Στην Ιρλανδία, οι γυναίκες γιορτάζουν τα δικά τους «Χριστούγεννα» τον Ιανουάριο

Τα Χριστούγεννα είναι για πολλούς η πιο ωραία περίοδος του χρόνου. Αλλά όχι για όλους. Για τις γυναίκες στην Ιρλανδία, πάντως, έχει μια διαφορετική σημασία αυτή η γιορτή. Όπως διαβάζουμε στον National Geographic, για την Τρέισι Γκρουμ, μια γυναίκα κοντά στα 50 που ζει στο Kildorrey στην κομητεία Cork, το αποκορύφωμα των Χριστουγέννων είναι το Nollaig na mBan, γνωστό και ως «Χριστούγεννα των Γυναικών», «Μικρά Χριστούγεννα» ή «Χριστούγεννα των Μικρών Γυναικών».

Η γιορτή, η οποία είναι μια ιρλανδική λαϊκή παράδοση, πέφτει στις 6 Ιανουαρίου, τη δωδέκατη και τελευταία ημέρα των Χριστουγέννων και την εορτή των Θεοφανείων, όταν οι Καθολικοί τιμούν την επίσκεψη των τριών μάγων. «Είναι η νύχτα που μπορώ πραγματικά να χαλαρώσω επειδή δεν υπάρχει καμία πίεση πάνω μου», σημειώνει η Γκρουμ. Τι συμβαίνει εκείνη τη μέρα; Στο Nollaig na mBan, οι ρόλοι των φύλων αντιστρέφονται οι γυναίκες ξεκουράζονται. Τουλάχιστον, έτσι ξεκίνησε να υφίσταται το Nollaig na mBan.

Για την Γκρουμ, η οποία εργάζεται ως υποδιευθύντρια και είναι επίσης μητέρα ενός 15χρονου και δύο διδύμων 12χρονων, τα Χριστούγεννα είναι μια αγχωτική περίοδος. Γιατί, ας μην ξεχνάμε ότι οι γυναίκες συχνά κουβαλούν το συναισθηματικό φορτίο της αγοράς δώρων, της διακόσμησης του σπιτιού και του μαγειρέματος, μεταξύ άλλων καθηκόντων. Μόλις ολοκληρωθούν όλες οι χριστουγεννιάτικες δουλειές, το Nollaig na mBan προσφέρει στις γυναίκες μια ανάπαυλα: Μια μέρα (και μια νύχτα) για να χαλαρώσουν και να γιορτάσουν.

Χριστούγεννα μόνο για γυναίκες: Η προέλευση του Nollaig na mBan

Δεν είναι σαφές πότε ή πώς ξεκίνησε η συγκεκριμένη παράδοση. Μάλλον, γενιές Ιρλανδών γυναικών μετέδωσαν την παράδοση προφορικά. Τουλάχιστον από τα τέλη του 19ου αιώνα, οι Ιρλανδές γυναίκες γιόρταζαν το Nollaig na mBan, σύμφωνα με ειδικούς, ιδιαίτερα στις κομητείες Kerry και Cork, και οι δύο στην νοτιότερη επαρχία του νησιού, το Munster. «Στην πόλη του Cork, έλεγαν ότι ο μόνος άντρας στην πόλη τα Χριστούγεννα των Γυναικών ήταν ο επίσκοπος», λέει η Τρέισι Γκρουμ.

Οι πρώτοι εορτασμοί του Nollaig na mBan ήταν ανεπιτήδευτοι, όπως και τα περισσότερα πράγματα. Ήταν απλώς μια συγκέντρωση γυναικών φίλων και εκείνη τη μέρα οι δουλειές του σπιτιού εκτελούνταν από τους άντρες. Για να χαλαρώσουν και να ξεκουραστούν, οι γυναίκες συχνά συγκεντρώνονταν με τις φίλες τους, μιλούσαν, απολάμβαναν το αγαπημένο τους φαγητό, ενώ άλλες κατευθύνονταν σε μια παμπ ή εστιατόριο.

Η (προσωρινή) αντιστροφή των έμφυλων ρόλων

Μέχρι τα μέσα του 20ού αιώνα, η γιορτή είχε σε μεγάλο βαθμό εξαφανιστεί. Τα τελευταία 20 χρόνια, ωστόσο, μια νέα γενιά ανακάλυψε ή ανακάλυψε ξανά το Nollaig na mBan, και πλέον γιορτάζεται σε εθνικό επίπεδο. Από την έναρξη της γιορτής, όπως και στα περισσότερα μέρη του κόσμου, οι ρόλοι των φύλων έχουν αλλάξει σημαντικά: Πολύ περισσότερες γυναίκες εργάζονται εκτός σπιτιού και πολύ περισσότεροι άντρες ασχολούνται με τις δουλειές του σπιτιού. Οπότε, το αρχικό πλαίσιο της συγκεκριμένης γιορτής είναι λίγο ξεπερασμένο. Έτσι, προσαρμόζεται στα πιο σύγχρονα ιδανικά και έχει γίνει απλώς μια μέρα για να γιορτάσει κάποιος τις γυναίκες.

Είναι μια γιορτή χωρίς αποκλεισμούς. Νέες γυναίκες, μεγαλύτερες γυναίκες, παντρεμένες, ελεύθερες, ετεροφυλόφιλες, ομοφυλόφιλες, τρανς γυναίκες γιορτάζουν. Στην ουσία της, η γιορτή Nollaig na mBan σήμερα αφορά τις γυναίκες που υποστηρίζουν τις γυναίκες, γιορτάζουν τη συνεισφορά των γυναικών και τις γυναικείες φιλίες.