Όλοι γνωρίζετε πόσα κεριά ήταν στην τούρτα σας στα τελευταία σας γενέθλια, αλλά η έννοια της βιολογικής ηλικίας είναι μια πιο πρόσφατη προοπτική που οι ειδικοί ορίζουν μιλώντας για το πώς ορισμένα χαρακτηριστικά μπορούν να υποδείξουν εάν η φυσιολογία σας είναι πιο νέα ή πιο προχωρημένη από ό,τι ορίζει ο χρόνος .
Αυτό που είναι ίσως πιο συναρπαστικό είναι ότι η βιολογική ηλικία μπορεί να επηρεαστεί από τον τρόπο ζωής και το περιβάλλον σας. Για παράδειγμα, μια μελέτη τον Νοέμβριο του 2023 διαπίστωσε ότι τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητάς μας και η οπτική μας για τη ζωή παίζουν βασικούς ρόλους στη βιολογική διαδικασία γήρανσης.
Η μελέτη αποκάλυψε ότι αρνητικά χαρακτηριστικά, όπως ο νευρωτισμός, μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο άνοιας, ενώ θετικά χαρακτηριστικά όπως η συνολική ικανοποίηση από τη ζωή, θα μπορούσαν να προστατεύσουν από τη γνωστική έκπτωση.
Ένα άτομο δηλαδή, μπορεί κάλλιστα να είναι «βιολογικά» νεώτερο ή γηραιότερο σε σύγκριση με τους συνομήλικους του που γεννήθηκαν την ίδια χρονιά ή σε σχέση με την ηλικία που γιορτάζει στα γενέθλια του.
Από τι εξαρτάται η βιολογική σας ηλικία και πώς να την αντιστρέψετε
Να πώς γερνάει ο εγκέφαλός σας
Η διαδικασία γήρανσης επηρεάζει το μέγεθος του εγκεφάλου, τη ροή του αίματος και τις γνωστικές λειτουργίες. Επίσης σε αντίθεση με άλλα όργανα, ο εγκέφαλος δεν αναγεννά νευρώνες και αυτό καθιστά κάθε νευρώνα εξαιρετικά πολύτιμο, με αποτέλεσμα οποιαδήποτε βλάβη ή μειωμένη ροή αίματος να μπορεί να οδηγήσει στην απώλειά τους. Αυτό μπορεί να εκδηλωθεί ως μείωση του μεγέθους του εγκεφάλου και ήπια γνωστική έκπτωση.
Παράγοντες όπως το τραύμα, η ανεπαρκής ροή αίματος, οι ανθυγιεινές επιλογές τρόπου ζωής όπως το κάπνισμα, η μη ισορροπημένη διατροφή και η υπερβολική χρήση αλκοόλ ή ναρκωτικών μπορούν να επιδεινώσουν αυτή την πτώση. Επιπλέον, η έλλειψη πνευματικής διέγερσης και το χρόνιο στρες συμβάλλουν επίσης αρνητικά στην υγεία του εγκεφάλου.
Ωστόσο, μπορείτε να βελτιώσετε τη διαδικασία γήρανσης του εγκεφάλου. Ορισμένες συνήθειες μπορούν να εξουδετερώσουν τους επιβλαβείς κινδύνους γήρανσης του εγκεφάλου: Σκεφτείτε ποιοτικό ύπνο, ασκήσεις εγκεφάλου όπως παζλ και διάβασμα, βελτίωση της διατροφής και αποφυγή επιβλαβών ουσιών όπως ο καπνός και το υπερβολικό αλκοόλ. Τα μέτρα προστασίας όπως η χρήση κράνους κατά τη διάρκεια δραστηριοτήτων, όπως το ποδήλατο, διαδραματίζουν επίσης κρίσιμο ρόλο.
Να πώς γερνούν τα μάτια σας
Καθώς μεγαλώνουμε, τα μάτια μας περνούν από πολλές αλλαγές που επηρεάζουν την όρασή μας, όπως ο καταρράκτης, η εκφύλιση της ωχράς κηλίδας και το γλαύκωμα. Επίσης η γήρανση καθιστά πιο δύσκολη την εστίαση σε κοντινά αντικείμενα.
Για την καταπολέμηση αυτών των αλλαγών, υπάρχουν κάποια προληπτικά μέτρα, όπως να φοράτε γυαλιά ηλίου για την προστασία από την υπεριώδη ακτινοβολία και η αποφυγή του καπνίσματος. Επιπλέον, μια διατροφή πλούσια σε λαχανικά -ιδιαίτερα σκούρα, φυλλώδη πράσινα- μπορεί να διατηρήσει την υγεία των ματιών.
Δείτε πώς επηρεάζεται η ακοή σας από την ηλικία
Η πρεσβυκουσία- μια κατάσταση γνωστή ως απώλεια ακοής που σχετίζεται με την ηλικία- είναι ένα κοινό πρόβλημα που επηρεάζει έναν στους τρεις ενήλικες άνω των 65 ετών. Συχνά, η αλλαγή στην ακοή είναι σταδιακή, καθιστώντας δύσκολο να την παρατηρήσετε στην αρχή.
Εάν αντιμετωπίζετε προβλήματα ακοής, ο γιατρός θα εξετάσει τα αυτιά σας χρησιμοποιώντας μια συσκευή που ονομάζεται ωτοσκόπιο για να ελέγξει για τυχόν ζημιές, μπλοκαρίσματα ή λοιμώξεις. Μπορεί να σας παραπέμψει σε έναν ακουολόγο για περαιτέρω αξιολόγηση μέσω ακοογράμματος. Για να αποφύγετε την απώλεια ακοής που σχετίζεται με την ηλικία, αποφύγετε τους δυνατούς θορύβους και χρησιμοποιήστε ωτοασπίδες.
Να πώς γερνάει η καρδιά σας
Η ηλικία της καρδιάς είναι ένας τρόπος για να κατανοήσετε τον κίνδυνο καρδιακής προσβολής ή εγκεφαλικού. Παράγοντες όπως η ηλικία, η αρτηριακή πίεση, τα επίπεδα χοληστερόλης, η διατροφή, η άσκηση και το κάπνισμα παίζουν σημαντικό ρόλο στην υγεία της καρδιάς. Μια νεότερη ηλικία της καρδιάς συσχετίζεται με χαμηλότερο κίνδυνο καρδιακής νόσου.
Μπορείτε να μειώσετε την ηλικία της καρδιάς σας υιοθετώντας έναν πιο υγιεινό τρόπο ζωής. Ξεκινώντας με μόνο μία ή δύο αλλαγές στον τρόπο ζωής μπορεί να έχει σημαντικό αντίκτυπο. Τα μέτρα περιλαμβάνουν:
- Διακοπή του καπνίσματος
- Συμμετοχή σε τουλάχιστον 150 λεπτά σωματικής δραστηριότητας την εβδομάδα
- Υγιεινά για την καρδιά τρόφιμα (λαχανικά, φρούτα, ξηρούς καρπούς, σπόρους, όσπρια, δημητριακά ολικής αλέσεως και άπαχες πρωτεΐνες, ιδιαίτερα ψάρια)
- Περιορισμός της πρόσληψης αλατιού
- Διατήρηση υγιούς βάρους
- Διαχείριση της αρτηριακής πίεσης, της χοληστερόλης και των επιπέδων σακχάρου στο αίμα
Να πώς γερνά το πεπτικό σας σύστημα
Ο γαστρεντερικός σωλήνας είναι λίγο διαφορετικός από το υπόλοιπο σώμα, καθώς αντικαθιστά τακτικά τα κύτταρά του. Ωστόσο, η γήρανση μπορεί να τον επηρεάσει εξίσου, επηρεάζοντας ιδιαίτερα την κινητικότητά του - την κίνηση του οισοφάγου, των εντέρων και του παχέος εντέρου.
Καθώς μεγαλώνετε, χάνετε μερικές από τις λάχνες και τις ραβδώσεις στο γαστρεντερικό σας σύστημα που βοηθούν στην πέψη και την απορρόφηση. Αυτή η εξασθένηση μπορεί να οδηγήσει σε καταστάσεις όπως η εκκολπωματίτιδα. Η γήρανση μπορεί επίσης να προκαλέσει άλλα προβλήματα όπως δυσκοιλιότητα ή διάρροια.
Οι καλύτεροι τρόποι για να βοηθήσετε στη βελτίωση του γαστρεντερικού σας σωλήνα είναι μέσω της διατροφής και της άσκησης. Μια διατροφή πλούσια σε φυτικές ίνες υποστηρίζει την υγεία του γαστρεντερικού συστήματος και μειώνει τη φλεγμονή, ενώ η τακτική άσκηση διεγείρει τον γαστρεντερικό σωλήνα, διατηρώντας την κινητικότητα και τη δύναμή του. Επιπλέον, ο ποιοτικός ύπνος και η διαχείριση των επιπέδων στρες μπορούν να μειώσουν τις αρνητικές επιπτώσεις της γήρανσης στον γαστρεντερικό σωλήνα.
Να πώς γερνά το αναπαραγωγικό σύστημα
Καθώς μεγαλώνουμε, το αναπαραγωγικό μας σύστημα υφίσταται σημαντικές αλλαγές. Οι αλλαγές που συμβαίνουν σχετίζονται με τις ορμόνες και τη μείωση των οιστρογόνων, της προγεστερόνης και της τεστοστερόνης. Υπάρχουν επίσης αλλαγές στους συνδέσμους και τους ιστούς, που μπορεί να οδηγήσουν σε πρόπτωση των πυελικών οργάνων.
Πρόσφατα, η επιστημονική εστίαση έχει επεκταθεί για να κατανοήσει πώς η εμμηνόπαυση επηρεάζει το σώμα. Η έλλειψη οιστρογόνων επηρεάζει τον κολπικό ιστό αλλά και το υπόλοιπο σώμα - συμπεριλαμβανομένων των οστών, της καρδιάς και του εγκεφάλου. Αν και δεν είναι δυνατό να επιβραδυνθεί η βιολογική ηλικία του αναπαραγωγικού συστήματος, η διατήρηση της υγείας του είναι εφικτή.
Είναι λοιπόν σημαντικό να κάνετε τακτικές επισκέψεις στον γυναικολόγο, μαζί με προληπτικούς ελέγχους όπως τεστ Παπανικολάου και HPV για καρκίνο του τραχήλου της μήτρας και την εφαρμογή συνηθειών υγιεινού τρόπου ζωής.
Να πώς γερνούν οι αρθρώσεις σας
Ενώ η απώλεια χόνδρου είναι κοινή με την ηλικία, δεν οδηγεί απαραίτητα σε αντικατάσταση της άρθρωσης. Η απώλεια του αρθρικού χόνδρου, ονομάζεται οστεοαρθρίτιδα.
Μερικά προληπτικά μέτρα για τη διατήρησης της οστικής πυκνότητας είναι να ασκείστε μέσα σε λογικά πλαίσια, να έχετε υγιές βάρος και να ακολουθείτε μια ισορροπημένη διατροφή. Στο παρελθόν, οι ηλικιωμένοι απλώς αποδέχονταν τον πόνο στις αρθρώσεις. Τώρα, οι άνθρωποι ζουν περισσότερο και θέλουν να παραμείνουν ενεργοί καθώς μεγαλώνουν, γι αυτό και υπάρχουν πολλοί που στα ογδόντα και στα ενενήντα τους έχουν υπέροχες αρθρώσεις.
Να πώς γερνά το δέρμα σας
Δεν είναι μυστικό: Η διαδικασία της γήρανσης επηρεάζει ορατά το δέρμα, το μεγαλύτερο όργανό σας. Καθώς μεγαλώνετε, το δέρμα σας χάνει την ελαστικότητά του, γεγονός που προκαλεί την εμφάνιση χαλάρωσης ή ρυτίδων.
Το κλειδί για την πρόληψη της γήρανσης του δέρματος είναι να το προστατεύσετε από τον ήλιο φορώντας αντηλιακό ή οποιαδήποτε αντηλιακή προστασία, όπως καπέλα ή μακριά μανίκια. Επιπλέον, η ενυδατωμένη μπορεί να διατηρήσει το δέρμα πιο νεανικό.
Πώς να μειώσετε τη βιολογική σας ηλικία
Το ταξίδι προς τη χαμηλότερη βιολογική ηλικία χαρακτηρίζεται από συνέπεια και σταδιακή αλλαγή σε όλα τα συστήματα του σώματος. Η εστίαση καλό θα ήταν να είναι στη φροντίδα του σώματός σας με θρεπτικά τρόφιμα, τακτική σωματική δραστηριότητα, προτεραιότητα του ποιοτικού ύπνου και ενίσχυση των υγιών σχέσεων με τους άλλους.
Ακολουθήστε το jenny.gr στο google news και μάθετε τα πάντα γύρω από τη διατροφή, τη γυμναστική, το σεξ και την ψυχική υγεία.
