Να πότε το αλάτι που χρησιμοποιείς μπορεί να συμβάλει στην ανεπάρκεια ιωδίου
Τζουλιάννα Καρνέζη
23 Μαρτίου 2025

Υπάρχει ένας εκπληκτικός αριθμός επιλογών όταν πρόκειται για την αγορά αλατιού. Υπάρχει το επιτραπέζιο αλάτι, το αλάτι Kosher, το θαλασσινό αλάτι και το αλάτι Ιμαλαΐων - για να αναφέρουμε μόνο μερικά. Αλλά ενώ όλα αυτά τα αλάτια περιέχουν νάτριο, μόνο ένα - το επιτραπέζιο αλάτι - έχει ενισχυθεί με ιώδιο, ένα απαραίτητο θρεπτικό συστατικό. Η πρακτική της ιωδίωσης του αλατιού ξεκίνησε τη δεκαετία του 1920 ως ένας τρόπος αντιμετώπισης της εκτεταμένης ανεπάρκειας ιωδίου παγκοσμίως.
Πρόσφατα, υπάρχει μια αυξανόμενη δημοτικότητα των μη ιωδισμένων αλάτων, όπως το αλάτι Ιμαλαΐων, κάτι που όμως συμβάλλει στην αύξηση των ελλείψεων ιωδίου. Έτσι λοιπόν πριν φτάσετε στην αλατιέρα, ορίστε τι πρέπει να γνωρίζετε για ανεπάρκεια ιωδίου και το αλάτι.
Τι είναι το ιώδιο και γιατί το χρειαζόμαστε
Το ιώδιο είναι ένα ιχνοστοιχείο που είναι σημαντικό για τη λειτουργία του θυρεοειδούς. Ο θυρεοειδής βοηθά στη ρύθμιση διαφόρων σωματικών λειτουργιών, όπως ο μεταβολισμός, ο καρδιακός ρυθμός και το νευρικό σύστημα. Δεδομένου ότι το ιώδιο είναι επίσης ζωτικής σημασίας όσον αφορά την ανθρώπινη ανάπτυξη, είναι ιδιαίτερα σημαντικό να το λαμβάνετε κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και της πρώιμης βρεφικής ηλικίας. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), τα μικρά παιδιά διατρέχουν επίσης υψηλότερο κίνδυνο ανεπάρκειας ιωδίου , η οποία μπορεί να επηρεάσει την ανάπτυξη του εγκεφάλου κατά τα δύο πρώτα χρόνια της ζωής.
Εκτός από το αλάτι, ποιες τροφές περιέχουν ιώδιο;
Πολλά τρόφιμα περιέχουν φυσικά ιώδιο. Το Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας (NIH) επισημαίνει τα φύκια ως μία από τις καλύτερες φυσικές πηγές ιωδίου. Άλλα τρόφιμα πλούσια σε ιώδιο περιλαμβάνουν τα θαλασσινά και τα αυγά. Τα γαλακτοκομικά προϊόντα όπως το γάλα και το γιαούρτι μπορούν επίσης να είναι μια εξαιρετική πηγή ιωδίου, αλλά αυτό εξαρτάται από τη διατροφή των αγελάδων καθώς και από τον τρόπο επεξεργασίας των προϊόντων. Επιπλέον, ορισμένα τρόφιμα στην πραγματικότητα παρεμβαίνουν στην ικανότητα του σώματος να χρησιμοποιεί ιώδιο, όπως είναι η σόγια, τα σταυρανθή λαχανικά και οι γλυκοπατάτες.
Ποια είναι τα συμπτώματα της ανεπάρκειας ιωδίου;
Το πρώτο σύμπτωμα μιας ανεπάρκειας ιωδίου είναι συνήθως ένας διευρυμένος θυρεοειδής - μια κατάσταση που αναφέρεται ως βρογχοκήλη. Άλλα σημάδια σοβαρής ανεπάρκειας ιωδίου είναι ο υποθυρεοειδισμός (χαμηλά επίπεδα θυρεοειδικών ορμονών) και η μειωμένη γονιμότητα. Ορισμένες ομάδες κινδυνεύουν περισσότερο από άλλες. Οι έγκυες χρειάζονται περισσότερο ιώδιο και ως εκ τούτου διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο για ανεπάρκεια ιωδίου. Ο κίνδυνος είναι επίσης αυξημένος για άτομα που ζουν σε περιοχές με χαμηλά επίπεδα ιωδίου στο έδαφος.
Η μη χρήση ιωδιούχου αλατιού μπορεί να σας θέσει σε κίνδυνο για ανεπάρκεια, αλλά και άλλες προσωπικές επιλογές τροφίμων είναι επίσης ένας παράγοντας. Δεδομένου ότι τα θαλασσινά και τα γαλακτοκομικά προϊόντα είναι πηγές ιωδίου, οι vegans ή εκείνοι που δεν καταναλώνουν πολλά από αυτά τα τρόφιμα κινδυνεύουν περισσότερο.

Πρέπει να πάρετε συμπλήρωμα ιωδίου;
Ένα συμπλήρωμα ιωδίου μπορεί να μην είναι για όλους. Μιλήστε με τον γιατρό σας πριν κάνετε αλλαγές στη διατροφή σας ή/και το σχήμα συμπληρωμάτων. Τα συμπληρώματα ιωδίου μπορούν να αλληλεπιδράσουν με ορισμένα φάρμακα και μπορεί να μην είναι κατάλληλα για μερικούς ανθρώπους. Επιπλέον το υπερβολικό ιώδιο μπορεί να προκαλέσει πολλά από τα ίδια συμπτώματα με μια ανεπάρκεια. Ευτυχώς, όμως η ποσότητα ιωδίου που χρειάζονται οι περισσότεροι βρίσκεται στα τρόφιμα και είναι απίθανο να προκαλέσει προβλήματα.
Άρα, αυξάνονται πράγματι οι ελλείψεις ιωδίου;
Ενώ ορισμένες υποομάδες ανθρώπων διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο (συμπεριλαμβανομένων εκείνων που είναι έγκυες), δεν υπάρχουν πρόσφατα δεδομένα που να υποδηλώνουν ότι η έλλειψη ιωδίου είναι ένα ευρέως διαδεδομένο ζήτημα. Η NHANES που βοηθά στην παρακολούθηση της διατροφικής κατάστασης, επισημαίνει πως με βάση τα πιο πρόσφατα στοιχεία από το 2011 έως το 2014, τα επίπεδα ιωδίου είναι γενικά επαρκή.
Ωστόσο, πρόσφατα, έχουμε παρατηρήσει μια έξαρση στις ανεπάρκειες ιωδίου και του υποθυρεοειδισμού στα παιδιά σε όλο τον κόσμο. Δύο πιθανοί παράγοντες που συμβάλλουν είναι η μειωμένη χρήση ιωδιούχου αλατιού και η αυξανόμενη δημοτικότητα της διατροφής με βάση τα φυτά. Στην πραγματικότητα, ο ΠΟΥ έχει κάνει μια παρότρυνση για την ενίσχυση με ιώδιο των εναλλακτικών γαλακτοκομικών προϊόντων φυτικής προέλευσης , ειδικά στις ευρωπαϊκές περιοχές.
Πρέπει να χρησιμοποιείτε μονο αλάτι επιτραπέζιο;
Γενικά, εξαρτάται από το κάθε άτομο. Η χρήση ιωδιούχου επιτραπέζιου αλατιού είναι η πιο πρακτική, οικονομικά αποδοτική μέθοδος για τη μείωση του κινδύνου ανεπάρκειας ιωδίου. Τούτου λεχθέντος, εάν είστε λάτρεις του αλατιού Ιμαλαΐων, μπορεί να χρειάζεται να πάρετε μια πολυβιταμίνη, η οποία θα πρέπει να παρέχει το ιώδιο που χρειάζεστε. Παρόλα αυτά πάντα να συζητάτε με τον γιατρό σας πριν πάρετε οποιοδήποτε συμπλήρωμα διατροφής.
Ακολουθήστε το jenny.gr στο google news και μάθετε τα πάντα γύρω από τη διατροφή, τη γυμναστική, το σεξ και την ψυχική υγεία.