Γνωρίζουμε πολλά για τον καλλιτέχνη – από το ενδιαφέρον του για την ανατομία, τις πτήσεις και τις πολεμικές μηχανές, μέχρι τη συνήθειά του να αφήνει πολλά έργα στη μέση και να μην τα ολοκληρώνει ποτέ. Τι ξέρουμε, όμως, για τον άνθρωπο;
Τα πάθη του Leonardo Da Vinci, ο έρωτας, η ψυχή του, παραμένουν για πολλούς άγνωστα. Δεν άφησε πίσω του τίποτα, ούτε ένα ημερολόγιο, για να μπορέσουμε να κατανοήσουμε τι συνέβαινε μέσα του.
Πεντακόσια χρόνια μετά το θάνατό του, οι εφευρέσεις του είναι το ίδιο δυνατές. Οι ιδέες του, το ταλέντο και η καλλιτεχνική του ιδιοφυΐα προκαλούν ανατριχίλα. Τώρα, πληροφορίες βγήκαν στο φως για τη σχέση του με δύο βοηθούς του – τους άνδρες που αγάπησε πραγματικά και άνευ όρων.
Ο Gian Giacomo Caprotti – τον οποίο ο Da Vinci αποκαλούσε Salaí, δηλαδή διαβολάκο – ήταν ένα φτωχό αγόρι που μπήκε για πρώτη φορά στο εργαστήριο όταν ήταν μόλις 10 ετών, το 1490. Εκείνος, τότε, ήταν μία ανάσα από τα 40. Από το πρώτο λεπτό του τράβηξε την προσοχή καθώς ήταν ταραχοποιός. Έτρωγε περισσότερο, έκλεβε τους καλεσμένους, ήταν ασεβής. Τελικά, έμειναν μαζί για 25 χρόνια.
Ο Francesco Melzi μπήκε στη ζωή του Da Vinci το 1505. Αυτός ο νεαρός, σε αντίθεση με τον Salaí, προερχόταν από μία οικονομικά επιφανή οικογένεια, από το Μιλάνο. Ξεκίνησε να εργάζεται ως γραμματέας του καλλιτέχνη και ήρθαν κοντά, σαν πατέρας με γιο - στην αρχή, τουλάχιστον. Σ’ εκείνον, δε χρησιμοποιούσε υποκοριστικά – ίσως επειδή ήταν αριστοκράτης. «Κύριε Francesco», τον αποκαλούσε.
Σταδιακά, αναπτύχθηκε ένα ερωτικό τρίγωνο – ο Da Vinci μετακινούταν από τη μία σχέση στην άλλη, συχνά αφήνοντας τον Salaí στο περιθώριο. Όταν, αργότερα, μετακόμισε στη Γαλλία, πήρε και τους δύο μαζί. O τελευταίος, όμως, απογοητευμένος, επέστρεψε στο Μιλάνο. Δεν ήταν στο πλάι του το 1519, όταν έφυγε από τη ζωή, ενώ κληρονόμησε ελάχιστα – μονάχα μισό αμπέλι. Κι αυτό ήταν ασυνήθιστο, καθώς ο Melzi πήρε όλα τα γραπτά του και πολλούς πίνακες. Σύμφωνα με το συγγραφέα Brian Mullin, «μάλλον υπήρξε κάποιος ιδιωτικός τσακωμός».
Η μούσα του Da Vinci
Ο Salaí και ο Melzi είναι υπαρκτά πρόσωπα – έχουν μείνει στην ιστορία τόσο μέσα από γραπτά, όσο κι από σκίτσα. Και οι δυο άνδρες ήταν ξακουστοί για την ομορφιά τους, αλλά ο «διαβολάκος» ήταν το πρόσωπο πίσω από τους πίνακες του Βάκχου και του Ιωάννη του Βαπτιστή. Ο Da Vinci τον ζωγράφιζε διαρκώς, από εκείνον αντλούσε έμπνευση, ήταν η μούσα του. Όλοι, βέβαια, γνώριζαν και τον αντιμετώπιζαν ως σύντροφό του – του αγόραζε πανάκριβα ρούχα, άλλωστε, ταξίδευαν μαζί, κι ολόκληρη η Ιταλία μιλούσε για την εμφάνισή του που έμοιαζε θεϊκή.
Η σεξουαλικότητα του καλλιτέχνη δεν τέθηκε ποτέ υπό αμφισβήτηση. Η ομοφυλοφιλία του ήταν γνωστή κι αποδεκτή. Ήδη από το 1560 κυκλοφορούσαν σκίτσα σχετικά με τη σεξουαλική του ζωή. Ο βιογράφος Walter Isaacson τον περιέγραψε ως «παράνομο, gay, χορτοφάγο, αριστερόχειρα, με διάσπαση προσοχής, κατά καιρούς αιρετικό».
Μπορεί να τον έχουμε χαρακτηρίσει ως «άνδρα μπροστά από την εποχή του» χάρη στην καινοτόμο σκέψη του, όμως η σχέση του με τον Salaí ανήκε ακριβώς στον καιρό που ζούσε. Κι αυτό γιατί ο έρωτας μεταξύ ενηλίκων ανδρών κι εφήβων συνηθιζόταν στον κόσμο του 15ου και του 16ου αιώνα. Μάλιστα, στη Φλωρεντία ήταν κάτι τόσο δεδομένο, που ο όρος «Florenzer» έγινε η γερμανική αργκό για την περιγραφή ομόφυλων δεσμών.
Σήμερα, βέβαια, η κοινωνία έχει προχωρήσει, οι αντιλήψεις μας άλλαξαν και κάτι τέτοιο δε θα γινόταν ποτέ αποδεκτό – ακόμη κι από έναν άνδρα με τη φήμη και το ταλέντο του Da Vinci.
Δείτε ακόμη: Οι φωτορεαλιστικοί πίνακες του καλλιτέχνη Leng Jun μοιάζουν με φωτογραφίες
Γίνε κι εσύ μέλος μόνο με 6€/ έτος στο συνδρομητικό Jenny.gr Exclusive Benefits
