To μυστήριο του Michelangelo: Ο λόγος που έκαψε όλα του τα σκίτσα λίγο πριν πεθάνει

13 Ιουλίου 2021

Το όνομά του βρίσκεται μεταξύ εκείνων των μεγαλύτερων καλλιτεχνών όλων των εποχών. Απέδειξε την αξία του με κάθε τρόπο, ήταν εξαιρετικός «διαφημιστής» του εαυτού του και ο κόπος του απέδωσε. Ήταν από τους ελάχιστους που έζησαν την απόλυτη δόξα όσο βρίσκονταν εν ζωή και, σήμερα, δεν υπάρχει κανείς που να μη γνωρίζει το όνομά του. Ο Μιχαήλ Άγγελος άφησε το στίγμα του στην τέχνη, όμως δεν έδειχνε την προσπάθεια και την προεργασία που απαιτούνταν για την ολοκλήρωση των έργων του.

Αυτήν τη στιγμή, σώζονται περίπου 600 σκίτσα του. Δεν είναι, όμως, παρά ένα μικρό ποσοστό της κληρονομιάς του – ας αναλογιστούμε πως ο Da Vinci άφησε πίσω του περίπου 4.000 σελίδες.

FASHION NEWS

Σεβασμός, αναγέννηση, σιωπή: Η Ιταλία αποτυπώνει τα συναισθήματα της για τον ιό σε ένα ολόλευκο εξώφυλλο

Πολλοί παράγοντες ευθύνονται για την απώλεια αυτή. Ο σημαντικότερος, όμως, είναι ο ίδιος ο καλλιτέχνης, ο οποίος κατέστρεψε τα περισσότερα σκίτσα του λίγο πριν το θάνατό του. Είχε καταλάβει πως η ζωή του έφτανε στο τέλος της, άναψε δύο μεγάλες φωτιές κι έκαψε ό,τι μπορούσε να βρει.

Και δεν ήταν καν η πρώτη φορά που ο Michelangelo έκανε κάτι τέτοιο.

Το 1518 ο γλύπτης είχε ήδη μπει στα 40 και ήταν ένα από τα μεγαλύτερα «ονόματα» της Αναγέννησης. Μέχρι τότε, είχε ολοκληρώσει τον Πιετά, το Μεθυσμένο Βάκχο και το Δαυίδ, ενώ είχε ήδη ζωγραφίσει την Καπέλα Σιστίνα. Είχε συνεργαστεί πολλές φορές με το Βατικανό, αλλά και με τους Μέδικους στη Φλωρεντία.

Όσο περνούσε ο καιρός και ο Μιχαήλ Άγγελος εξελισσόταν ως καλλιτέχνης, βασιζόταν στη ζωγραφική. Αποτύπωνε τις ιδέες του σε χαρτί, ανέπτυσσε την τεχνική του, έλυνε τεχνικά προβλήματα και εξερευνούσε τη δημιουργικότητά του. Οι New York Times, μάλιστα, αναφέρουν ότι το 1520 είχε γράψει σε έναν μαθητή του «Ζωγράφιζε Antonio, ζωγράφιζε Antonio, ζωγράφιζε και μη χάνεις χρόνο».

Δεν ήθελε ποτέ, κανείς άγνωστος να δει τα σχέδιά του. Δεν ήθελε κανείς να έχει πρόσβαση στις δημιουργίες του. Στις αρχές του 1518, μάλιστα, διέταξε το βοηθό του Leonardo Sellaio, να κάψει έγχρωμες ζωγραφιές – σαν cartoon – που είχε σπίτι του.

Στις 5 Φεβρουαρίου 1519, ο Sellaio δήλωσε πως είχαν καεί σχεδόν όλα. Εξέφρασε τη θλίψη του για την απόφαση του αφέντη του, όμως απέδειξε την αφοσίωσή του.

Ο Michelangelo έφυγε από τη ζωή πολύ αργότερα. Το 1546 ήταν στα 70 του και η υγεία του είχε αρχίσει να πλήττεται. Είχε χάσει τους αγαπημένους του ανθρώπους και γνώριζε πως δε θα αργούσε η δική του σειρά. Τότε, όπως ανέφερε ο ανιψιός του, άναψε δύο μεγάλες φωτιές και έκαψε όλα τα σχέδια, όλες τις ζωγραφιές και τις σημειώσεις από το στούντιό του στη Ρώμη. Μόνο ένας πίνακας και δύο cartoon σώθηκαν.

Δε θα μάθουμε ποτέ τι θησαυρούς είχε δημιουργήσει. Δεν ήθελε, όμως, να χαλάσει τη φήμη του «τέλειου» που είχε κερδίσει. Δεν άφησε περιθώριο λάθους στον εαυτό του και κατέστρεψε τα πάντα.