Ο θυρεοειδής επηρεάζει άμεσα τη λειτουργία της καρδιάς, με διαταραχές όπως ο υποθυρεοειδισμός και ο υπερθυρεοειδισμός να προκαλούν ταχυκαρδίες, αρρυθμίες και άλλες καρδιολογικές επιπλοκές. Για να κατανοήσουμε σε ποιες περιπτώσεις η χειρουργική επέμβαση αποτελεί την καλύτερη επιλογή και γιατί η συνεργασία με τον καρδιολόγο είναι κρίσιμη, μιλήσαμε με τον κ. Γεώργιο Σακοράφα, Χειρουργό Ενδοκρινών Αδένων.
Πώς επηρεάζει η λειτουργία του θυρεοειδούς την καρδιακή λειτουργία;
Παρά το μικρό του μέγεθος, ο θυρεοειδής αδένας είναι ένας πανίσχυρος ρυθμιστής της λειτουργίας όλων των οργάνων του ανθρωπίνου σώματος. Αυτό γίνεται μέσω της παραγωγής δύο ορμονών, της θυροξίνης (Τ4) και της τριιωδοθυρονίνης (Τ3). Οι ορμόνες αυτές ρυθμίζουν τον κυτταρικό μεταβολισμό. Δεδομένου ότι η καρδιά λειτουργεί χωρίς διακοπή, γίνεται εμφανής η σημασία των ορμονών αυτών για την διατήρηση σταθερά φυσιολογικού του καρδιακού ρυθμού και της παροχής αίματος.
Όταν ο θυρεοειδής λειτουργεί φυσιολογικά (όταν δηλαδή ο ασθενής είναι ευθυρεοειδικός, με τα επίπεδα των θυρεοειδικών ορμονών στο αίμα εντός των φυσιολογικών ορίων), η καρδιά λειτουργεί επίσης φυσιολογικά. Αντίθετα, σε διαταραχές της λειτουργίας του θυρεοειδούς, είτε σε υποθυρεοειδισμό (μειωμένη παραγωγή θυρεοειδικών ορμονών) είτε σε υπερθυρεοειδισμό (αυξημένη παραγωγή θυρεοειδικών ορμονών), διαταράσσεται και η καρδιακή λειτουργία.
Ποια καρδιολογικά συμπτώματα (π.χ. ταχυκαρδίες, αρρυθμίες) συνδέονται συχνότερα με δυσλειτουργία του θυρεοειδούς;
Το είδος των καρδιολογικών συμπτωμάτων εξαρτώνται από το είδος της διαταραχής της λειτουργίας του θυρεοειδούς. Τα συμπτώματα αυτά περιγράφονται στη συνέχεια συνοπτικά:
Υποθυρεοειδισμός
Στον υποθυρεοειδισμό – λόγω της μειωμένης παραγωγής θυρεοειδικών ορμονών – παρατηρείται επιβράδυνση του κυτταρικού μεταβολισμού και κατά συνέπεια της καρδιακής λειτουργίας. Σαν αποτέλεσμα μπορεί να παρατηρηθούν τα εξής:
- Βραδυκαρδία (επιβράδυνση του καρδιακού ρυθμού)
- Αίσθηση κόπωσης
- Δυσκολία στην άσκηση
- Αύξηση της χοληστερίνης, που προκαλεί βλάβη των αγγείων και επιβάρυνση της καρδιακής λειτουργίας
- Αρτηριακή υπέρταση κλπ.
Αν ο υποθυρεοειδισμός παραταθεί, χωρίς ο ασθενής να λαμβάνει κάποια αγωγή, τότε αυξάνεται η πιθανότητα αθηροσκλήρωσης και στεφανιαίας νόσου. Σήμερα, εντούτοις, είναι εφικτή και με ευκολία η αποκατάσταση του υποθυρεοειδισμού με την χορήγηση της σωστής εξατομικευμένης δόσης στον κάθε ασθενή. Με τον τρόπο αυτό επιτυγχάνεται εύκολα η θεραπεία του υποθυρεοειδισμού, πράγμα που οδηγεί σε σταδιακή αποκατάσταση της φυσιολογικής καρδιακής λειτουργίας, ενώ παράλληλα παρατηρείται μείωση ων επιπέδων χοληστερίνης.
Υπερθυρεοειδισμός
Τα αυξημένα επίπεδα θυρεοειδικών ορμονών που παράγονται από τον θυρεοειδή στον υπερθυρεοειδισμό διεγείρουν τον κυτταρικό μεταβολισμό και κατά συνέπεια τη λειτουργία πρακτικά όλων των οργανικών συστημάτων. Έτσι από την καρδιά μπορεί να παρατηρηθούν:
- Ταχυκαρδία
- Αίσθημα παλμών
- Κολπική μαρμαρυγή
- Αρτηριακή υπέρταση
- Καρδιακή ανεπάρκεια (επιρρεπείς στην επιπλοκή αυτή είναι οι ηλικιωμένοι και οι ασθενής με ιστορικό καρδιοπάθειας)
Η έγκαιρη θεραπεία του υπερθυρεοειδισμού στις περιπτώσεις αυτές επιτυγχάνει την ύφεση των εκδηλώσεων / επιπλοκών από την καρδιά. Αντίθετα, η αποτυχία αντιμετώπισης του υπερθυρεοειδισμού εκθέτει τον ασθενή στην πιθανότητα οι επιπλοκές αυτές να γίνουν μη αναστρέψιμες (μόνιμες).
Πότε η χειρουργική αντιμετώπιση προτιμάται έναντι της φαρμακευτικής, ειδικά σε περιπτώσεις υπερθυρεοειδισμού με καρδιολογικές επιπλοκές;
Υπάρχουν κάποιες επιπλοκές από το καρδιαγγειακό σύστημα που θα πρέπει να αντιμετωπίζονται χωρίς περιττή καθυστέρηση, προκειμένου να προληφθεί η εμφάνιση μόνιμων βλαβών. Χαρακτηριστικό παράδειγμα τέτοιων καταστάσεων είναι οι ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή, καρδιακή ανεπάρκεια ή ανθεκτική ταχυκαρδία. Στις περιπτώσεις αυτές, εφόσον κινδυνεύει η καρδιακή λειτουργία και δεδομένου ότι η φαρμακευτική αγωγή χρειάζεται χρόνο για να δράσει, μπορεί να προγραμματιστεί η χειρουργική επέμβαση για την οριστική λύση του προβλήματος του ασθενούς.
Θα πρέπει να τονιστεί ότι – ιδανικά – θα πρέπει να έχει γίνει ρύθμιση της θυρεοειδικής λειτουργίας με την σωστή φαρμακευτική αγωγή, προκειμένου να γίνει ο ασθενής -αν είναι δυνατόν – ευθυρεοειδικός (δηλαδή οι θυρεοειδικές ορμόνες στο αίμα να κυμαίνονται σε φυσιολογικά επίπεδα). Η καλύτερη δυνατή ρύθμιση της θυρεοειδικής λειτουργίας πριν την επέμβαση έχει μεγάλη σημασία για την πρόληψη της εμφάνισης θυρεοτοξικής κρίσης την ώρα του χειρουργείου, που είναι μία ιδιαίτερα σοβαρή και δυνητικά επικίνδυνη για τη ζωή του ασθενούς παθολογική κατάσταση.
Έχετε αντιμετωπίσει περιπτώσεις όπου η θυρεοειδεκτομή οδήγησε σε σταθεροποίηση της καρδιακής λειτουργίας;
Στους ασθενείς με υπερθυρεοειδισμό και κλινικές εκδηλώσεις / επιπλοκές από το καρδιαγγειακό σύστημα (όπως για παράδειγμα ταχυκαρδία, αίσθημα παλμών κλπ.) η χειρουργική επέμβαση προσφέρει άμεση ανακούφιση από τα συμπτώματα αυτά. Για το λόγο αυτό θα χρειαστεί να διακόψει ο ασθενής τα φάρμακα που λαμβάνει για τις επιπλοκές από την καρδιά. Για παράδειγμα, αν του έχει χορηγήσει ο γιατρός του β-αναστολές για τις ταχυκαρδίες, μετά την επέμβαση θα την διακόψει. Το πρόβλημα είναι αν υπάρχει παραμελημμένη διαταραχή της θυρεοειδικής λειτουργίας, που – λόγω της χρονιότητας- έχει προκαλέσει μόνιμες βλάβες στο καρδιαγγειακό σύστημα (όπως κολπική μαρμαρυγή, αθηροσκλήρωση κλπ.)
Ποια είναι η σημασία της συνεργασίας μεταξύ χειρουργού και καρδιολόγου σε τέτοιες περιπτώσεις;
Σε κάθε περίπτωση, όταν υπάρχουν επιπλοκές από την καρδιά θα ρέπει να συμβουλευόμαστε τον καρδιολόγο μας. Για παράδειγμα, ο ασθενής με υπερθυρεοειδισμό και ταχυκαρδία ή ταχυαρρυθμίες είναι πιθανόν να χρειαστεί να λάβει β-αναστολές για την επιβράδυνση του καρδιακού ρυθμού. Ένα άλλο παράδειγμα είναι ο ασθενής με υπερθυρεοειδισμό που εμφανίζει στηθαγχικά επεισόδια. Στην περίπτωση αυτή μπορεί να υποκρύπτεται στεφανιαία νόσος λόγω αθηροσκληρωτικών βλαβών στις στεφανιαίες αρτηρίες. Και στην περίπτωση αυτή είναι απαραίτητη η συνεργασία με τον καρδιολόγο.
Για περισσότερες πληροφορίες και εξατομικευμένη ιατρική καθοδήγηση, μπορείτε να απευθυνθείτε στον Χειρουργό Ενδοκρινών Αδένων (Θυρεοειδούς – Παραθυρεοειδών) κ. Γιώργο Σακοράφα, MD, PhD, στα τηλέφωνα 210 7487318 και 697 706 8223.
Ο κος Σακοράφας είναι Επ. Καθηγητής Χειρουργικής Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών. Υπηρέτησε επί 5.5 έτη στην 4η Χειρουργική Κλινική του Πανεπιστημίου Αθηνών (νοσοκομείο ΑΤΤΙΚΟ) και στη συνέχεια υπηρέτησε επί 5ετία ως Συντονιστής Διευθυντής της Χειρουργικής Κλινικής στο Αντικαρκινικό Ογκολογικό Νοσοκομείο Αθηνών «ΑΓΙΟΣ ΣΑΒΒΑΣ».
Ακολουθήστε το jenny.gr στο google news και μάθετε τα πάντα γύρω από τη διατροφή, τη γυμναστική, το σεξ και την ψυχική υγεία.