Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα: Πώς μπορεί μια γυναίκα να προστατευθεί - Ο ειδικός απαντά

Όπως υποδηλώνει και το όνομά τους, τα Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα είναι ασθένειες ή λοιμώξεις, οι οποίες προκαλούνται από οργανισμούς που μεταδίδονται κυρίως μέσω της σεξουαλικής επαφής. Στις γραμμές που ακολουθούν, ο Δρ. Στέφανος Χανδακάς, Μαιευτήρας – Γυναικολόγος – Ενδοσκοπικός Χειρουργός και Αναπληρωτής Καθηγητής Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Λευκωσίας απαντά στις ερωτήσεις μας και μας βοηθά να κατανοήσουμε καλύτερα τη φύση και τη συμπτωματολογία των ΣΜΝ, καθώς και τα βήματα που πρέπει να ακολουθήσει μια γυναίκα σε περίπτωση που προσβληθεί από ένα ΣΜΝ. Όπως χαρακτηριστικά τονίζει ο ειδικός, ακόμα και η υποψία προσβολής από τέτοιου είδους μεταδιδόμενη λοίμωξη πρέπει να οδηγεί απευθείας στο γιατρό, προκειμένου να γίνει έλεγχος που θα θέσει τη διάγνωση και την παροχή της κατάλληλης θεραπείας.

Κύριε Χανδακά, ποια είναι τα πιο κοινά Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα; Τι συμπτώματα θα εμφανίσει μια γυναίκα που έχει προσβληθεί από ένα τέτοιο νόσημα;

Τα Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα (ΣΜΝ), αλλιώς αφροδίσια νοσήματα είναι λοιμώξεις που μεταδίδονται κατά κύριο λόγο μέσω της σεξουαλικής επαφής. Η δυσκολία στη σωστή διάγνωση των ΣΜΝ έγκειται στο γεγονός ότι παρουσιάζονται με παρόμοια συμπτωματολογία. Τα συμπτώματα είναι εξανθήματα, πληγές στην περιοχή των γεννητικών οργάνων, εξογκώματα πάνω ή γύρω από τα γεννητικά όργανα, ασυνήθιστη έκκριση υγρών από τον κόλπο και το πέος, φαγούρα, καθώς και πόνος ή κάψιμο κατά τη σεξουαλική επαφή ή την ούρηση. Τα πιο κοινά σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα είναι η γονόρροια (βλεννόρροια), τα χλαμύδια, η σύφιλη, ο έρπης των γεννητικών οργάνων, οι τριχομονάδες, η νόσος των ανθρωπίνων κονδυλωμάτων (HPV) και η φθειρίαση του εφηβαίου. Η ηπατίτιδα Β όπως και το σύνδρομο επίκτητης ανοσοποιητικής ανεπάρκειας (AIDS) συγκαταλέγονται στις χρόνιες λοιμώξεις.

Πώς μπορεί μια γυναίκα να προστατευθεί από μια ενδεχόμενη μόλυνση από ΣΜΝ και ποια βήματα πρέπει να ακολουθήσει σε περίπτωση που έχει εκτεθεί σε κάποια «ύποπτη» επαφή;

Σε αρκετές περιπτώσεις η προσβολή από ένα ΣΜΝ ενδέχεται να μη γίνει αντιληπτή καθώς τα συμπτώματα μπορεί να είναι ασήμαντα ή και ανύπαρκτα με αποτέλεσμα ο δυνητικά ασθενής να θέτει σε κίνδυνο, όχι μόνο τον εαυτό του, αλλά και το/τη σύντροφό του. Έστω και η υποψία προσβολής από τέτοιου είδους μεταδιδόμενη λοίμωξη πρέπει να οδηγεί στο γιατρό προκειμένου να γίνει έλεγχος που θα θέσει τη διάγνωση του νοσήματος και ακολούθως την παροχή της κατάλληλης θεραπείας. Στις περισσότερες περιπτώσεις χρήζει αγωγής και ο/η σύντροφος. Η χρήση προφυλακτικού, η πλύση των γεννητικών οργάνων μετά από κάθε επαφή και η επίσκεψη στο γιατρό αμέσως μόλις διαπιστωθεί κάποιο σύμπτωμα προτρέποντας και το σύντροφό του/της να κάνει το ίδιο, είναι η καλύτερη πρόληψη για την αποφυγή και μετάδοση τέτοιων λοιμώξεων.

Η λοίμωξη από τον ιό των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV) είναι ένα από τα πιο συχνά Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα. Ορισμένοι, μάλιστα, τύποι του ιού προκαλούν κονδυλώματα των γεννητικών οργάνων, ενώ άλλοι μπορεί να οδηγήσουν σε καρκίνο του τραχήλου της μήτρας. Πώς μπορεί μια γυναίκα να μειώσει τις πιθανότητες να προσβληθεί από τον εν λόγω ιό;

Οι HPV λοιμώξεις είναι πολύ συχνότερες από ότι πιστεύετε. Μάλιστα, η συντριπτική πλειοψηφία των σεξουαλικά ενεργών ανδρών και γυναικών θα μολυνθούν από τον HPV τουλάχιστον μία φορά στη διάρκεια της ζωής τους. Πιο συχνά, εμφανίζεται σε έφηβες και νεαρές ενήλικες λίγο μετά την έναρξη της σεξουαλική ζωής.

Υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί τύποι HPV. Συγκεκριμένα, έχουν βρεθεί παραπάνω από 100 διαφορετικά στελέχη, ενώ περίπου 40 από αυτά προσβάλλουν το γυναικείο γεννητικό σύστημα. Οι κυριότεροι τύποι που ενοχοποιούνται για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας είναι ο 16 και 18. Από την άλλη πλευρά, τα οξυτενή κονδυλώματα του αιδοίου προκαλούνται συνήθως από τους 6 και 11.

Μεταδίδεται με όλους τους τρόπους σεξουαλικής επαφής. Ο HPV μεταδίδεται μέσω της δερματικής επαφής και, επομένως, δεν προϋποθέτει την κολπική διείσδυση. Η πρωκτική επαφή, η στοματογεννητική επαφή, η χρήση μολυσμένων αντικειμένων αποτελούν επιπλέον παράγοντες μετάδοσης του ιού. Τονίζεται πως η χρήση του προφυλακτικού δεν αποκλείει τη μετάδοση του ιού, όταν η μολυσμένη περιοχή του δέρματος δεν καλύπτεται από αυτό. Παρ’όλα αυτά, πρέπει πάντα να χρησιμοποιείται γιατί προστατεύει και από άλλα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα.

Η πρόληψη είναι η καλύτερη θεραπεία. Ο εμβολιασμός έναντι του HPV προστατεύει από τους κυριότερους τύπους που προκαλούν καρκίνο του τραχήλου της μήτρας και οξυτενή κονδυλώματα. Σήμερα, τρεις τύποι εμβολίων είναι διαθέσιμοι. Το πιο σύγχρονο από αυτά είναι το Gardasil-9 και παρέχει προστασία έναντι εννέα διαφορετικών τύπων HPV. Στη χώρα μας η χρήση του εμβολίου έχει εγκριθεί για τα κορίτσια ηλικίας 9-26 ετών, ενώ στις ΗΠΑ χορηγείται μέχρι και την ηλικία των 45 ετών. Πρόσφατα και ακολουθώντας το παράδειγμα άλλων χωρών του εξωτερικού, ο εμβολιασμός παρέχεται στην Ελλάδα και στα αγόρια ηλικίας 9-18 ετών. Ιδανικά, πάντως, το εμβόλιο συστήνεται να χορηγείται πριν από την έναρξη της σεξουαλικής ζωής. Ο εμβολιασμός προστατεύει από τους συχνότερους, αλλά όχι από όλους τους τύπους του HPV, και δεν έχει θεραπευτική δράση στην περίπτωση ενεργής HPV λοίμωξης. Επομένως, ακόμη και μετά τον εμβολιασμό, δεν θα πρέπει να αμελείται ο τακτικός γυναικολογικός έλεγχος.

Ποια θα ήταν, τέλος, η συμβουλή σας προς τις αναγνώστριες μας;

Τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα είναι μια συχνή πάθηση. Πολλά σεξουαλικώς ενεργά άτομα μπορεί να εμφανίσουν κάποιο τέτοιο νόσημα στη ζωή τους. Επειδή, είναι πιθανό πολλές φορές να μην υπάρχουν εμφανή συμπτώματα, καλό είναι να επισκεφθείτε γιατρό με την παραμικρή υποψία. Μην φοβάστε. Ευτυχώς, τα περισσότερα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα θεραπεύονται. Από εσάς χρειάζονται συνεχής προσοχή και ενημέρωση.

Ευχαριστούμε θερμά για τις επιστημονικές πληροφορίες τον Μαιευτήρα-Γυναικολόγο, Ενδοσκοπικό Χειρουργό Αναπαραγωγής και Αναπληρωτή Καθηγητή της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Λευκωσίας κ. Στέφανο Χανδακά.

Info

Ο Στέφανος Χανδακάς γεννήθηκε στην Αθήνα το 1972. Είναι μαιευτήρας-γυναικολόγος, ενδοσκοπικός χειρουργός αναπαραγωγής, απόφοιτος της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, από όπου έλαβε και τη διδακτορική του διατριβή (PhD) με βαθμό «Άριστα». Κατέχει δίπλωμα Master in Business Administration (MBA) από το Πανεπιστήμιο του Λονδίνου, Imperial College London, με σημαντικές διακρίσεις στην Επιχειρηματικότητα (European Business Entrepreneurship Award 2003). Εκπαιδεύτηκε στην Αγγλία και στις Ηνωμένες Πολιτείες στη μαιευτική, τη γυναικολογία και τη λαπαροενδοσκοπική / ρομποτική χειρουργική, ενώ υπήρξε ένας από τους νεότερους επιμελητές γυναικολογίας του Εθνικού Συστήματος Υγείας του Ηνωμένου Βασιλείου (ΝHS).

Διατελεί Πρόεδρος του ΔΣ του Νοσοκομείου Μητέρα, της Hellenic Healthcare Group, ενώ αναγορεύτηκε πρόσφατα σε Αναπληρωτή Καθηγητή στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Λευκωσίας, ώστε να προσφέρει την εμπειρία του στην Προχωρημένη Λαπαροσκοπική και Ρομποτική Γυναικολογική Χειρουργική και στην Εξωσωματική Γονιμοποίηση.

Κατέχει σημαντική διοικητική εμπειρία, έχοντας θητεύσει σε σημαντικές θέσεις, σε νοσοκομεία του ιδιωτικού τομέα τα τελευταία 18 χρόνια, ενώ έχει ιδρύσει επιτυχώς, γυναικολογικά κέντρα και μονάδες εξωσωματικής στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Παράλληλα, συμμετέχει στο επιστημονικό συμβούλιο της εταιρίας ανάπτυξης 3D λογισμικού ιατρικής εκπαίδευσης ORAMAVR, με έδρα την Καλιφόρνια.

Στο παρελθόν υπήρξε πρωταθλητής Ιστιοπλοΐας, μέλος της Εθνικής Ομάδος για 11 έτη και συμμετείχε στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Ατλάντα το 1996, ενώ σήμερα υπηρετεί τον αθλητισμό ως Αντιπρόεδρος της Ελληνικής Ολυμπιακής Επιτροπής.

Τα τελευταία 20 χρόνια έχει αναπτύξει έντονη φιλανθρωπική δράση, αρχικά με τη συμμετοχή του στην Ομάδα Αιγαίου και την παροχή ιατρικής και υποστηρικτικής βοήθειας στα ακριτικά νησιά του Αιγαίου. Εν συνεχεία, ίδρυσε το 2015 την ΑΣΤ.Μ.Κ.Ε HOPEgenesis, στόχος της οποίας είναι η ανατροπή του κλίματος υπογεννητικότητας της Ελλάδος, η στήριξη της οικογένειας και η εύρεση λύσεων για το δημογραφικό ζήτημα, η οποία βραβεύτηκε το 2018 από την Ευρωπαϊκή Ένωση, ως η καλύτερη ΜΚΟ στην Ελλάδα.

Ακολουθήστε τον Στέφανο Χάνδακα σε Facebook, Instagram, LinkedIn και TikTok.

Εναλλακτικά επισκεφθείτε την ιστοσελίδα www.drchandakas.gr/