρόλο στην υγεία του πεπτικού συστήματος. Ωστόσο, πιο πρόσφατη έρευνα δείχνει ότι τα βακτήρια του εντέρου μπορεί να σχετίζονται με ευρύτερες πτυχές της υγείας, συμπεριλαμβανομένης της παχυσαρκίας και της μεταβολικής υγείας.
Οι μικροοργανισμοί κατοικούν σε διάφορα σημεία του ανθρώπινου σώματος, συμπεριλαμβανομένου του δέρματος, της μύτης, του στόματος και του εντέρου. Συγκεκριμένα, το ανθρώπινο έντερο φιλοξενεί έναν τεράστιο αριθμό μικροοργανισμών, περίπου 100 τρισεκατομμύρια βακτηριακά κύτταρα, που υπερτερούν αριθμητικά των ανθρώπινων κυττάρων κατά 10 φορές.
Οι μικροοργανισμοί που υπάρχουν στο έντερο είναι κυρίως βακτήρια και ανήκουν σε περισσότερα από 1.000 είδη, το 90% των οποίων ανήκουν στα Firmicutes και Bacteroidetes. Κάθε άτομο έχει μια ξεχωριστή και εξαιρετικά μεταβλητή σύνθεση μικροβίων του εντέρου, αν και ένα βασικό σύνολο μικροοργανισμών είναι κοινό για όλα τα άτομα.
Το άθροισμα όλων των μικροοργανισμών του εντέρου ονομάζεται μικροβίωμα. Τα γονίδια του μικροβιώματος του εντέρου είναι περισσότερα από τα γονίδια του ανθρώπινου σώματος κατά περίπου 150 φορές.
Τι επηρεάζει τη μικροχλωρίδα του εντέρου;
Η ανθρώπινη μικροχλωρίδα δημιουργείται στην πρώιμη ζωή – το έμβρυο στη μήτρα είναι στείρο και η έκθεση σε μικροοργανισμούς ξεκινά με τη γέννηση. Αν και η μικροχλωρίδα υπάρχει από τη γέννηση, μπορεί να αλλάξει κατά τη διάρκεια της ζωής, ανάλογα με την ηλικία, τη διατροφή, τη γεωγραφική θέση, την πρόσληψη συμπληρωμάτων διατροφής και φαρμάκων και άλλες περιβαλλοντικές επιρροές. Το υπερβολικό σωματικό λίπος και οι ασθένειες σχετίζονται επίσης με μια αλλοιωμένη μικροχλωρίδα του εντέρου.
Η διατροφή από τα πρώτα χρόνιας της ζωής είναι γνωστό ότι ρυθμίζει τη σύνθεση της μικροχλωρίδας του εντέρου και πιστεύεται ότι οι μακροπρόθεσμες διατροφικές συνήθειες έχουν σημαντικό αποτέλεσμα. Αυτό συμβαίνει επειδή η κατανάλωση ορισμένων συστατικών μπορεί να ενισχύσει τον αριθμό των βακτηρίων, πράγμα που σημαίνει ότι οι αλλαγές στη διατροφή μπορεί να οδηγήσουν σε αλλαγές στη σύνθεση της μικροχλωρίδας του εντέρου.
Η σύνθεση των μακροθρεπτικών συστατικών (δηλαδή η αναλογία πρωτεΐνης, υδατάνθρακες και λίπος) φαίνεται να επηρεάζει επίσης και οποιεσδήποτε αλλαγές στη διατροφή είναι πιθανό να οδηγήσουν σε μετατόπιση της μικροχλωρίδας του εντέρου. Η έρευνα είναι ακόμη σε εξέλιξη ως προς το πώς η διατροφή αλληλεπιδρά με τη μικροχλωρίδα.
Η μικροχλωρίδα του εντέρου και η υγεία
Οι περισσότερες έρευνες για την ανθρώπινη μικροχλωρίδα επικεντρώνονται στους μικροοργανισμούς στο έντερο, καθώς πιστεύεται ότι επηρεάζουν την υγεία με διάφορους τρόπους. Έχει τεκμηριωθεί ότι άτομα που πάσχουν από ορισμένες ασθένειες (π.χ. φλεγμονώδη νόσο του εντέρου, ευερέθιστο έντερο, αλλεργία ) έχουν μια μικροχλωρίδα διαφορετική από αυτή των υγιών ανθρώπων, αν και στις περισσότερες περιπτώσεις είναι αδύνατο να πούμε εάν η αλλοιωμένη μικροχλωρίδα είναι αιτία ή συνέπεια της νόσου.
Τα πρότυπα μιας μικροχλωρίδας του εντέρου που σχετίζονται με την υγεία είναι, ωστόσο, πιο δύσκολο να προσδιοριστούν. Η σύνθεση της μικροχλωρίδας του εντέρου ποικίλλει σε μεγάλο βαθμό ακόμη και μεταξύ των υγιών ατόμων. Οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι παρόλο που η σύνθεση διαφέρει μεταξύ των ατόμων, διαφορετικές συνθέσεις μπορεί να έχουν παρόμοιες λειτουργίες (π.χ. πώς οι μικροοργανισμοί διασπούν ορισμένες ενώσεις στη διατροφή ή πώς επηρεάζουν το ανοσοποιητικό σύστημα του σώματος). Ως εκ τούτου, η λειτουργία της μικροχλωρίδας του εντέρου, παρά η σύνθεση, είναι σημαντική για την υγεία.
Οι μικροοργανισμοί που υπάρχουν στο έντερο παίζουν καθοριστικό ρόλο στην υγεία του πεπτικού συστήματος, αλλά επηρεάζουν και το ανοσοποιητικό σύστημα. Ο εντερικός βλεννογόνος είναι μια μεγάλη επιφάνεια που καλύπτει το έντερο και εκτίθεται σε παθογόνα (που προκαλούν ασθένειες) και μη παθογόνα αντιγόνα (ουσίες που ενεργοποιούν το ανοσοποιητικό σύστημα να παράγει αντισώματα).
Στον αυλό του εντέρου , οι μικροοργανισμοί παίζουν κρίσιμο ρόλο στην ανάπτυξη ενός ισχυρού και ισορροπημένου ανοσοποιητικού συστήματος. Έτσι οι ααλλαγές στη μικροχλωρίδα του εντέρου που μπορεί να συμβούν κατά τη λήψη ορισμένων αντιβιοτικών, για παράδειγμα, μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο λοιμώξεων από παθογόνα όπως το Clostridium difficile.
Τα τελευταία χρόνια οι ερευνητές έχουν δημιουργήσει μια σχέση μεταξύ της μικροχλωρίδας του εντέρου και του σωματικού βάρους. Αν και μεγάλο μέρος της έρευνας βρίσκεται ακόμα στα αρχικά της στάδια, μελέτες έχουν αποκαλύψει ότι τα άτομα με παχυσαρκία τείνουν να έχουν μια κάπως διαφορετική σύνθεση βακτηρίων του εντέρου.
Το εάν η τροποποιημένη σύνθεση της μικροχλωρίδας είναι αιτία ή συνέπεια της παχυσαρκίας είναι προς το παρόν άγνωστο. Μελέτες δείχνουν ότι η σύνθεση της μικροχλωρίδας του εντέρου μεταβάλλεται με την απώλεια βάρους ή/και την αύξηση βάρους.
Ωστόσο, η σημασία τέτοιων αλλαγών για την ανθρώπινη υγεία εξακολουθεί να συζητείται. Μερικοί ερευνητές υποστηρίζουν ότι η μικροχλωρίδα των ατόμων με παχυσαρκία μπορεί να βοηθήσει το σώμα να αυξήσει την ποσότητα ενέργειας που «συλλέγεται» από τα τρόφιμα, υποδηλώνοντας ότι ορισμένες δομές της μικροχλωρίδας του εντέρου μπορεί να αυξήσουν την πιθανότητα παχυσαρκίας. Ωστόσο, αυτή η θεωρία εξακολουθεί να συζητείται και χρειάζονται περισσότερες μελέτες για να διερευνηθεί εάν ισχύει.
Πολλά από τα στοιχεία για τη σύνδεση μεταξύ της χλωρίδας του εντέρου και του κινδύνου παχυσαρκίας μέχρι στιγμής προέρχεται από μελέτες σε ζώα. Ευρήματα από μελέτες σε ζώα δείχνουν ότι η μικροχλωρίδα ενός ατόμου με παχυσαρκία, μπορεί να οδηγήσει σε υπερβολικό βάρος και δυσμενείς μεταβολικές αλλαγές. Αν και τα ζωικά μοντέλα παρέχουν ενδιαφέρουσες ιδέες, δεν μπορούν να εξαχθούν άμεσα συμπεράσματα που να αφορούν τους ανθρώπους.
Αυτός ο τομέας έρευνας είναι αρκετά νέος και απαιτούνται περισσότερες μελέτες, ιδιαίτερα σε ανθρώπους, για να κατανοηθεί πώς και σε ποιο βαθμό η σύνθεση των μικροοργανισμών στο έντερο επηρεάζει διάφορες μεταβολικές λειτουργίες στο σώμα.
Επιδράσεις των αντιβιοτικών στη μικροχλωρίδα του εντέρου
Η λήψη αντιβιοτικών μπορεί να οδηγήσει σε διαταραχές της μικροχλωρίδας του εντέρου. Αυτό οφείλεται στη διαφορετική επίδρασή τους σε διαφορετικούς τύπους βακτηρίων στο έντερο.
Κάποια συγκεκριμένα βακτήρια είναι ιδιαίτερα ευαίσθητα ή ανθεκτικά στο εν λόγω αντιβιοτικό. Και αυτό μπορεί να οδηγήσει σε διάρροια που σχετίζεται με αντιβιοτικά και μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο μιας πιο σοβαρής μορφής διάρροιας, που προκαλείται από το παθογόνο Clostridium difficile.
Η επίδραση των αντιβιοτικών είναι συνήθως βραχυπρόθεσμη, αλλά έχουν επίσης τεκμηριωθεί διαταραχές της μικροχλωρίδας του εντέρου για παρατεταμένες χρονικές περιόδους. Υπάρχουν ενδείξεις ότι η λήψη προβιοτικών κατά τη διάρκεια της θεραπείας με αντιβιοτικά μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης διάρροιας που σχετίζεται με αυτά.
Εν κατακλείδι οι μικροοργανισμοί που υπάρχουν στο έντερό μας είναι χωρίς αμφιβολία ζωτικής σημασίας για την υγεία μας. Το πώς ακριβώς, σε ποιο βαθμό και ποιοι τομείς της ανθρώπινης υγείας επηρεάζονται από τα βακτήρια δεν έχει ακόμη καθοριστεί, όπως και τα στοιχεία σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο η σύνθεση ή/και η λειτουργία της μικροχλωρίδας θα μπορούσε να έχει συγκεκριμένα οφέλη για την υγεία.
Ακολουθήστε το jenny.gr στο google news και μάθετε τα πάντα γύρω από τη διατροφή, τη γυμναστική, το σεξ και την ψυχική υγεία.
