REAL LIFE WHO

Μπορίς Παστερνάκ: Η ιστορία του "Δόκτωρ Ζιβάγκο" που θεωρείται μέχρι σήμερα η τολμηροτέρη φωνή της μετεπαναστατικής Ρωσίας


Σύρμα Κιουπελόγλου

10 Φεβρουαρίου 2021

Μπορίς Παστερνάκ: Η ιστορία του "Δόκτωρ Ζιβάγκο" που θεωρείται μέχρι σήμερα η τολμηροτέρη φωνή της μετεπαναστατικής Ρωσίας

Στις 10 Φεβρουαρίου 1890 γεννιέται ο Μπoρίς Παστερνάκ, ένας σπουδαίος Ρώσος ποιητής και λογοτέχνης. Η οικογένεια του ζούσε στη Μόσχα. Ο πατέρας του, ο Λεονίντ Πάστερνακ, ήταν ζωγράφος και εικονογράφος των έργων του Tolstoy και η μητέρα του ήταν η διάσημη πιανίστρια Ρόζα Κάουφμαν.

Η εκπαίδευση του Πάστερνακ ξεκίνησε σε Γερμανικό Γυμνάσιο στη Μόσχα και συνεχίστηκε στο Πανεπιστήμιο της Μόσχας. Υπό την επιρροή του συνθέτη Scriabin, ξεκίνησε να μελετά μουσική σύνθεση για έξι χρόνια από το 1904 έως το 1910. Στη συνέχεια αποφάσισε πως η μουσική δεν ήταν αυτό που ήθελε να κάνει στην ζωή του και μετέβη στο Πανεπιστήμιο του Marburg της Γερμανίας, για να σπουδάσει φιλοσοφία. Μετά από τέσσερις μήνες εκεί και ένα ταξίδι στην Ιταλία, επέστρεψε στη Ρωσία και αποφάσισε να αφιερωθεί στη λογοτεχνία.

Στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο απαλλάχθηκε από τις στρατιωτικές του υποχρεώσεις λόγω της ασθενικής του κράσης και εργάστηκε σε χημικό εργοστάσιο στα Ουράλια. Ο Παστερνάκ, αντίθετα προς τους συγγενείς και φίλους του, έμεινε στη Ρωσία μετά την επανάσταση των Μπολσεβίκων, ενθουσιασμένος και ανυπόμονος για το χείμαρρο νέων ιδεών και δυνατοτήτων που έφερε μαζί της η κοσμοϊστορική αυτή αλλαγή.


Εισχώρησε στους φουτουριστές ποιητές και έγινε φίλος με τον ποιητή Βλαντιμίρ Μαγιακόφσκι. Εξέδωσε κάποιες ποιητικές συλλογές και μετέφραζε έργα σπουδαίων καλλιτεχνών όπως του Shakespeare, του Goethe και του Schiller. Ωστόσο η διάσταση ανάμεσα στο έργο του και την επίσημη τάση του σοσιαλιστικού ρεαλισμού, τον έκαναν να φοβάται για την ασφάλεια του, δεδομένων και των σταλινικών εκκαθαρίσεων της δεκαετίας του ’30. Η σχέση του με το καθεστώς αποκαταστάθηκε στον Β΄Παγκόσμιο Πόλεμο με τις συλλογές πατριωτικών ποιημάτων που εξέδωσε.

Το δεύτερο του μυθιστόρημα με τίτλο «Δόκτωρ Ζιβάγκο» απαγορεύτηκε από το σοβιετικό καθεστώς και έτσι μεταφέρθηκε λαθραία στο εξωτερικό και εκδόθηκε στα ιταλικά από τον ιταλικό εκδοτικό οίκο Φελτρινέλλι το 1957. Το βιβλίο προκάλεσε αμέσως αίσθηση και ακολούθησαν εκδόσεις του σε πολλές μη-κομμουνιστικές χώρες. Το 1958 και 1959, η αμερικάνικη έκδοσή του έμεινε για 26 εβδομάδες στην κορυφή της λίστας best sellers των The New York Times.

Ο «Δόκτωρ Ζιβάγκο» θεωρήθηκε από ορισμένους κριτικούς ως μια επιτυχημένη προσπάθεια συνδυασμού λυρικών-περιγραφικών και επικών-δραματικών στιλ. Το έργο είχε παγκόσμια επιτυχία, αλλά στην ΕΣΣΔ κυκλοφορούσε κρυφά και μάλιστα όχι στο πρωτότυπο, αλλά στις ξένες μεταφράσεις του. Το 1965 ο «Δόκτωρ Ζιβάγκο» μεταφέρθηκε και στον κινηματογράφο με πρωταγωνιστές τον Omar Sharif και τη Julie Christie και έγινε τεράστια επιτυχία.

Το 1958 του απονέμεται το Βραβείο Nobel Λογοτεχνίας για το λογοτεχνικό του έργο. Ο Πάστερνακ αν και στην αρχή αποδέχτηκε το βραβείο, αναγκάστηκε να το απορρίψει μετά από τις πιέσεις του σοβιετικού καθεστώτος. Παρόλα αυτά το καθεστώς της χώρας του τον έδιωξε από την Ένωση Σοβιετικών Συγγραφέων και τον απείλησε με εξορία.


Το 1987, στην εποχή της «περεστρόικα» και της «γκλάσνοστ» του Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, η Ένωση Σοβιετικών Συγγραφέων αποκατέστησε τον Πάστερνακ και τα έργα του άρχισαν να κυκλοφορούν ελεύθερα στη Σοβιετική Ένωση. Το 1989, το βραβείο Nobel δόθηκε στον γιο του Παστερνάκ, Γιεβγκένυ, σε τελετή στη Στοκχόλμη.

Η τολμηροτέρη φωνή της μετεπαναστατικής Ρωσίας παντρεύτηκε δύο φορές και από τον πρώτο γάμο του απέκτησε έναν γιο. Το τέλος τον βρήκε το 1960 στο σπίτι του στο Περεντέλκινο. Πέθανε από καρκίνο των πνευμόνων στα 70 του, στο πλάι της δεύτερης συζύγου του. Για την κηδεία του  εκεί χιλιάδες άνθρωποι και με πρωτοστάτη τον φίλο του και ποιητή Αντρέι Βοζνεσένσκι απήγγειλαν το απαγορευμένο ποίημα «Άμλετ».

Πηγή φωτογραφίας Wikipedia

Δείτε ακόμη:

Γίνε κι εσύ μέλος μόνο με 6€/ έτος στο συνδρομητικό Jenny.gr Exclusive Benefits

jenny.gr