Η μεσογειακή διατροφή ανακηρύχθηκε η πιο υγιεινή διατροφή για 8η συνεχή χρονιά και αυτός είναι ο λόγος
Τζουλιάννα Καρνέζη
8 Ιανουαρίου 2025
Είναι πάλι εκείνη η εποχή του χρόνου που το US News & World Report δημοσιεύει την ετήσια λίστα με τι διάφορες δίαιτες και το πώς επηρεάζουν την υγεία μας. Η ομάδα των ειδικών που αξιολογούν τις δίαιτες αποτελείται από 69 ειδικούς στους τομείς τους, συμπεριλαμβανομένων γιατρών, εγγεγραμμένων διαιτολόγων, διατροφικών επιδημιολόγων, σεφ και ερευνητών απώλειας βάρους.
Αυτή είναι η 15η χρονιά της δημοσίευσης που καθορίζει ποιες δίαιτες έχουν πραγματικά αποτέλεσμα και ποιες πρέπει να επανεξεταστούν ή να αποφευχθούν τελείως. Για το 2025, το US News άλλαξε τη μεθοδολογία του, εξετάζοντας 38 δίαιτες σε 21 διαφορετικές κατηγορίες. Αυτή η αλλαγή, λένε, οφείλεται στους ανθρώπους που αναζητούν δίαιτες πέρα από την απλή απώλεια βάρους, καθώς πολλοί είναι εκείνοι που υιοθετούν πλέον διατροφικά πρότυπα με σκοπό τη συνολική ευεξία και την πρόληψη χρόνιων ασθενειών. Ο στόχος αυτού του αναθεωρημένου συστήματος αξιολόγησης έχει σκοπό να προσφέρει μια πιο εξατομικευμένη εμπειρία καθώς εξετάζονται οι προτεραιότητες υγείας και οι διατροφικοί στόχοι.
Κατά την αξιολόγηση κάθε δίαιτας, οι εμπειρογνώμονες εξέτασαν:
- Τη διατροφική πληρότητα
- Τους κινδύνους και τα οφέλη για την υγεία
- Τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα
- Την αποτελεσματικότητα βασισμένη σε στοιχεία
Αξιολόγησαν επίσης τα δυνατά και αδύναμα σημεία κάθε δίαιτας και τους συγκεκριμένους στόχους. Με αυτό κατά νου το US News πρόσθεσε 12 νέες κατηγορίες στις αρχικές εννέα, για αξιολόγηση, όλες εστιασμένες σε συγκεκριμένες ανάγκες υγείας και τρόπου ζωής. Οι κατηγορίες που προστέθηκαν πρόσφατα περιελάμβαναν τις δίαιτες για την αρθρίτιδα, την υγεία του εγκεφάλου και τη γνωστική λειτουργία, την υγεία του εντέρου, την υψηλή αρτηριακή πίεση, την υψηλή χοληστερόλη, τη φλεγμονή, την εμμηνόπαυση, τον προδιαβήτη και άλλα.
Για το 2025, το US News πρόσθεσε επίσης 13 πρόσφατα αξιολογημένες δίαιτες που δεν είχαν συμπεριληφθεί στο παρελθόν, όπως η δίαιτα για την παλινδρόμηση οξέος, η δίαιτα αυτοάνοσου πρωτοκόλλου (AIP), η αλκαλική δίαιτα, η δίαιτα Body Reset, η δίαιτα BRAT, η δίαιτα Cleveland Clinic , η δίαιτα του εντέρου και του συνδρόμου ψυχολογίας (GAPS), η δίαιτα χωρίς γλουτένη, η δίαιτα ουρικής αρθρίτιδας, η δίαιτα χαμηλής περιεκτικότητας σε FODMAP, η δίαιτα χαμηλών υπολειμμάτων και η Whole30.
Η πιο υγιεινή δίαιτα για το 2025
Για το 2025, το US News αξιολόγησε τις ακόλουθες τέσσερις δίαιτες ως τα καλύτερα δυνατά πρότυπα διατροφής για το έτος:
- Μεσογειακή διατροφή (4,8 βαθμολογία)
- Δίαιτα DASH (4,6 βαθμολογία)
- Δίαιτα MIND (4,4 βαθμολογία)
- Ευέλικτη διατροφή (4,1 βαθμολογία)
Για όγδοη συνεχόμενη χρονιά, η μεσογειακή διατροφή κατέλαβε την πρώτη θέση. Και ενώ κατέχει το νούμερο ένα, η μεσογειακή διατροφή μοιράζεται την κατηγορία με άλλες δίαιτες, όπως η δίαιτα DASH, η δίαιτα MIND και ευέλικτη διατροφή. Και υπάρχει ένας καλός λόγος για αυτό καθώς όλες αυτές έχουν κοινά χαρακτηριστικά.
Όλες αυτές οι δίαιτες δίνουν προτεραιότητα σε τρόφιμα πλούσια σε θρεπτικά συστατικά, όπως φρούτα, λαχανικά, όσπρια, ξηρούς καρπούς και ψάρια, ενώ περιορίζουν τα εξαιρετικά επεξεργασμένα δημητριακά, τα πρόσθετα σάκχαρα και τα εξαιρετικά επεξεργασμένα τρόφιμα. Όμως το πιο σημαντικό, είναι ο ευέλικτος τρόπος διατροφής ο οποίος δεν είναι περιοριστικός, με αποτέλεσμα να μπορείτε να κάνετε αλλαγές ανάλογα με τις προτιμήσεις σας ή να κάνετε προσαρμογές με βάση τις ιατρικές σας ανάγκες.
Μέχρι τώρα, πιθανότατα είστε εξοικειωμένοι με τη μεσογειακή διατροφή, αλλά σε κάποιους άλλους μπορεί να μην τους είναι τόσο οικεία. Για να ανακεφαλαιώσουμε, η μεσογειακή διατροφή εστιάζει σε ολόκληρα τρόφιμα , συμπεριλαμβανομένων των δημητριακών ολικής αλέσεως, των φρούτων, των λαχανικών, των ξηρών καρπών, των σπόρων, των θαλασσινών, των οσπρίων και του ελαιόλαδου. Αυτό το διατροφικό μοτίβο ενθαρρύνει επίσης να απολαμβάνετε μικρές ποσότητες γαλακτοκομικών, όπως τυρί και γιαούρτι, καθώς και τρόφιμα που έχουν υποστεί ζύμωση όπως ελιές, κάπαρη και kimchi.
Ειδικά σχεδιασμένη για να συμβάλλει στην προώθηση της υγιούς αρτηριακής πίεσης, η δίαιτα DASH - είναι παρόμοια με τη μεσογειακή διατροφή, αλλά περιορίζει πιο αυστηρά το νάτριο. Και ενώ το νάτριο είναι ένα απαραίτητο μέταλλο, η υπερβολική του ποσότητα έχει αποδειχθεί ότι αυξάνει την αρτηριακή πίεση, εν μέρει λόγω της ικανότητάς του να συγκρατεί νερό.
Η δίαιτα MIND είναι ένας συνδυασμός της μεσογειακής δίαιτας και της δίαιτας DASH. Επικεντρώνεται συγκεκριμένα σε τρόφιμα που έχει αποδειχθεί ότι υποστηρίζουν την υγεία του εγκεφάλου και μειώνουν τον κίνδυνο διαφόρων τύπων άνοιας, συμπεριλαμβανομένης της νόσου του Αλτσχάιμερ. Οι τροφές που επικεντρώνονται στη δίαιτα MIND περιλαμβάνουν δημητριακά ολικής αλέσεως, φυλλώδη λαχανικά, μούρα, ξηρούς καρπούς, φασόλια, λαχανικά, ψάρια, πουλερικά και ελαιόλαδο.
Εάν σκέφτεστε να ακολουθήσετε τη χορτοφαγική διατροφή, αλλά δεν είστε σίγουροι ότι μπορείτε να ακολουθήσετε μια αυστηρή χορτοφαγική διατροφή, τότε αξίζει να δοκιμάσετε την ευέλικτη δίαιτα, η οποία είναι φυτική, αλλά περιέχει γαλακτοκομικά και αυγά και δεν αποκλείει εντελώς το κρέας, τα ψάρια και τα πουλερικά – απλώς τα περιορίζει. Και αυτός μπορεί να είναι ένας πολύ καλός τρόπος για να μειώσετε το κρέας, ενώ μπορείτε να το απολαμβάνετε με μέτρο.
Οι δίαιτες με τη χαμηλότερη βαθμολογία για το 2025
Οι δίαιτες που σημείωσαν λιγότερο από 2 στην κλίμακα 1 έως 5 περιελάμβαναν τη δίαιτα AIP, τη δίαιτα χαμηλών υπολειμμάτων, την κετογονική δίαιτα, τη δίαιτα BRAT, τη δίαιτα GAPS, την OPTAVIA, την αλκαλική δίαιτα, τη δίαιτα Atkins, τη δίαιτα SlimFast και τη δίαιτα Body Reset.
Τα κριτήρια που κρίθηκαν όλες οι δίαιτες ήταν με βάση τη διατροφική πληρότητα, τους κινδύνους και τα οφέλη για την υγεία, τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα και την αποτελεσματικότητα βάσει στοιχείων. Έτσι λοιπόν δεδομένου ότι ορισμένες από αυτές τις δίαιτες, όπως η δίαιτα BRAT, είναι πολύ περιοριστικές και προορίζονται να ακολουθούνται μόνο για σύντομο χρονικό διάστημα, είναι λογικό να μην πάρουν μεγάλη βαθμολογία.
Άλλες, όπως η δίαιτα GAPS , δεν έχουν πολλά στοιχεία που να υποστηρίζουν τους ισχυρισμούς τους για την υγεία. Και δίαιτες όπως η δίαιτα SlimFast περιορίζουν την κατανάλωση ολόκληρων ομάδων τροφίμων, πράγμα που μπορεί να σημαίνει ότι χάνετε πολλές βιταμίνες και μέταλλα.
Εξάλλου όπως έχω αναφέρει σε πολλά άρθρα μου η διατροφή και η υγεία δεν είναι ασπρόμαυρα, επομένως μπορεί να είναι δύσκολο να χαρακτηρίσουμε τα διατροφικά πρότυπα ως τα καλύτερα ή τα χειρότερα. Τούτου λεχθέντος, γνωρίζουμε ότι οι δίαιτες που βρίσκονται χαμηλά στην κατάταξη είναι περιοριστικές, στερούνται οφέλη για την υγεία που υποστηρίζονται από την επιστήμη και είναι δύσκολο να ακολουθηθούν μακροπρόθεσμα. Επίσης τα πρότυπα διατροφής όπως η BRAT ή η δίαιτα χαμηλών υπολειμμάτων χρησιμοποιούνται συχνά βραχυπρόθεσμα, όταν είναι ιατρικά απαραίτητο.
Είναι λοιπόν σημαντικό να θυμάστε ότι καμία δίαιτα δεν είναι η καλύτερη για όλους. Όλοι έχουμε διαφορετικές ανάγκες, προτιμήσεις και τρόπο ζωής, γι' αυτό επιλέξτε αυτό που σας ταιριάζει καλύτερα. Και μην ξεχνάτε ότι το φαγητό είναι μόνο ένα μέρος της συνολικής εξίσωσης της υγείας. Η σωματική δραστηριότητα, η διαχείριση των στρεσογόνων παραγόντων, ο ποιοτικός ύπνος,, το να περνάτε χρόνο με τα αγαπημένα σας πρόσωπα και να ακολουθείτε μια ποικίλη διατροφή, συνεργάζονται για να συμβάλουν στη συνολική ευεξία και ποιότητα ζωής σας.
Ακολουθήστε το jenny.gr στο google news και μάθετε τα πάντα γύρω από τη διατροφή, τη γυμναστική, το σεξ και την ψυχική υγεία.