Γαλακτωματοποιητές στα τρόφιμα: Τι είναι και πώς συνδέονται με την υγεία σου

Αν αναζητήσετε τον όρο «γαλακτωματοποιητές» στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, θα εμφανιστούν χιλιάδες δημοσιεύσεις που υποδηλώνουν ότι αυτά τα συστατικά καταστρέφουν την υγεία του εντέρου, την ψυχική σας υγεία και πολλά άλλα.

Σύμφωνα με μια πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο British Medical Journal , μπορεί να υπάρχει σύνδεση μεταξύ του κινδύνου καρδιαγγειακής νόσου και της πρόσληψης ορισμένων γαλακτωματοποιητών στα τρόφιμα.

ΥΓΕΙΑ + ΔΙΑΤΡΟΦΗ

Πώς να αποτρέψεις το κρυολόγημα

Ωστόσο, οι γαλακτωματοποιητές προστίθενται σε πολλά τρόφιμα και ο Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) τους κρίνει ασφαλείς για κατανάλωση. Οι γαλακτωματοποιητές τροφίμων υποβάλλονται σε αξιολογήσεις ασφάλειας πριν από την έγκριση για χρήση σε τρόφιμα, χρησιμοποιώντας τις ίδιες προσεγγίσεις με άλλα πρόσθετα τροφίμων.

Όμως δεν είναι όλοι οι γαλακτωματοποιητές ίδιοι και η κατανόηση του πώς επηρεάζουν την υγεία ξεκινά με την εκμάθηση των διαφορετικών τύπων.

Τι είναι οι γαλακτωματοποιητές;

Οι γαλακτωματοποιητές είναι ουσίες που βοηθούν στη σταθεροποίηση των μιγμάτων και αποτρέπουν τον διαχωρισμό συστατικών που κανονικά δεν θα συνδυάζονταν καλά, όπως το λάδι και το νερό. Αυτά τα συστατικά βελτιώνουν την υφή και τη συνοχή ορισμένων τροφίμων, καθιστώντας τα πιο ελκυστικά για τους καταναλωτές.

Οι γαλακτωματοποιητές είναι από τα πιο συχνά χρησιμοποιούμενα πρόσθετα στα βιομηχανικά τρόφιμα λόγω των πηκτικών τους ιδιοτήτων, οι οποίες βελτιώνουν την υφή και παρατείνουν τη διάρκεια ζωής. Με απλά λόγια παίζουν μοναδικούς ρόλους για συγκεκριμένα τρόφιμα.

Για παράδειγμα, ορισμένοι γαλακτωματοποιητές, όπως η λεκιθίνη, το κόμμι γκουάρ και η καραγενάνη, εμποδίζουν το σχηματισμό μεγάλων κρυστάλλων πάγου στο παγωτό. Οι προστιθέμενες λεκιθίνες είναι επίσης αυτές που κάνουν ορισμένες σοκολάτες βελούδινες. Επίσης δεν προστίθενται όλοι οι γαλακτωματοποιητές στα τρόφιμα, καθώς ορισμένοι βρίσκονται φυσικά σε αυτά.

Αν και οι περισσότεροι γαλακτωματοποιητές λεκιθίνης παρασκευάζονται από επεξεργασμένο σογιέλαιο, η λεκιθίνη βρίσκεται επίσης σε τρόφιμα όπως τα αυγά, το συκώτι, τη σόγια, τα φιστίκια και το φύτρο σιταριού. Έτσι, όταν τρώτε ένα βραστό αυγό, τρώτε λεκιθίνη, παρόλο που δεν έχει προστεθεί γαλακτωματοποιητής. Οι αιματοποιητικές πηκτίνες υπάρχουν επίσης φυσικά σε φρούτα όπως τα μήλα και τα αχλάδια.

Μερικοί κοινοί συνθετικοί γαλακτωματοποιητές τροφίμων περιλαμβάνουν:

• Πολυσορβικά: Συνθετικοί γαλακτωματοποιητές που χρησιμοποιούνται στα παγωτά για να μην λιώσουν πολύ γρήγορα
• Μονοστεατική σορβιτάνη: Ένας συνθετικός γαλακτωματοποιητής που χρησιμοποιείται στη μαγιά για να μην στεγνώσει
• Καρβοξυμεθυλοκυτταρίνη (CMC) : Ένας συνθετικός γαλακτωματοποιητής που χρησιμοποιείται συχνά σε ψημένα προϊόντα χωρίς γλουτένη για τη βελτίωση της υφής και της διάρκειας ζωής

Οι φυσικοί γαλακτωματοποιητές περιλαμβάνουν:

• Άγαρ: Χρησιμοποιείται σε επιδόρπια και προέρχεται από κόκκινα φύκια
• Carrageenan: Η καραγενάνη που εκχυλίζεται από κόκκινα βρώσιμα φύκια, χρησιμοποιείται σε μια μεγάλη ποικιλία προϊόντων τροφίμων και ποτών λόγω των πηκτικών, παχυντικών και σταθεροποιητικών ιδιοτήτων της.
• Πηκτίνη: Ένας φυσικός γαλακτωματοποιητής που βρίσκεται στα μήλα και άλλα φρούτα και χρησιμοποιείται συχνά σε μαρμελάδες, ζελέ και αρτοσκευάσματα
• Αραβικό κόμμι: Προέρχεται από το χυμό της ακακίας και χρησιμοποιείται σε αρτοσκευάσματα και αναψυκτικά
• Λεκιθίνη ηλίανθου: Χρησιμοποιείται σε προϊόντα vegan και φυτικής προέλευσης ως υποκατάστατο της λεκιθίνης αυγού
• Μουστάρδα: Οι αλεσμένοι σπόροι του φυτού μουστάρδας λειτουργούν ως φυσικός γαλακτωματοποιητής σε ντρέσινγκ και μαγιονέζα
• Μέλι: Χρησιμοποιείται συχνά ως φυσικός γαλακτωματοποιητής σε προϊόντα αρτοποιίας και ζαχαροπλαστικής χάρη στη σύνθετη σύνθεσή του
• Λεκιθίνη: Βρίσκεται φυσικά στους κρόκους των αυγών και χρησιμοποιείται σε διάφορα τρόφιμα, συμπεριλαμβανομένων των σοκολάτες και της μαργαρίνης
• Λεκιθίνη σόγιας: Ένα υποπροϊόν της εκχύλισης σογιέλαιου που χρησιμοποιείται σε μια ολόκληρη σειρά τροφίμων από σάλτσες σαλάτας μέχρι αρτοσκευάσματα
• Κόμμι ακακίας: Ένας φυσικός γαλακτωματοποιητής που προέρχεται από το δέντρο ακακίας, που χρησιμοποιείται συχνά σε συμπυκνώματα αναψυκτικών και αρώματα

Γαλακτωματοποιητές και υγεία της καρδιάς

Οι γαλακτωματοποιητές γενικά θεωρούνται ασφαλείς. Όμως πρόσφατα δεδομένα έφεραν στο φως το ερώτημα εάν η πρόσληψη γαλακτωματοποιητών συνδέεται με καρδιακά προβλήματα.

Εξετάζοντας μια γαλλική ομάδα με περισσότερα από 95.000 άτομα, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν διατροφικά αρχεία για να αξιολογήσουν εάν υπήρχε συσχέτιση μεταξύ της πρόσληψης γαλακτωματοποιητών και του κινδύνου καρδιαγγειακής νόσου, στεφανιαίας νόσου και εγκεφαλοαγγειακής νόσου.

Μετά από μια μέση παρακολούθηση 7,4 ετών, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι:

• Η υψηλότερη πρόσληψη κυτταρίνης (όπως η καρβοξυμεθυλοκυτταρίνη) συσχετίστηκε με υψηλότερους κινδύνους καρδιαγγειακής και στεφανιαίας νόσου. Αυτός ο γαλακτωματοποιητής χρησιμοποιείται συχνά ως πυκνωτικό σε παγωτό και γιαούρτι.
• Οι υψηλότερες προσλήψεις μονογλυκεριδίων και διγλυκεριδίων λιπαρών οξέων συσχετίστηκαν με υψηλότερους κινδύνους καρδιαγγειακής νόσου, στεφανιαίας νόσου και εγκεφαλοαγγειακής νόσου. Αυτά τα λίπη και έλαια βρίσκονται συνήθως στη φύση, όπως στο ηλιέλαιο, στο φοινικέλαιο ή στο σογιέλαιο.
• Ο υψηλότερος γαλακτικός εστέρας των μονογλυκεριδίων συσχετίστηκε με υψηλότερους κινδύνους καρδιαγγειακής και εγκεφαλοαγγειακής νόσου. Τα λουκάνικα και τα ζαμπόν στηρίζονται σε αυτόν τον γαλακτωματοποιητή για να αποτρέψουν τον διαχωρισμό του λαδιού και του νερού στα προϊόντα και μπορεί να βοηθήσει στην πιο ομοιόμορφη κατανομή του λίπους.
• Η υψηλότερη πρόσληψη φωσφορικού τρινατρίου συσχετίστηκε με αυξημένο κίνδυνο στεφανιαίας νόσου. Τα δημοφιλή τρόφιμα που περιέχουν φωσφορικό τρινάτριο περιλαμβάνουν το ζαμπόν και άλλα επεξεργασμένα κρέατα.

Πολλά τρόφιμα που περιέχουν γαλακτωματοποιητές θεωρούνται υπέρ-επεξεργασμένα και μπορεί να περιέχουν περισσότερη ζάχαρη ή/και αλάτι σε σύγκριση με τα τρόφιμα χωρίς γαλακτωματοποιητές. Συγκεκριμένα, οι ερευνητές μπόρεσαν να απομονώσουν τον ρόλο των γαλακτωματοποιητών στην υγεία της καρδιάς από άλλους παράγοντες που σχετίζονται με την κατανάλωση εξαιρετικά επεξεργασμένων τροφίμων, υποδηλώνοντας ότι τα αποτελέσματα δεν οφείλονταν σε συγχυτικές μεταβλητές.

unsplash

Πρέπει να αποφεύγετε τους γαλακτωματοποιητές;

Η υγεία της καρδιάς δεν είναι η μόνη ανησυχία κατά την αξιολόγηση των γαλακτωματοποιητών. Προηγούμενα δεδομένα υποδηλώνουν επίσης ότι η πρόσληψη ορισμένων γαλακτωματοποιητών συνδέεται με αρνητικές επιπτώσεις στη μικροχλωρίδα του εντέρου, αύξηση της γαστρεντερικής φλεγμονής και γαστρεντερική δυσφορία.

Οι γαλακτωματοποιητές, ειδικά οι φυσικοί, θεωρούνται γενικά ασφαλείς για κατανάλωση και υποβάλλονται σε συχνές δοκιμές από τον FDA. Αλλά επειδή οι άνθρωποι καταναλώνουν πολλά εξαιρετικά επεξεργασμένα τρόφιμα, υπάρχουν ανησυχίες για την υπερκατανάλωση γαλακτωματοποιητών.

Επιπλέον, πολλές μελέτες που δείχνουν αρνητικές επιδράσεις που σχετίζονται με την πρόσληψη γαλακτωματοποιητών βρέθηκαν μόνο μεταξύ εκείνων με προϋπάρχουσες παθήσεις, όπως η ελκώδης κολίτιδα.

Ενώ οι περισσότεροι άνθρωποι δεν χρειάζεται να αποφεύγουν τους γαλακτωματοποιητές, η ισορροπημένη διατροφή που δίνει προτεραιότητα σε ολόκληρα, μη επεξεργασμένα τρόφιμα τις περισσότερες φορές θα σας βοηθήσει να περιορίσετε φυσικά την κατανάλωση γαλακτωματοποιητών.

Πώς να περιορίσετε τους γαλακτωματοποιητές

Εάν θέλετε να είστε πιο ενήμεροι για τους γαλακτωματοποιητές που καταναλώνετε, ώστε να τους περιορίσετε, υπάρχουν πολλά πράγματα που μπορείτε να κάνετε:

• Φτιάξτε τις δικές σας σάλτσες και μαγιονέζες, χρησιμοποιώντας συνταγές που δεν περιλαμβάνουν τεχνητούς γαλακτωματοποιητές.
• Επικεντρωθείτε σε ολόκληρα τρόφιμα. Επιλέξτε φρέσκα φρούτα, λαχανικά, άπαχες πρωτεΐνες και δημητριακά ολικής αλέσεως αντί για επεξεργασμένες επιλογές. Αυτά τα τρόφιμα είναι φυσικά απαλλαγμένα από γαλακτωματοποιητές.
• Διαβάστε τις ετικέτες των τροφίμων. Οι γαλακτωματοποιητές αναφέρονται συχνά ως μονο- και διγλυκερίδια, λεκιθίνη ή συστατικά που τελειώνουν σε "-ate" ή "-ose" (συνήθως κάτω από τη διατροφική ετικέτα).
• Προετοιμάστε γεύματα στο σπίτι. Αυτό σας επιτρέπει να ελέγχετε τι περιέχει φαγητό σας, μειώνοντας την πιθανότητα κατανάλωσης γαλακτωματοποιητών.
• Περιορίστε τα επεξεργασμένα σνακ. Αντικαταστήστε τα συσκευασμένα σνακ με πιο υγιεινές εναλλακτικές λύσεις, όπως ξηρούς καρπούς, σπόρους ή σπιτικές ενεργειακές μπάρες.

Γενικά είναι πολύ δύσκολο να αποφύγετε εντελώς τους γαλακτωματοποιητές, καθώς χρησιμοποιούνται στην παρασκευή πολλών κοινών τροφίμων. Η κατανάλωση πρόσθετων γαλακτωματοποιητών κάθε τόσο είναι πιθανό να έχει πολύ μικρότερη επίδραση στην υγεία σας, από την κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων κάθε μέρα.

Και τέλος οι γαλακτωματοποιητές μπορεί να συνδέονται με αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία, αλλά απαιτούνται περισσότερα ποιοτικά δεδομένα για να αποδειχθεί αυτό.