Οι γονείς πολλές φορές πέφτουν στην παγίδα να φοβίσουν τα παιδιά τους προκειμένου να τα πειθαρχήσουν όπως λένε.
Από το άγχος τους και το φόβο τους να αναθρέψουν καλά παιδιά, χάνουν το όριο και χρησιμοποιούν μη αποτελεσματικές μεθόδους πειθαρχίας. "Αν δεν σταματήσεις να κλαις, θα σου πετάξω όλα σου τα παιχνίδια" ή "Αν δεν φας, δεν θα μεγαλώσεις/θα μείνεις κοντός" ή "Αν δεν κάτσεις καλά, θα σε πάρει γέρος/ αστυνόμος/ το τέρας/ ο μπαμπούλας/ θα σε φάει ο λύκος/ θα πάρω άλλο παιδάκι" και πόσες ακόμα απειλές εκτοξεύουν οι γονείς προκειμένου να αναγκάσουν το παιδί τους να κάνει κάτι που οι ίδιοι θέλουν ή απλώς επειδή "πρέπει", χωρίς να λαμβάνουν υπόψη τους τι ευχαριστεί το μικρό τους ή τι έχει διάθεση να κάνει τη δεδομένη στιγμή. Πρόκειται για ένα παιχνίδι του οποίου οι παίκτες (παιδί- γονείς) στοχεύουν στην επιβολή εξουσίας ο ένας στον άλλον. Σύμφωνα με τους ειδικούς υπάρχουν δυο περιπτώσεις:
Οι γονείς παρουσιάζονται δυναμικοί, αποφασιστικοί και έτοιμοι να πραγματοποιήσουν τις απειλές τους. Τελικά, δεν υλοποιούν τις απειλές τους και μένουν στα λόγια. Το παιδί είτε ξέρει εκ των προτέρων ότι δε πρόκειται να κάνει πράξη όσα λέτε επομένως τραβά το σχοινί, είτε παίρνει το ρίσκο και σας προκαλεί για να δει από περιέργεια τί θα γίνει όταν σας φτάσει στα άκρα. Ακόμα όμως και το δεύτερο να ισχύει, είναι απόλυτα σίγουρο πως μετά από τις φωνές σας θα ακολουθήσει η συμφιλίωση. Σε κάθε περίπτωση είναι "ο νικητής τους παιχνιδιού". Αποτέλεσμα: το παιδί καταλαβαίνει ότι είστε αδύναμοι να του επιβληθείτε και το εκμεταλλεύεται.
Έχετε δοκιμάσει τα πάντα και για να καταφέρετε να συμμορφώσετε το παιδί σας που κλαίει και φωνάζει ή δεν τρώει όλο του το φαγητό, το τρομοκρατείτε εκμεταλλευόμενοι το φόβο του για κάποιο πρόσωπο, ζώο ή κατάσταση. Εδώ "νικητές" είστε εσείς επειδή έχετε βρει το ευαίσθητο σημείο του παιδιού σας. Αποτέλεσμα: το παιδί σας έχει μεταμορφωθεί σε ένα υπάκουο παιδί που κάνει ότι του λέτε προκειμένου να μην υποφέρει.
Μήπως στη πραγματικότητα δεν θέλετε η σχέση με το παιδί σας να είναι μια σχέση εξουσίας;
Ανεξάρτητα από το αν ανήκετε στην πρώτη ή στη δεύτερη περίπτωση, πρέπει να ξέρετε πως οι απειλές δημιουργούν στο παιδί λάθος εντυπώσεις για τη ζωή, την πραγματικότητα και την αγάπη σας ενώ ταυτόχρονα αποτελούν εμπόδιο στο να δημιουργήσετε μια υγιή σχέση μαζί του.
Αρχικά, αν απειλείτε το παιδί σας και μετά αναιρείτε τις απειλές, θα καταλάβει αργά ή γρήγορα πως μπορεί να κάνει ότι θέλει αφού στο τέλος δεν θα έχει καμία συνέπεια. Επομένως δεν υπάρχει λόγος να σας δώσει σημασία, δε σας πιστεύει γιατί είναι σίγουρο πως δε θα προχωρήσετε σε πράξεις των όσων λέτε. Και όπως είναι απόλυτα λογικό, εκμεταλλεύεται το γεγονός πως μένετε μόνο στα λόγια και εξακολουθεί να κάνει αυτό που βρίσκετε λάθος ή ενοχλητικό. Με τον τρόπο αυτό καταλαβαίνει πως εκείνο έχει τον έλεγχο. Εσείς μπροστά στο παιδί νιώθετε αδύναμοι, αδικία και πολλές φορές νιώθετε αρνητικά για το παιδί σας κάτι που σας γεμίζει τύψεις.
Αν υλοποιείτε τις απειλές σας τότε το παιδί δεν θα μάθει ποτέ να διεκδικεί τις ανάγκες του. Αντιθέτως, θα υπακούει σε ότι του λένε προκειμένου να μην υποστεί τις συνέπειες. Τα παιδιά που δέχονται συχνά απειλές από τους γονείς τους, δεν τρέφουν θετικά συναισθήματα για εκείνους και πολλές φορές θέλουν να τους εκδικηθούν. Κάτι που παρατηρείται αργότερα, στην εφηβεία. Όταν πλέον οι γονείς δεν μπορούν να χρησιμοποιήσουν τις μεθόδους εξουσίας τους γιατί μεγαλώνοντας τα παιδιά έχουν όλο και λιγότερο την ανάγκη τους, τότε πολλοί έφηβοι αντιδρούν.
Μερικές γενικές συμβουλές για τους γονείς:- Βρείτε την πραγματική αιτία που το παιδί σας αντιδρά με μη αποδεκτό τρόπο. Τα "κακά" παιδιά είναι συνήθως τα κουρασμένα, εκείνα που πεινάνε, που φοβούνται, αυτά που κάτι ζηλεύουν, αλλά και εκείνα που θυμώνουν όταν δεν ασχολείστε μαζί τους.
- Όταν ζητάτε από το μικρό σας να κάνει κάτι, το κοιτάζετε στα μάτια, μιλάτε σε σταθερό τόνο και με σαφήνεια. Αποφεύγουμε την προστακτική και τα γενικόλογα (π.χ. "σταμάτα να μιλάς τόσο δυνατά!") και χρησιμοποιείστε φράσεις που ενημερώνουν το παιδί για την αιτία (π.χ. "Ο παππούς έχει πονοκέφαλο. Νομίζω ότι θα ήταν καλύτερα να κάνουμε όλοι λίγη ησυχία").
- Διατηρείστε τη ψυχραιμία σας. Δεν γίνεται πάντα και είναι πολύ δύσκολο αλλά εξίσου σημαντικό. Να θυμάστε πως μια από τις σπουδαιότερες ευθύνες σας ως γονείς είναι να διδάξετε στο παιδί την έννοια της συνέπειας, του σεβασμού, και του αυτοελέγχου αλλά και "τι πρέπει", "τι δεν πρέπει", "τι είναι καλό", "τι είναι κακό" και φυσικά να του μάθουμε να τα ξεχωρίζει.
