To συναίσθημα του άγχους, το οποίο πρόκειται ουσιαστικά για συναίσθημα φόβου, βιώνεται πολύ διαφορετικά από άνθρωπο σε άνθρωπο. Κάποιοι το βιώνουν πολύ πιο έντονα, ενώ άλλοι το διαχειρίζονται σχετικά εύκολα. Ωστόσο πριν από περίπου 30 χρόνια, ένας ψυχολόγος προσπάθησε να μετρήσει κατά κάποιον τροπο το άγχος, αλλά και το πώς εκδηλώνεται στον καθένα.
Έτσι λοιπόν, ο ψυχολόγος Peter Lang πρότεινε τρία επίπεδα στα οποία μπορεί να βιώνει κανείς το άγχος.
Το πρώτο είναι το γνωστικό επίπεδο – αυτό δηλαδή που οι άνθρωποι λένε στον εαυτό τους ή αναφέρουν στους άλλους. Για παράδειγμα, ένας άνθρωπος με φοβία στους σκύλους μπορεί να πει «Τρομοκρατούμαι» όταν βλέπει ένα ροτβάιλερ.
Το δεύτερο επίπεδο είναι η ψυχολογική ή σωματική αντίδραση. Στο παράδειγμά μας, ο άνθρωπος μπορεί να νιώθει ταχυπαλμία ή έναν κόμπο στο στομάχι του όταν βλέπει τον σκύλο.
Το τρίτο επίπεδο του άγχους είναι συμπεριφορικό, αυτό που κάνει δηλαδή ο άνθρωπος όταν εντοπίζει το ροτβάιλερ. Εάν αρχίσει να τρέχει, τότε μπορούμε με ασφάλεια να διαπιστώσουμε ότι βιώνει ένα σύμπτωμα συμπεριφορικού στρες.
Αυτό που κάνει αυτή την αντίληψη τόσο ενδιαφέρουσα είναι ότι αυτά τα τρία επίπεδα άγχους δεν ανταποκρίνονται το ένα στο άλλο πολύ καλά. Στο παραπάνω παράδειγμα, αυτός ο άνθρωπος μπορεί να αναφέρει στους άλλους ότι φοβάται πολύ τα σκυλιά, αλλά μπορεί να μην βιώνει μεγάλη ψυχολογική αναστάτωση όταν τα βλέπει.
Ας δούμε κι ένα δεύτερο παράδειγμα. Σε ένα ζευγάρι, η γυναίκα αναφέρει ότι φοβάται σε ένα μικρό βαθμό τις δημόσιες ομιλίες. Παρά τον ισχυρισμό όμως ότι ο φόβος της είναι μικρός, αρνείται όλες τις προσκλήσεις για να μιλήσει μπροστά σε ομάδες ανθρώπων, παρόλο που αυτό θα ήταν πολύ καλό για την εργασία της. Ο σύζυγός της, από την άλλη, αναφέρει ότι νιώθει ταχυπαλμίες και συναισθήματα τρόμου όταν καλείται να μιλήσει δημόσια αλλά παρόλα αυτά εξαναγκάζει τον εαυτό του να το κάνει όποτε χρειάζεται. Δεν μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε αυτά που λένε οι άνθρωποι για τον εαυτό τους για να προβλέψουμε με ακρίβεια τι συμβαίνει μέσα τους ή πως θα συμπεριφερθούν.
Το τετραδιάστατο ερωτηματολόγιο μέτρησης άγχους από τους επιστήμονες Falih Koksal και Kevin Power
Οι επιστήμονες Falih Koksal και Kevin Power, πήγαν αυτή την αντίληψη ένα βήμα πιο πέρα. Διατύπωσαν τη γνώμη ότι το γνωστικό επίπεδο του άγχους μπορεί να διαχωριστεί περαιτέρω – στους τύπους των δηλώσεων που οι άνθρωποι κάνουν στον εαυτό τους και στα υποκειμενικά συναισθήματα που νιώθουν. Έπειτα από έρευνα πολλών ετών, βρήκαν αρκετά στοιχεία για να υποστηρίξουν και να αναπτύξουν το τετραδιάστατο Συστημικό Ερωτηματολόγιο Άγχους.
Το ερωτηματολόγιο δημοσιεύτηκε με τον τίτλο Four Systems Anxiety Questionnaire (FSAQ): A self report measure of Somatic, Cognitive, Behavioral, and Feeling Components στο Journal of Personality Assessment.
Παρακάτω θα βρείτε 4 ερωτηματολόγια τα οποία θα πρέπει να απαντήσετε όσο το δυνατόν πιο αυθόρμητα. Στο τέλος του κάθε ερωτηματολογίου θα σας δοθεί μια περιγραφική φράση του αποτελέσματος, π.χ.
Υψηλό Γνωστικό Στρες
Άθροισμα: 25
Μπορείτε να βρείτε εδώ, το ερωτηματολόγιο για την μέτρηση του συναισθηματικού σας άγχους, είτε να πατήσετε εδώ για το ερωτηματολόγιο του σωματικού άγχους. Για το συμπεριφορικό και γνωστικό στρες πατήστε εδώ αντίστοιχα.
Πώς θα βρείτε το αποτέλεσμα για το άγχος σας
Αφού κάνετε τα τεστ, αθροίστε και τα 4 αποτελέσματα.
Αν το άθροισμα είναι μέχρι 34. Έχετε πολύ χαμηλό γενικό επίπεδο άγχους. Λιγότερο από το 15% των ανθρώπων ανήκουν στην ίδια κατηγορία με εσάς. Θερμά συγχαρητήρια!
Αν το άθροισμα είναι μέχρι 57. Έχετε περιορισμένο γενικό άγχος. Λιγότερο από το 30% των ανθρώπων έχουν το ίδιο επίπεδο άγχους. Συνεχίστε την καλή δουλειά.
Αν τα άθροισμα είναι μέχρι 81. Έχετε μεσαίου βαθμού άγχους. Περίπου το 50% των ανθρώπων βρίσκονται στο ίδιο επίπεδο με εσάς. Υπάρχει πολύς χώρος για βελτίωση.
Αν το άθροισμα είναι μέχρι 105. Έχετε υψηλού βαθμού άγχος. Έχετε περισσότερο άγχος από το 70% των ανθρώπων. Λάβετε τα κατάλληλα μέτρα διαχείρισης.
Αν το άθροισμα είναι μέχρι 128. Έχετε εξαιρετικά υψηλό επίπεδο άγχους. Έχετε περισσότερο στρες από το 85% των ανθρώπων. Αναζητήστε άμεσα τρόπους διαχείρισης της κατάστασης.
Αν το άθροισμα ξεπερνάει το 128. Βιώνετε άγχος κρίσιμου επιπέδου. Το άγχος σας είναι εκτός ελέγχου. Αναζητήστε βοήθεια.
