Το ταξίδι μου στην Κρήτη

Φέτος αποφάσισα να κάνω την ανατροπή, λίγο κάποιοι νέοι φίλοι από την Κρήτη, λίγο ο καιρός που έλεγαν πως θα έχει κρύο, είπα ας πάω Νότια για να πετύχω "καλοσύνη" που λένε και οι νησιώτες. Άρχισα να σερφάρω ψάχνοντας διαμονή που να χωράει αρκετά παιδιά, να έχουμε κουζίνα, να πάρουμε τον σκύλο, να μπορούμε να κάνουμε ποδήλατο και γενικά να έχουμε την ησυχία μας, χωρίς να ενοχλούμε και τους άλλους με την φασαρία μας.

Τυχαία έπεσα πάνω στο Κοντομαρί, είκοσι λεπτά έξω από τα Χανιά, όπου κάποιοι ρομαντικοί άνθρωποι έφτιαξαν τρία υπέροχα σπίτια μέσα σε πορτοκαλιές και νεραντζιές. Ένα ιδανικό καταφύγιο για οικογενειακές διακοπές. Το Conte Marino Villas (contemarinovillas.com) της Δέσποινας και του Νίκου, με αρχιτέκτονες τους βραβευμένους Αριστομένη και Γιώργο Βαρουδάκη, συνδυάζει τον μινιμαλισμό με τον σεβασμό στο περιβάλλον και την φύση. Ένας συνδυασμός που συμπυκνώνει όλη την ουσία της Κρήτης.

Έχοντας βρει λοιπόν το μέρος όπου θα μπορούσαμε όλοι να "βολέψουμε" τις απαιτήσεις μας, άρχισα να χτίζω μία μία τις ημέρες και τις εκδρομές με τον Χανιώτη φίλο μου Δημήτρη Μιχελογιάννη.

Μου αρέσει να ταξιδεύω με το καράβι, να βλέπω τον κόσμο να μπαίνει και να βγαίνει, να ακούω τους κομανταδόρους, να πηγαίνω στο κατάστρωμα την ώρα της αναχώρησης και να κοιτάζω το λιμάνι. Νιώθω αυτονομία με το καράβι, πως μπορώ να κουβαλήσω το βιός μου δίχως δισταγμό.Φτάσαμε στο λιμάνι της Σούδας 06.00 το πρωί της Μεγάλης Τετάρτης, και με το φως της ανατολής μπήκα αμέσως σε mood διακοπών.

Μπαίνοντας στο Κοντομαρί η μυρωδιά από τις πορτοκαλιές μας έκανε να θέλουμε να κόψουμε πορτοκάλια και να τα φάμε αμέσως. Μικρό, ήσυχο και καταπράσινο το χωριό, ιδανικό για πεζοπορίες, τρέξιμο και ποδηλατάδες, αλλά με βαριά ιστορία, (το 1941 εκτελέστηκαν όλοι οι αρρένες του χωριού, από Γερμανούς αλεξιπτωτιστές, ως αντίποινα για τη συμμετοχή τους στη μάχη της Κρήτης).

Μπαίνοντας στο σπίτι, τακτοποιήσαμε τα πράγματα μας γρήγορα, και πήγαμε στην αγορά να γεμίσουμε το ψυγείο. Ήξερα για τις Κρητικές ντομάτες, τις ελιές, το λάδι, τα παξιμάδια, αλλά για τα νοστιμότατα κρητικά αβοκάντο και τα γκρέιπ φρουτ, δεν είχα ιδέα. Στον φούρνο πήγαμε για παξιμάδια και φύγαμε με λυχναράκια, βουτήματα κανέλας, τσουρέκια και καλιτσούνια. Η αντίστροφη μέτρηση της "νηστείας" είχε αρχίσει...

[gallery-716693]

Το απόγευμα, περπατώντας στους προμαχώνες της παλιάς πόλης με το πανέμορφο ενετικό λιμάνι και φόντο τα επιβλητικά Λευκά Όρη, συναντάς μέσα από την πολυπολιτισμική αρχιτεκτονική των Χανίων, τα χνάρια όλων όσων έζησαν εκεί στο πέρασμα των αιώνων, Ενετών, Τούρκων, Αιγυπτίων. Καθώς περιπλανιέσαι στα γραφικά σοκάκια, ακολουθώντας την οδό Θεοτοκοπούλου αντικρύζεις τη Μονή San Salvatore, όπου φιλοξενείται η βυζαντινή και μεταβυζαντινή συλλογή Χανίων.

Αξίζει να περπατήσεις όλη την περιοχή Τοπανά μέχρι την Εβραϊκή συνοικία και να βγεις στην πλατεία Σαντριβανίου με τα όμορφα μικρά μαγαζιά και ταβερνάκια. Παραδοσιακά κτίρια έχουν μετατραπεί σε boutique hotels για ερωτευμένα και μη ζευγάρια. Υποχρεωτική η στάση στο τούρκικο εστιατόριο Ταμάμ για ντολμαδάκια γιαλατζί και γιαουρτλού. Για ψάρι φρέσκο (και το πιο γρήγορο service), στα Νεώρια. Για καφέ, ρακόμελο και νοστιμότατα πιτσάκια, στο Αl Canea.

[gallery-716694]

Την επόμενη ημέρα ξεκινήσαμε τις εκδρομές.

Πρώτος προορισμός το Ρέθυμνο για πολιτιστικό tour, στο Μουσείο της Αρχαίας Ελεύθερνας (Πρινές), το οποίο άνοιξε πριν έναν περίπου χρόνο. Ψυχή του, ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Κρήτης και ανασκαφέας Νίκος Σταμπολίδης, ο οποίος έφερε στο φως τους λεγόμενους σκοτεινούς αιώνες, από τον 11^ο έως τον 6^ο π.Χ.. Μία σημαντική ανακάλυψη έγινε το 2010, όταν ανακαλύφθηκε ο διπλός τάφος ηλικίας 2.700 ετών, που έκρυβε περίπου 3.000 φύλλα χρυσού και την πρώτη απεικόνιση της μέλισσας ως θεά. Εξού και σύμβολο του Μουσείου είναι η χρυσή μέλισσα, αλλά και μία χάλκινη ασπίδα. Ένα υποδειγματικό μουσείο που κάθε πέντε χρόνια θα αλλάζει μορφή φιλοξενώντας νέα ευρήματα.

Μουσείο της Αρχαίας Ελεύθερνας

Η πολιτιστική μας εκδρομή συνεχίστηκε στο Ηράκλειο, με προορισμό την Κνωσσό και τους μύθους του αρχιτέκτονα και γλύπτη Δαίδαλου και του γιού του Ίκαρου, τον Λαβύρινθο του Μινώταυρου και την ερωτική ιστορία του Θησέα και της Αριάδνης. Μια εκδρομή χαρά των παιδιών, αφού μπορούν να "ζήσουν" όλους τους μύθους που έχουν διαβάσει και να γίνουν βοηθοί του ξεναγού μαζί με τα παγώνια που κυκλοφορούν ελεύθερα ανάμεσα στα μνημεία.

Η Κνωσσός άλλωστε είναι ο " Θρόνος των Παγωνιών'' όπως απεικονίζεται και στην τοιχογραφία του "Μινωίτη Πρίγκιπα των Κρίνων" με το αγέρωχο βάδισμα και το στέμμα από φτερά παγωνιών και κρίνα.

Αφού ολοκληρώσαμε το tour, καθήσαμε κάτω από την σκιά ενός δέντρου και φανταστήκαμε πώς ήταν εκεί η ζωή τη νεολιθική εποχή του 7.000 π.Χ αλλά και μετέπειτα με τις ίντριγκες του δωδεκάθεου και των μυθικών βασιλιάδων. Μετά τα Ανάκτορα, αξίζει να επισκεφτείς ένα από τα σημαντικότερα μουσεία στην Ευρώπη, το Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου, το οποίο ανακαινίστηκε πρόσφατα και εκεί θα θαυμάσεις σπάνια ευρήματα, από τις Θεές των Όφεων μέχρι το Δίσκο της Φαιστού και την τοιχογραφία των Ταυροκαθαψίων.

[gallery-716695]

Στη συνέχεια κατευθυνθήκαμε στο κέντρο του Ηρακλείου και περπατήσαμε την ιστορική οδό 25η Αυγούστου από το Μεϊντάνι ως το ενετικό λιμάνι. Κάποιοι λένε, αλλά οι απόψεις διίστανται, πως εκεί εμπνεύστηκε και έγραψε ο Μάνος Χατζιδάκις το 1961 την μουσικοθεατρική παράσταση "Οδός Ονείρων".

Φίλη μας Ηρακλειώτισσα, μας πήγε στο εστιατόριο Λαδόκολλα για πεντανόστιμο γαύρο μαρινάτο, ταραμοσαλάτα χωρίς ψωμί, αλλά και χαλβά με παγωτό.

H Kρήνη Μοροζίνη στην 25ης Αυγούστου

Την επομένη το πρόγραμμα είχε Χανιά.

Είχαμε τη τύχη να επισκεφτούμε ένα ονειρικό μετόχι- κτήμα, με τεράστιους κήπους και σπάνια φυτά. Υπάρχουν πολλά μετόχια στην Κρήτη. Η αγροτική οικονομία στην Ελλάδα και συγκεκριμένα στην Κρήτη, εξελίχθηκε μέσα από το πέρασμα των αιώνων και των εκάστοτε κατακτητών και μπορεί να αντιληφθεί κανείς το μέγεθος της εξουσίας εκείνης της εποχής μέσα από τους "προγόνους" των μετοχίων. Η έκφραση που περιγράφει πιο σωστά το μέρος ακούστηκε την ώρα που ανοίξαμε την πόρτα προς τους κήπους του μετοχίου, από την επτάχρονη Μαρίτα. "Μαμά, μπήκαμε σε παραμύθι;"

Ναι, μπήκαμε σ΄ ένα παραμύθι με αναγεννησιακούς κήπους και σπάνια φυτά πολλών αιώνων, με οπωρώνες, γούρνες για ψάρια, ελαιοτριβείο και ενετικά ερειπωμένα κτίρια που έμοιαζαν να έχουν βγει από ταινία εποχής. Αυτόματα η σκέψη μου ήταν «πόσο θα ήθελα να έχω αυτό το μετόχι, να τα αφήσω όλα πίσω, να μείνω για πάντα εδώ, να το αναστυλώσω με τα ίδια μου τα χέρια, ν΄ ασχολούμαι με τη γη και να το γεμίσω με φωνές από εγγόνια, από μαθητές που θα έρχονται επίσκεψη με το σχολείο, αλλά και από ερευνητές γεωπόνους απ' όλο τον κόσμο. Κάθισα κάτω από την σκιά ενός Αφρικανικού Ευκάλυπτου 100ετών, με έκανα για λίγο εικόνα πως αυτό εδώ όλο ήταν δικό μου και μετά προσγειώθηκα ξανά στην πραγματικότητα... Στην επόμενη ζωή σκέφτηκα. Ή στην προηγούμενη :))

[gallery-716696]

Στη συνέχεια επισκεφτήκαμε την αρχαία πόλη-κράτος Άπτερα ή αλλιώς μικρή Πομπηία της Κρήτης. Ένας χώρος μοναδικός που έχει έρθει στο φως από το εξαιρετικό επιστημονικό έργο της ΚΕ' Εφορείας Προιστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων, του Δήμου Σούδας και της Περιφέρειας Κρήτης. Ένα πολύπλευρο έργο που θα βρίσκεται σε εξέλιξη για πολλά χρόνια ακόμα. Η Αρχαία Άπτερα, κυρίαρχος του κόλπου της Σούδας, με τα Ρωμαϊκά λουτρά της, το αρχαίο θέατρο με την εξαιρετική ακουστική και τα μονοπάτια με τις κατακκόκινες πασχαλινές παπαρούνες και στο βάθος τα χιονισμένα Λευκά Όρη, είναι ένα ταξίδι στο χρόνο.

Κατά τον Παυσανία, το όνομα της το πήρε από τον μυθικό ήρωα των Δελφών Πτέρα ή Απτέρα, ο οποίος έχτισε και το ναό του Απόλλωνα στους Δελφούς. Υπάρχει όμως και μία ωραιότερη ιστορία για τον μυθικό αγώνα μεταξύ των Μουσών και των Σειρηνών, όπου οι Σειρήνες ηττήθηκαν, πέταξαν τα φτερά τους - έμειναν "άπτερες"- έγιναν λευκές και έπεσαν στην θάλασσα. Έτσι σχηματίστηκαν τα νησάκια του κόλπου της Σούδας που ονομάζονται Λευκές. Η στρατηγική θέση της πόλης ευνόησε την ανάπτυξή της, την περίοδο του 4ου και 3ου αι. π.Χ και η κεντρική θεότητα των Απτεραίων ήταν η Άρτεμις.

[gallery-716697]

Περάσαμε κι από το χωριό Αρμένοι στην επαρχία Αποκορώνου, για να φάμε στο βιολογικό εστιατόριο Τζίτζικας κάτω από τα θεόρατα πλατάνια και δίπλα στα δροσερά νερά του ποταμού.

Το κορίτσι μου διάβαζε παντού...:))

Το ίδιο βράδυ, Μεγάλη Παρασκευή, πήγαμε για την περιφορά του επιταφίου στο ναό της Αγίας Μαγδαληνής με τον χαρακτηριστικό Ρώσικο τρούλο της, στην περιοχή Χαλέπα. Η Χαλέπα είναι ένα σπουδαίο προάστιο των Χανίων με δεντροφυτεμένους δρόμους, όπου δεσπόζει το πατρικό σπίτι του Ελευθέριου Βενιζέλου. Ο Ελευθέριος Βενιζέλος έζησε σε αυτό το σπίτι επί 30 χρόνια. Εκεί παντρεύτηκε, εκεί γεννήθηκαν τα δύο του παιδιά, εκεί πέθανε η γυναίκα του. Τώρα λειτουργεί ως Μουσείο και είναι γεμάτο από προσωπικά του αντικείμενα και φωτογραφίες ιστορικής αξίας.

Κατηφορίσαμε με τα πόδια στην περιοχή Ταμπακαριά και απολαύσαμε νηστίσιμα στην ταβέρνα Θαλασσινό Αγέρι, πάνω στη θάλασσα. Η περιοχή κηρύχθηκε πρόσφατα διατηρητέο μνημείο καθώς κάποτε στεγάζονταν εκεί τα παλιά βυρσοδεψεία. Σήμερα ελάχιστα είναι ενεργά και τα περισσότερα μετατράπηκαν σε αποθήκες, boutique hotels, ή ψαροταβέρνες. Είναι σίγουρα από τα πιο γοητευτικά μέρη των Χανίων.

Το σπίτι του Ελευθερίου Βενιζέλου στη Χαλέπα

Τα βυρσοδεψεία στην Ταμπακαριά

Το Σάββατο με την λιακάδα το πρόγραμμα επέβαλε παραλία. Ήταν μία καλή ευκαιρία να επισκεφτούμε εκτός τουριστικής περιόδου το Ελαφονήσι με την ροζ άμμο από τα θρυμματισμένα κοχύλια και τα τιρκουάζ νερά του. Tο φυσικό περιβάλλον στο Ελαφονήσι προστατεύεται από το Περιβαλλοντικό Πρόγραμμα Natura καθώς μεταξύ άλλων αποτελεί τόπο αναπαραγωγής για την θαλάσσια χελώνα Καρέττα-Καρέττα. Ιδανική παραλία για αθλοπαιδιές και εξερεύνηση.

Περπατήσαμε μέχρι το μοναστήρι της Παναγίας της Χρυσοσκαλίτισσας, αναζητώντας το χρυσό σκαλί που μόνο οι πιστοί το "βλέπουν". Δύσκολο να φανταστείς βέβαια, πως αυτό το παραδεισένιο μέρος έχει συνδεθεί και με τραγικά γεγονότα, όπως ο σφαγιασμός 800 περίπου ανθρώπων, κυρίως γυναικόπαιδων το Πάσχα του 1824 από τους Τούρκους αλλά και το ναυάγιο ενός ατμόπλοιου το 1907 στους ύφαλους του νησιού.

Πηγαίνοντας προς το Ελαφονήσι κάναμε μία σύντομη στάση στο χωριό Μηλιά και πήραμε μια γεύση από μικρούς αγροτικούς οικισμούς. Μπορείς να διανυκτερεύσεις ένα βράδυ στη Μηλιά και να απολαύσεις σπιτικό ντόπιο φαγητό στην μοναδική ταβέρνα του χωριού.

Λίγο πριν τη Μηλιά βρίσκεται το φαράγγι των Τοπολίων στην ενδοχώρα του Κίσσαμου. Βλάστηση Αμαζονίου στην κατάφυτη κοιλάδα, που την διασχίζεις εύκολα με περπάτημα μίας ώρας. Θέλαμε να πάμε και στο φαράγγι της Σαμαριάς, αλλά λόγω των δυνατών βροχοπτώσεων του χειμώνα που πέρασε, ήταν κλειστό. Δεν πειράζει, διότι αυτό απαιτεί καλή οργάνωση και καλύτερα να το διασχίσεις χωρίς παιδιά.

[gallery-716698]

Στην επιστροφή πήγαμε στο Σφηνάρι. Μας είχαν μιλήσει ντόπιοι για την οικογενειακή ταβέρνα Sunset και την εκπληκτική ψαρόσουπα της κυρίας Ελένης. Εγώ εκτός από την ψαρόσουπα τίμησα δεόντως χοχλιούς μπουμπουριστούς και σαλιγκάρια θαλάσσης. Η ταβέρνα βρίσκεται στο τέρμα της παραλίας και έχεις πιάτο το ηλιοβασίλεμα. Πέρδικες κυκλοφορούν πάνω στην αμμουδιά και είναι το ιδανικό μέρος να ησυχάσεις και τα παιδιά να κάνουν άφοβα μεγάλες ποδηλατάδες.

[gallery-716699]

Φτάνοντας αργά πίσω στο Κοντομαρί μετά απ' όλη αυτή την μεγάλη εκδρομή, συναντήσαμε τον παππά στον δρόμο και μας ενημέρωσε πως η Ανάσταση στο χωριό θα γινόταν στις 23.00, διότι ήταν μόνος του και λειτουργούσε τρεις εκκλησίες. Οπότε το πρόγραμμα της Ανάστασης ήταν στην πάνω εκκλησία στις 22.00, στην δική μας στις 23.00 και στην πιο κεντρική στις 24.00. Κάναμε γρήγορα μπάνιο και πήγαμε με τα ποδήλατα στην εκκλησία. Ήταν πολύ ιδιαίτερα και όμορφα, σχεδόν μόνοι μας, γύρω στα είκοσι άτομα μέσα στο ναό, και ο λόγος του παππά απλός και λιτός. Ζήσαμε και το έθιμο της καύσης του Ιούδα μετά το Χριστός Ανέστη.

Και το κάψιμο του Ιούδα...

Ανάσταση στο Κοντομαρί

Την Κυριακή της Ανάστασης ξαναπήγαμε στο Σφηνάρι καθώς η κυρία Ελένη και ο σύζυγος της Γιάννης μας είχαν καλέσει να σουβλίσουμε παρέα. Η ρακί έρεε άφθονη, οι ιστορίες και οι μαντινάδες έπαιρναν και έδιναν και το φαγητό λουκούμι, με επιτομή την κιμαδόπιτα και τα ζεστά καλιτσούνια με μέλι και μυζήθρα. Αφού νύχτωσε επιστρέψαμε στο σπίτι έχοντας ζήσει καθολικά το Κρητικό γλέντι... "τα άστρα μετράει ο ουρανός, του λείπει ένα ζευγάρι, χαμήλωσε τα μάτια σου, μην έρθει και στα πάρει"

Την επόμενη ημέρα επισκεφτήκαμε τη Μονή της Αγίας Τριάδας ή Μονή Τζαγκαρόλων του 17ου αιώνα. Ο ιερομόναχος Ιερεμίας Τζαγκαρόλο, ο οποίος καταγόταν από μεγάλη ενετοκρητική οικογένεια και είχε γνώσεις αρχιτεκτονικής, επιμελήθηκε τα σχέδια του μοναστηριακού συγκροτήματος. Μπαίνοντας στον εσωτερικό περίβολο η καλαισθησία, η συμμετρία, τα χρώματα, όπως και η Αναγεννησιακή αρχιτεκτονική σε καθηλώνει. Το συγκρότημα είναι τετράπλευρο φρουριακού τύπου με τον κεντρικό ναό στη μέση και δύο μικρά παρεκκλήσια δίπλα. Υπάρχει ακόμα ένα μικρό μουσείο με τα ελάχιστα κειμήλια που διασώθηκαν μετά την πυρπόλησή του από τους Οθωμανούς το 1821. Κατά την διάρκεια της Τουρκοκρατίας το Μοναστήρι ήταν γνωστό ως Selvili Manastir (το Μοναστήρι με τα κυπαρίσσια). Αν πάτε μην ξεχάσετε να επισκεφτείτε τα κελάρια του κρασιού και το παλιό ελαιοτριβείο, αλλά και να αγοράσετε δική τους ρακί, βότανα και μέλι.

[gallery-716700]

Θεωρώ ότι τα ταξίδια είναι μικρά «έργα τέχνης» και σου ρυθμίζουν την φαντασία. Είναι όμορφο να ανακαλύπτεις, να ψάχνεις, να οργανώνεσαι, να γνωρίζεσαι με τους ντόπιους, να σου λένε τα μυστικά του τόπου, τους μύθους και τις ιστορίες, ώστε να μπορείς να νιώσεις μέρος του τόπου έστω και λίγο. Η Κρήτη ήταν ένας θησαυρός που δεν πρόλαβα να δω όσο θα ήθελα, γι' αυτό και θα επιστρέψω σε αυτήν ξανά.

Γιατί, όπως έλεγε και ο Καζαντζάκης «μια αστραπή η ζωή μας... μα προλαβαίνουμε».