Πώς μπορούν οι γονείς να βοηθήσουν τον έφηβο τους, να διαχειρίζεται το θυμό του;
Η εφηβεία είναι μια δύσκολη περίοδος τόσο για τους έφηβους όσο και για τους γονείς, κυρίως επειδή ο έφηβος ανεξαρτητοποιείται σε τέτοιο βαθμό από τους γονείς, που δεν ελέγχεται εύκολα με ανταμοιβές και τιμωρίες. Και καθώς, οι περισσότεροι γονείς στηρίζονται τόσο πολύ στις ανταμοιβές και τις τιμωρίες, οι έφηβοι αντιδρούν με πολύ ανεξάρτητη, αντιδραστική, επαναστατική, εχθρική συμπεριφορά.
Οι εκρήξεις και ο θυμός στους εφήβους μπορεί να έχουν πολλές αιτίες. Μπορεί να οφείλονται στις τεράστιες ορμονικές αλλαγές που συμβαίνουν στο σώμα τους – προκαλούν αλλαγές στη διάθεση ή μπερδεμένα συναισθήματα, μπορεί να οφείλονται στο στρες ή στην προσωπικότητα του παιδιού – βιώνει έντονα τα συναισθήματά του, δρα παρορμητικά, χάνει εύκολα τον έλεγχο, ή μπορεί να οφείλονται στα πρότυπά του – οι γονείς επιλύουν τις διαφορές τους με φωνές, καυγάδες και συγκρούσεις.
Όποια και αν είναι η αιτία που προκαλεί και πυροδοτεί το θυμό, ένα πράγμα είναι σίγουρο, ο θυμός είναι ένα φυσιολογικό συναίσθημα που συμβαίνει σε όλους. Ωστόσο, ο θυμός είναι δευτερογενές συναίσθημα. Υπάρχουν, άλλα συναισθήματα που τα καλύπτει, αδικία, λύπη, αγωνία, άγχος, ανασφάλεια. Αυτό που έχει σημασία είναι οι γονείς να βοηθήσουν τους έφηβους τους να μάθουν να διαχειρίζονται το θυμό τους. Αρχικά, θα πρέπει οι γονείς να δείχνουν κατανόηση και να μην προκαλούν τις καταστάσεις στα άκρα.
Πώς μπορούν να αντιμετωπίσουν οι γονείς τις εκρήξεις και το θυμό των εφήβων;
Ίσως το πρώτο πράγμα που έρχεται στους γονείς να κάνουν όταν βλέπουν τον έφηβο να φωνάζει και να θυμώνει μαζί τους, είναι να μπουν στον πειρασμό να φωνάξουν ακόμα περισσότερο για να ισχυροποιήσουν τη δύναμή τους και το επιχείρημά τους. Στην πραγματικότητα όμως, αυτή η αντίδραση των γονιών έχει ακριβώς τα αντίθετα αποτελέσματα. Όταν οι γονείς συνεχίζουν τον καυγά, είναι σαν να ενθαρρύνουν και να προκαλούν το παιδί να συνεχίσει να επιτίθεται.
Επίσης, όταν οι γονείς απαντούν με θυμό δείχνουν πώς αυτός είναι ο «σωστός» τρόπος αντιμετώπισης. Αντίθετα, ο έφηβος νιώθει ότι εκείνος έχει τον έλεγχο γιατί κατάφερε να κάνει τους γονείς του να θυμώσουν χάνοντας τον έλεγχο του εαυτού τους.
Οι φωνές και οι χαρακτηρισμοί δεν μπορούν σε καμία περίπτωση να βοηθήσουν την κατάσταση. Ούτε η σύγκρουση και η διαφωνία μπορεί να επιλυθεί με αυτόν τον τρόπο, ούτε η συμπεριφορά του παιδιού θα αλλάξει, αλλά ούτε και η σχέση θα βελτιωθεί. Απειλές και εκβιασμοί επίσης δεν βοηθούν.
Η άσκηση σωματικής βίας είναι ένα επιπλέον “μη” για δύο κυρίως λόγους. Ο πρώτος λόγος είναι ότι όταν το παιδί βλέπει τους γονείς να ασκούν σωματική βία επάνω του, μαθαίνει πως για να ελέγχει τις καταστάσεις πρέπει και μπορεί να χρησιμοποιεί και το ίδιο σωματική βία. Ο δεύτερος λόγος είναι ότι μπορεί να εκτροχιαστεί τελείως ο έλεγχος της κατάστασης. Όταν το παιδί δέχεται σωματική επίθεση, είναι εξαιρετικά πιθανό η φυσική του παρόρμηση να το κάνει να αντεπιτεθεί. Δεν είναι λίγες εκείνες οι φορές που τα παιδιά επιτίθενται σωματικά στους γονείς ως προς απάντηση στη δική τους σωματική επίθεση.
Αυτό που βοηθά τους έφηβους να μάθουν να διαχειρίζονται το θυμό τους, είναι η αποδοχή των γονιών. Θα πρέπει να είστε εκεί όταν σας χρειάζονται. Να τους ακούτε με προσοχή και ενσυναίσθηση. Όταν πρόκειται για σύγκρουση αναγκών, ο διάλογος είναι αυτός που σας βοηθά για τη επίλυση του προβλήματος. Επικοινωνήστε τα συναισθήματα σας και πως η συμπεριφορά του, σας δημιουργεί πρόβλημα. Οι χαρακτηρισμοί δεν βοηθούν αλλά ούτε οι υποδείξεις προς την εύρεση λύσεων. Δώστε το χώρο και το χρόνο στον έφηβο σας να βρει λύσεις για τη μη αποδεκτή συμπεριφορά του.
