Εάν έχετε ποτέ χτυπήσει το δάχτυλό του ποδιού σας στη γωνία του κρεβατιού σας και αμέσως νιώσατε έναν έντονο πόνο, τότε έχετε βιώσει μια μορφή φλεγμονής. Μπορεί να έχετε παρατηρήσει ότι το δάχτυλο σας γίνεται κόκκινο και μετά σιγά-σιγά εξασθενεί καθώς επουλώνεται. Αυτή η μορφή φλεγμονής, γνωστή ως οξεία φλεγμονή, είναι πραγματικά ευεργετική.
Αλλά υπάρχει και μια άλλη μορφή φλεγμονής που είναι επιβλαβής - το είδος που πιθανότατα έχετε ακούσει συνδέεται με καρδιακές παθήσεις, διαβήτη, καρκίνο και άλλες καταστάσεις και λέγεται χρόνια φλεγμονή.
Σε αυτό το άρθρο, θα διερευνήσουμε ακριβώς τι συμβαίνει στο σώμα σας όταν βιώνετε τόσο οξεία όσο και χρόνια φλεγμονή, καθώς και μερικές κοινές αιτίες και συμπτώματα και πώς να αποφύγετε την επιβλαβής χρόνια φλεγμονή.
Ποια είναι η διαφορά μεταξύ της οξείας και της χρόνιας φλεγμονής;
Η φλεγμονή είναι η προστατευτική απόκριση του σώματός σας σε αυτό που αντιλαμβάνεται ως ξένο εισβολέα. Είτε πρόκειται για χτύπημα ή βακτηριακή λοίμωξη, το σώμα σας θα στείλει το αμυντικό σύστημα ή τα ανοσοποιητικά κύτταρα, στην τραυματισμένη περιοχή και θα παρέχει υποστήριξη.
Τα ανοσοποιητικά κύτταρα στη συνέχεια απελευθερώνουν φλεγμονώδεις μεσολαβητές, όπως οι ορμόνες βραδυκινίνη και ισταμίνη, που προκαλούν τη διεύρυνση των αιμοφόρων αγγείων σας και επιτρέπουν περισσότερο στο αίμα να ρέει μέσα και έξω για να βοηθήσει στην επούλωση. Αυτή η διαδικασία βοηθά στην προστασία σας από μόλυνση και, όταν λειτουργεί σωστά, εμποδίζει την εξέλιξη της φλεγμονής.
Η αύξηση της ροής του αίματος και του υγρού είναι επίσης ο λόγος που μπορεί να αισθανθείτε αίσθημα καύσου ή αυξημένη ερυθρότητα στην περιοχή που έχει τραυματιστεί. Μπορεί επίσης να παρατηρήσετε αύξηση του πόνου, επειδή οι ορμόνες που απελευθερώνονται μπορούν να ερεθίσουν τα νευρικά κύτταρα, για να προστατεύσουν την τραυματισμένη περιοχή. Με την πάροδο του χρόνου, το πρήξιμο θα μειωθεί καθώς τα κύτταρα του ανοσοποιητικού σας κάνουν τη δουλειά τους και το υγρό απομακρύνεται από την τραυματισμένη περιοχή. Γενικά, αυτός ο τύπος οξείας φλεγμονής είναι καλός.
Όμως μερικές φορές το σώμα μπερδεύει τα δικά του κύτταρα για ξένους εισβολείς και αρχίζει να πολεμά τον εαυτό του και στη συνέχεια η φλεγμονή μπορεί να γίνει χρόνια. Ενώ οι υποκείμενοι μηχανισμοί μπορεί να είναι παρόμοιοι, οι κίνδυνοι οξείας και χρόνιας φλεγμονής είναι αρκετά διαφορετικοί. Η οξεία φλεγμονή τείνει να είναι βραχύβια και υποχωρεί με ανάπαυση, ιατρική περίθαλψη και κατάλληλη διατροφή.
Από την άλλη πλευρά, η φλεγμονή που προσβάλλει και επηρεάζει τους υγιείς ιστούς για μεγάλο χρονικό διάστημα μπορεί να είναι πολύ επιβλαβής. Αυτή είναι γνωστή ως χρόνια φλεγμονή και, δυστυχώς, μπορεί να συμβεί χωρίς καν να το γνωρίζετε.
Η χρόνια φλεγμονή συμβαίνει όταν το σώμα σας βρίσκεται σε μια συνεχή κατάσταση να στέλνει φλεγμονώδη κύτταρα χωρίς να φτάνει ποτέ στο σημείο της επούλωσης. Αυτή η μακροχρόνια φλεγμονώδης κατάσταση μπορεί να έχει επιζήμια επίδραση στους ιστούς και τα όργανα του σώματός σας και παίζει ρόλο σε χρόνιες παθήσεις όπως ο καρκίνος, ο διαβήτης, οι καρδιακές παθήσεις ή η αρθρίτιδα.
Αιτίες χρόνιας φλεγμονής
Σύμφωνα με ένα άρθρο του 2019 που δημοσιεύτηκε στο Nature Medicine , οι χρόνιες φλεγμονώδεις ασθένειες συμβάλλουν σε περισσότερους από τους μισούς θανάτους παγκοσμίως. Τι προκαλεί λοιπόν τη χρόνια φλεγμονή; Σύμφωνα με το Εθνικό Ινστιτούτο Επιστημών Περιβαλλοντικής Υγείας , ορισμένοι από τους παράγοντες περιλαμβάνουν:
- Αναπτυξιακή προέλευση, όπως η παιδική παχυσαρκία, οι προγεννητικές καταστάσεις και η πρώιμη βρεφική έκθεση σε μικρόβια
- Κακή ποιότητα διατροφής
- Περιβαλλοντικά χημικά
- Ανισορροπίες μικροβιώματος
- Παχυσαρκία
- Ψυχολογικό στρες
- Κακή ποιότητα ύπνου
Υπάρχει όπως καταλαβαίνουμε μια μεγάλη ποικιλία φυσικών, κοινωνικών και συναισθηματικών παραγόντων που μπορούν να συμβάλουν στη χρόνια φλεγμονή.
Τι συμβαίνει στο σώμα σας όταν έχετε φλεγμονή
Παρόλο που η χρόνια φλεγμονή δεν είναι πάντα εύκολο να εντοπιστεί, υπάρχουν ορισμένα σημάδια που πρέπει να προσέξετε.
Μπορεί να έχετε χαμηλότερα επίπεδα ενέργειας
Νιώθετε ότι είστε συνέχει κουρασμένοι; Τότε μπορεί να αντιμετωπίζετε το αποτέλεσμα της χρόνιας φλεγμονής. Η έρευνα έχει βρει ότι η κόπωση είναι ένα κοινό σύμπτωμα που σχετίζεται με πολλές καταστάσεις που σχετίζονται με χρόνια φλεγμονή.
Κάθε λεπτό της ημέρας, το σώμα σας ολοκληρώνει εκατοντάδες ενέργειες- όπως η διατήρηση της καρδιάς σας, η άντληση των μυών και η λειτουργία του εγκεφάλου- που σας επιτρέπουν να λειτουργείτε όσο το δυνατόν καλύτερα.
Έτσι, όταν η φλεγμονή ξεκινά σε μια περιοχή του σώματός σας (σκεφτείτε τη φλεγμονή στην καρδιά, όπως είναι η συσσώρευση πλάκας), μπορεί να επηρεάσει και πολλές άλλες περιοχές. Φανταστείτε ένα χάμστερ σε έναν τροχό που δεν σταματά ποτέ να γυρίζει. Αυτό είναι ουσιαστικά αυτό που συμβαίνει όταν το σώμα σας βιώνει χρόνια φλεγμονή: Δεν σταματά ποτέ να προσπαθεί να καταπολεμήσει τον αντιληπτό εισβολέα και αυτό καταλαμβάνει μια ακραία ποσότητα ενέργειας.
Θα μπορούσατε να έχετε ενοχλητικούς πόνους
Η αρθρίτιδα είναι μια κοινή πάθηση που σχετίζεται με χρόνια φλεγμονή. Εάν διαπιστώσετε ότι οι μύες και οι αρθρώσεις σας είναι σε συνεχή κατάσταση πόνου, μπορεί να αντιμετωπίζετε μια παρενέργεια χρόνιας φλεγμονής.
Οι ερευνητές σε ένα άρθρο του 2015 που δημοσιεύθηκε στο Arthritis Research & Therapy σημείωσαν ότι ο πόνος και η κόπωση είναι συγχρονισμένοι μεταξύ ανθρώπων με ασθένειες όπως η αρθρίτιδα που αντιμετωπίζουν συνεχώς μια εισροή πόνου.
Μπορεί να έχετε δυσκολία στον ύπνο
Μια μελέτη του 2020 που δημοσιεύτηκε στο Frontiers in Neurology, διαπίστωσε ότι η κακή ποιότητα του ύπνου συσχετίστηκε με βιοδείκτες φλεγμονής, όπως η αύξηση των φλεγμονωδών κυτοκινών σε γυναίκες και οι ερευνητές υποθέτουν ότι αυτό σχετίζεται με βιολογικές διαφορές μεταξύ των φύλων - όπως οι ορμόνες κατά τη διάρκεια της εμμηνόρροιας, της εγκυμοσύνης και της εμμηνόπαυσης και των κοινωνικοοικονομικών παραγόντων. Αυτά τα ευρήματα καταδεικνύουν την ανάγκη για περισσότερες μελέτες σε αυτόν τον τομέα για να διερευνήσουμε βαθύτερα τις διαφορές των φύλων και τις κοινωνικοοικονομικές διαφορές στα πρότυπα ύπνου.
Μπορεί να έχετε εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα
Μια διατροφή που είναι υψηλή σε πρόσθετα σάκχαρα και εξαιρετικά επεξεργασμένα τρόφιμα και χαμηλή σε φρούτα, λαχανικά και δημητριακά είναι πιθανό να προκαλέσει μια ανισορροπία στο μικροβίωμα σας- να επιτρέψει στα μη φιλικά βακτήρια του εντέρου για να ξεπεράσουν τα φιλικά σε αριθμό.
Η έρευνα που δημοσιεύθηκε το 2019 στο Nature Medicine διαπίστωσε ότι αυτός ο τύπος διατροφής δεν οδηγεί μόνο σε ελλείψεις μικροθρεπτικών συστατικών, αλλά μπορεί επίσης να επηρεάσει το ανοσοποιητικό σας σύστημα (το οποίο, σε περίπτωση που δεν γνωρίζατε, βρίσκεται σε μεγάλο βαθμό στο έντερο σας). Εάν βρεθείτε να έχετε συνέχει εντερικές ενοχλήσεις ή να είστε συνεχώς άρρωστοι, ίσως θελήσετε να επανεκτιμήσετε τη διατροφή σας και να επιδιώξετε να αυξήσετε την ποσότητα των φρούτων και των λαχανικών που καταναλώνετε.
Θα μπορούσατε να υποφέρετε από κατάθλιψη
Άτομα που έχουν μια χρόνια ασθένεια με εξουθενωτικά συμπτώματα που επηρεάζουν την ποιότητα ζωής και την παραγωγικότητά τους μπορεί επίσης να εμφανίσουν κατάθλιψη. Η έρευνα έχει βρει μια κοινή σχέση μεταξύ πόνου, κούρασης και κατάθλιψης.
Ένα έγγραφο του 2019 που δημοσιεύτηκε στο Frontiers in Immunology, για παράδειγμα, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι παρόλο που πολλοί παράγοντες εμπλέκονται στην κατάθλιψη, υπάρχει αύξηση των φλεγμονωδών δεικτών (όπως οι κυτοκίνες) του ανοσοποιητικού συστήματος σε άτομα που αγωνίζονται με χρόνιες παθήσεις. Ενώ χρειάζεται περισσότερη έρευνα, οι επιστήμονες διερευνούν στοχευμένες ανοσοθεραπείες (σκεφτείτε αντιφλεγμονώδεις συνταγές) που μπορεί να βοηθήσουν στη θεραπεία της κατάθλιψης και της κόπωσης.
Όπως λοιπόν γίνεται αντιληπτό ο τύπος της φλεγμονής που αντιμετωπίζετε παίζει ρόλο στη συνολική σας υγεία. Ενώ η οξεία φλεγμονή μπορεί να είναι ευεργετική και λειτουργεί ως το φυσικό αμυντικό σύστημα του σώματός σας, η χρόνια φλεγμονή είναι ανησυχητική.
Είναι σημαντικό να αναζητήσετε ιατρική φροντίδα εάν βρεθείτε να βιώνετε συμπτώματα χρόνιας φλεγμονής, καθώς μπορεί να είναι ένα σημάδι μιας υποκείμενης κατάστασης που πρέπει να αντιμετωπιστεί. Η συνεργασία με έναν ειδικό για να μειώσετε τα συμπτώματά σας είναι ένας πολύ καλός τρόπος για να βελτιώσετε τη φλεγμονή σας και να επενδύσετε στην υγεία και την ευεξία σας.
Ακολουθήστε το jenny.gr στο google news και μάθετε τα πάντα γύρω από τη διατροφή, τη γυμναστική, το σεξ και την ψυχική υγεία.
